قوعام بەلسەندىلەرى توقاەۆقا ۇندەۋ جاسادى

3298
Adyrna.kz Telegram

قۇرمەتتى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى!

قازاق مەملەكەتتىلىگى مەن قوعام ءۇشىن ەڭ قاجەتتىسى ۇلتتىق يدەولوگيا! قازاقستان ءالى كۇنگە بۇۇ 1992 جىلى «قازاقستان ۇلتتىق مەملەكەت», دەپ جاريالاعانىن زاڭداستىرا الماي، توتاليتارلى-اۆتوريتارلىق يدەولوگيانىڭ شىرماۋىندا قالۋدا.   سوندىقتان:

- ءتۇرلى ۇلت دياسپورالارىنىڭ مەملەكەت قۇراۋشى قازاق ۇلتىنىڭ (رەسمي دەرەكتە 70,18%) توڭىرەگىنە شوعىرلانىپ توپتاستىراتىن, ورتاق وتاندى گۇلدەندىرۋگە باعىتتالعان، ادام قۇندىلىقتارىننىسانا تۇتقان ۇلتتىق يدەولوگيا جاسالىپ, ەل ءومىرىنىڭ باستى قاعيدالارىنا اينالۋعا ءتيىس;

- مەملەكەت تاۋەلسىزدىگىنىڭ وتىز جىلىندا مەملەكەتتىڭ دامۋى مەن تەجەلۋىن، ورىن العان قاتەلىكتەردى ساراپتاپ, ن.نازارباەۆ ورناتقان اۆتوريتارلىق جۇيەگە ساياسي باعا بەرىلءسىن;

-ن.نازارباەۆتىڭ بيلىگى تۇسىندا ءوزى مەن وتباسىنىڭ،  سىبايلاستارىنىڭ رەيدەرلىك، قۋلىق-سۇمدىق، الاياقتىق جولىمەن تاپقان بايلىعى تاۋەلسىز سوت ارقىلى زاڭسىز دەپ تانىلىپ، دەرەۋ ناتسيوناليزاتسيالانسىن;

- الماتى ت.ب. قالالاردىڭ تۇرعىندارى 30 جىل بويى وزبەك شەگاراسىنان  مىڭ م3 گازدى $30-الىپ $63-70 ساتىپ كەلدى. ول تۋرالى 90-شى جىلدارى نازارباەۆ-قۇلىباەۆتاردىڭ ەلدى توناپ وتىرعانىن وزبەكستان پرەزيدەنتى  ي.كارىموۆ تە ەسكەرتكەن. گاز، سۋ، جارىق ت.ب. نەگىزسىز شىعىندار يندەكساتسيا جاسالىپ تۇرعىندارعا قايتارىلسىن;

- ۇكىمەت پەن قالا اكىمى الماتىدا ەكونوميكالىق تۇرعىدان ءتيىمسىز (قازىرگى تەتس-2 رەكونسترۋكتسياسىنان 6-7 ەسە قىمبات ياعني ءتاريفتى 2,0-2,5 ەسە وسىرەتىن، پاريج كەلىسىمى نورمالارىنا كەرەعار) گازتۋربين ستانساسىن سالۋعا «پرەزيدەنت توقاەۆ لۇقسات بەردى» دەپ ەلدى جانە پرەزيدەنتتى الداۋدا. ەكىنشى «قاڭتار-22» قايعىسىنا اكەلەتىن بۇل جوباعا ەكى ملننان استام قالا تۇرعىندارى، قوعامدىق كەڭەس پەن ءماسليحات دەپۋتاتتارى قارسى. ەكونوميكالىق، تەحنولوگيالىق، ەكولوگيالىق تۇرعىدان ءتيىمسىز، نەگىزسىز شىعىنعا اكەلەتىن بۇل كوررۋپتسيالىق جوبا جابىلىپ، ونى ىسكە اسىرماقشى ۇكىمەت پەن كۆازيمەملەكەتتىك كومپانيا باسشىلارى وتستاۆكاعا كەتسىن;

- مەملەكەتتىك ءتىل ادام كاپيتالى مەن الەۋمەتتىك يننوۆاتسيانى دامىتىپ، ەلدىڭ ەكونوميكالىق مودەلىن جانە ينتەللەكتۋالدىق ۇلت قالىپتاستىراتىن نەگىزگى قۇرال بولعاندىقتان، ونى بىلمەيتىندەر مەملەكەتتىك قىزمەتتەن الاستاتىلسىن. سەبەبى وندايلار قازاق ءتىلىن بىلمەگەنىمەن قاتار، ونى باسقا تىلدەرگە قارسى قويۋدان اسا المايدى ياعني ۇلتارالىق نارازىلىق تۋعىزۋشىلار;

- ۇكىمەتتىڭ 2012ج. قابىلداعان «مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ جانە قوعامعا تاراتۋ» قاۋلىسى مەن «قازتەست» جوباسى 01.09.22ج. باستاپ بارلىق بالا-باقشا، وقۋ ورىندارى، مەملەكەتتىك مەكەمەلەرءدىڭ بارلىعىنا ەنگىزىلسىن ەنگىزىلسىن;

- اۋىل، اۋدان، وبلىس، رەسپۋبليكا دەڭگەيىندەگى بارلىق جيىندار مەن ديپلوماتيادا تەك مەملەكەتتىك تىلدە وتكىزءىلسىن. باسقا تىلدەردى قوسارلاپ پايدالانۋعا جول بەرىلمەيدى;

- ءبىلىم مەن تاربيە جۇيەسىندە جءانە جاستار ساياساتىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋدىڭ جاڭا ستاندارتتارى مەن باعدارلاما قابىلدانسىن (2022 ج.);

- رەسپۋبليكاسى اۋماعىندا 2022-2024جج. وتارسىزداندىرۋ (دەكولونيزاتسيا), سوۆەتسىزدەندىرۋ (دەسوۆەتيزاتسيا) جانە ليۋستراتسيالىق ۇدەرىستەر جۇرگىزىلۋگە ءتيىس. وتارشىلدىق جانە سوۆەتتىك كەزەڭنەن قالعان جەر-سۋ اتاۋلارى تۇگەلدەي وزگەرتىلەدى. بۇل ەڭ الدىمەن تاريح، وقۋلىق، ونوماستيكا سالالارىن قامتيدى;

- اۋماقتىق جانە كەشەگى حاندىق بيلىك تۇرعىسىنان قازاقستان اق وردا جانە التىن وردا مەملەكەتىنىڭ قۇقىقتىق مۇراگەرى ەكەنى رەسمي جاريالانسىن;

- قازاقستاندا وتارشىلدىق كەزەڭ (1731-1917 جج) مەن سوۆەتتىك كەزەڭنىڭ (1917-1991جج) ساياساتى مەن مۇرالارىن ناسيحاتتاۋعا، سوۆەتتىك سيمۆوليكانى پايدالانۋعا تىيىم سالىنادى;

- 1986ج. وتارشىلدىق جۇيەگە قارسى باس كوتەرۋلەر - جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە تاريحي تۇرعىدان رەسمي  باعا بەرىلءسىن. جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسۋشىلارعا ارنايى زاڭمەن جەڭىلدىكتەر قاراستىرىلادى;

- جاڭاوزەن قىرعىنى ءوز الدىنا جەكە تەرگەلەدى. وق اتۋعا بۇيرىق بەرگەندەر مەن ونى ورىنداعاندار زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرەدى. ولارعا قىلمىستىڭ مەرزىمى وتكەندىك قاعيداسى قولدانىلمايدى;

- قازاق حالقىنىڭ 2022 جىلعى قاڭتارداعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسى رەسمي مويىندالىپ، جازىقسىز قۇربان بولعانداردىڭ بارىنە وتەماقى تولەنەدى. كءۇنى بۇگىنگە دەيىن ازاپتاۋلارعا ۇشىراپ تۇرمەلەردە جاتقان ازاماتتار بوساتىلسىن!

- اقپاراتتىق كەڭىستىكتە:

ا. سوعىس پەن باسقىنشىلىقتى ۋاعىزدايتىن رەسەي تەلەارنالارى جابىلىپ، مەملەكەتتىك تىلدە كەلەسى باعىتتارعا ارنالعان تەلەارنالار اشىلسىن;

1. ورتا ءبىلىم، كاسىبي جانە جوعارعى ءبىلىم;

2. عىلىم, تەحنولوگيا، يننوۆاتسيا;

3. تاريح پەن ادەبيەت.

ءا. قازاق باسىلىمدارىنىڭ جانە مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ اقپاراتتىق كەڭىستىكتەگى ۇلەسى 2026-2027جج. - 80%-عا جەتكىزىلسىن;

- حالىقارالىق ادام ينستيتۋتى دايىنداعان ۇكىمەتتىڭ پيلوتتىق «مەدياتەكا Kz» («م-Kz»)جوباسى ءاربىر اۋىل، اۋدان، قالا، ورتا جانە جوعارعى وقۋ ورىندارىنا (تسيفرلاندىرۋ..., قوعامدىق دامۋمينيسترلىكتەرىمەن بىرگە) اشىلسىن. «م-Kz»-تە اعارتۋ، اقپاراتتاندىرۋ, قارجىلىق ت.ب. قاتار قازشاحمات (4 ادام وينايتىن), شاحمات، توعىزقۇمالاق، شاشكا، ەۋروپادا كەڭىنەن تاراعان FIDJIP كلۋبتارى اشىلسىن;

«جاڭا قازاقستان» باعدارلاماسىن ۇسىنعان «قازاقستان اليانسى» باستاعان ۇيىمدار ونى قولداپ، ىسكە اسىرۋدا جان-جاقتى اتسالىسادى. بۇل جوبانى وتانسۇيگىش، ارى تازا، ىسكەر، ءارى ءبىلىمدى ماماندار ىسكە اسىرادى. قازىرگى وسىنىنڭ باسىندا جۇرگەندەردىڭ كوپشىلىگى الاياق، قولدارىنان ءىس كەلمەيتىندەر جانە قاسيەتتى قۇراندا ايتاتىن «قوعامدىق ايەلدەر». مىسالى:

- ە.دوساەۆتىڭ فيرماسى 2013ج. اشىلۋى ءتيىس قاشاعان جوباسىنا جاڭانىڭ ورنىنا بۇرىن قولدانىلىپ، جارتىلاي شىرىگەن قۇبىر ت.ب. قۇرال-سايماندارمەن قامتاماسىز ەتىپ، ول جوبانىڭ اشىلۋىن ءۇش جىلعا قاڭتارىپ قويدى. سول ءۇش جىلدا رەسپۋبليكا بيۋدجەتى $8,0 ملرد قارجىدان ايىرىلدى. وسىنداي الاياقتى الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ەتىپ تاعايىنداۋ مەملەكەتتىك قىلمىس;

- ارقايسىسىندا 72-104 ەلدەن قاتىسقان حالىقارالىق ءتورت ۇيىمنىڭ رەيتينگىندە قر ءبىلىم دەڭگەيى ارت جاقتان 3-4 ورىنداردا. ا.ايماعامبەتوۆ باسقارعان وقۋ ورىندارى انا ءتىلى مەن مەملەكەتتىك تىلدەن بەزگەن ماڭگۇرتتەر مەن دەبيليزمنىڭ ورداسىنااينالىپ بولدى. حالىقپەن ساناسپاي، وسىنداي شەنەۋنىكتى ءتورتىنشى رەت تاعايىنداپ وتىرعان بيلىكتىڭ ديكتاتورلىق رەجيمنەن ايىرماشىلىعى قانداي؟!

- ونداعان ادامدى تەرگەۋ كەزىندە ازاپتاپ ولتىرگەن ءىىم ءمينيسترىن اقورداعا جاۋاپتى قىزمەتكە اۋىستىرۋ پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ ءوزىن قاندى قول قاساپشىلاردىڭ ورتالىعى قىلىپ وتىرعان جوق پا؟!

- پرەزيدەنتتىڭ ومبۋدسمەنى ا.سايننىڭ باس زاڭگەرى 1986ج. جەلتوقسان وقيعاسى كەزىندە كوشەگە شىققان جاستاردى ارماتۋرامەن ۇرۋدى ۇيىمداستىرعان قاراقشى بولسا، قۇرمەت وردەنىمەن ماراپاتتالعان الاگۋزوۆا، رەفەرەندۋمنىڭ رەسمي ۇگىتشىسى بايزاقوۆا ت.ب. ەل سەنىمىنەن شىققان قوعامدى ازدىراتىندار مەن سولاردىڭ قولداۋشىلارىنىڭ وزىنە دەگەن سەنىم جوقتىڭ قاسى;

- «ۇڭگىرلىك ۇلتشىلدىقتىڭ» اۆتورى، ارسىز اباەۆ -مينيستر، بابۋيندەر پارتياسىنا (اقوردانىڭ كەلىسىمىمەن) ەرتىشباەۆتىڭ جەتەكشى بولۋى ت.ب. قالايماقاندار سۇمىراي كەلسە سۋ قۇرىپ، العا باسقان قادامدى ارتقا كەتىرۋدە!

«اربانىڭ بەسىنشى دوڭگەلەگى» - سەنات, ۇلتتىق مەملەكەتءتىڭ قۇرىلىمىنا ارتىق ياعني زاڭسىز قۇرىلىم.  

اقوردانىڭ جانىنان قۇرىلعان بىرنەشە ۇلتتىق كوميسسياداعى نۇروۆ ت.ب. ءبىرازى, پارلامەنتتىڭ دەپۋتاتتارى سياقتى ماڭگۇرتتەر. وسىنداي ماڭگۇرتتەر دايىنداعان شەشىمدەر مەن زاڭدار قوعامدى ينتەللەكتۋالدىق ۇلت ەمەس، توبىرعاارنالدىرادى.  

ۇلىتاۋدا وتەتىن ۇلتتىق قۇرىلتايدا  قازاق حالقىنىڭ مۇددەسىن باسشىلىققا الاتىن، قۇقىقتىق تۇرعىدان تۇراقتى تۇردە جۇمىس ىستەيتىن قازاق ۇلتتىق كەڭەسى قۇرىلسىن!  

      P.S. ۇلتتىق قۇرىلتايعا پارلامەنت دەپۋتاتتارىن شاقىرۋدىڭ قاجەتى جوق. وعان  ورازالى سابدەن، مەرەكە قۇلكەنوۆ, اسىلى وسمان، توقتار اۋباكىروۆ، مارات توقاشباەۆ، جانۇزاق اكىم، سادۋاقاس اڭسات,زاۋرەش باتتالوۆا، سامال ەسلياموۆا، ءباشىر جاڭالتاي، جانار شوقپانوۆا، ءۋاليحان قايساروۆ، تۇرسىن جۇرتباي، قۇسمان شالاباەۆ، الما تۇسىپبەكوۆا، ارمان اۋباكىر، ماكسيم روجين، ءازىلحان احمەتوۆ، ءجادي شاكەنۇلى، يۋليا لاگۋتكينا، رىسقالي تولەەۆ،ناعاشىبەك قاپالبەكوۆ، سەرىك قاناتباەۆ، مارات بوتەەۆ، قىدىرالى وراز، الماس احمەتبەكوۆ، ازاماتحان ءامىرتاي سياقتى ازاماتتار شاقىرىلعانى دۇرىس بولادى. 

قۇرمەتپەن،

حالىقارالىق قوعامدىق ۇيىمدار:

- ازەربايدجان، ارمەنيا، گرۋزيا، تۇركيا، ۆەنگريا، قازاقستان، رەسەي، فينليانديا، فرانتسيا، اقش، ەستونيا، قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان، تاجىكستان، بارلىعى 16747 مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، عالىم-پروفەسسورلار، مادەنيەت قايراتكەرلەرى - تۇركى، ۋگرو-فين، كاۆكاز حالىقتارى كونگرەسسىنىڭ مۇشەلەرى;

- ەلدەگى دياسپورالاردىڭ مادەني ورتالىقتارى، قازاقستاننىڭ «سلاۆيان، ورىس جانە كازاك قاۋىمداستىعىنىڭ» قولداۋىمەن;

- «سامۇرىق-قازىنا» ۇاق» اق، «اتامەكەن» ۇكپ، قازاقستان عالىمدار، گەنەرالدار، جازۋشىلار، كومپوزيتورلار ت.ب. تۆورچەستۆولىق وداقتارى، حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامى، قازاقستاننىڭ قارجىگەرلەر، تاۋەلسىز كاسىپكەرلەر، رەكتورلار، اۋعان سوعىسى ارداگەرلەرى، 12 كوپ بالالى انالار قاۋىمداستىقتارى مەن 17 رەسپۋبليكالىق گازەت-جورنال رەاكتسيالارى، ەلدەگى پارتيالار، «اتاجۇرت» ت.ب. بارلىعى 47 رەسپۋبليكالىق ۇيىمدار مەن زيالىلار قۇرعان قازاقستان اليانسىنىڭ ۇيىمداستىرۋ القاسى اتىنان:

مىرزاحمەتوۆ مەكەمتاس – قر ۇعا اكادەميگى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى;

وتەلباەۆ مۇحتارباي - فيزيكا-ماتەماتيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى،  پروفەسسور، قۇا اكادەميگى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى;

سابدەن ورازالى – قر عالىمدار قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى، ەكونوميكا عىلىمىنىڭ دوكتورى، اكادەميك، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى;

ەلەۋسىزوۆ مەلس – قر ەكولوگيالىق وداعى مەن كاسىپورىندارى «تابيعات» قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى;

اۋباكىروۆ توقتار – ۇشقىش-عارىشكەر، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى جانە حالىق قاھارمانى;

شاحانوۆ مۇقتار – اقىن، قر توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى, قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى;

سۇلەيمەنوۆ ولجاس- قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى، حالىقارالىق «نەۆادا-سەمەي» انتيادرولىق قوزعالىسىنىڭ توراعاسى;

اۋەزوۆ مۇرات – عالىم، قر توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى، مەمل. قايراتكەرى;

تۇرسىنباەۆ بالتاش - قر توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى، مەملەكەت قايراتكەرى، «ەل مەن جەر» قوعامدىق قورىنىڭ توراعاسى;

داگ دۇران احمەت – پروفەسسور، فيلوسوفيا دوكتورى، تۇركى حالىقتارى مادەنيەت قورىنىڭ پرەزيدەنتى;

ءاشىموۆ ءاسانالى – قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى، قر جانە قسرو حالىق ءارتىسى، قر جانە قسرو  مەملەكەتتىك سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى;

وسمان اسىلى – پەداگوگيكا عىلىمد. كانديداتى، ءازىربايجان مادەني ورتالىعىنىڭ مۇشەسى;

عابباسوۆ سوۆەت-حان - مەديتسينا جانە پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، ماحامبەت سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى;

ءنۇسىپجانوۆ نۇرعالي – قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، قوعام قايراتكەرى;

باتتالوۆا زاۋرەش – «قازاقستاندا پارلامەنتاريزمدى دامىتۋ قورى» قوعامدىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى، جسدپ پرەزيديۋم مۇشەسى;

سماعۇلوۆ ەلۋبايجازۋشى, تاريحشى, كينوپروديۋسسەر;

توقاشباەۆ مارات - قر پعا اكادەميگى، پروفەسسور، قوعام قايراتكەرى;

قابىشۇلى عابباس - جازۋشى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى ءجۋرناليسى; 

راقىشەۆ بايان – قر عالىمدار وداعىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، قر ۇعا اكادەميگى، قازۇتۋ كافەدرا مەڭگەرۋشىسى;

يسابەكوۆ دۋلات - «مادەنيەت» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى، جازۋشى-دراماتۋرگ،  قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى;

سماتاەۆ سوفى - جازۋشى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيل. لاۋرەاتى;

مەدەتبەك تەمىرحان – اقىن، قۇ مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى;

ەسداۋلەت ۇلىقبەك – اقىن، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى;

قاراقۇلوۆ جەكسەنباي – الماتى ق-سى، حالىقارالىق قازاق «بەيبىتشىلىك الەمى-پلانەتا ميرا» بىرلەست. حالىقارالىق جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى;

يسا كازبەك – اقىن، قر پارلماەنتىنىڭ دەپۋتاتى، قر مادەنيەت قايراتكەرى;

قايساروۆ ءۋاليحان –قر پارلامەنتىنىڭ ەكس-دەپۋتاتى، قوعام قايراتكەرى;

ارالباي نۇعمان – بيول. عىلىمد. دوكتورى، پروفەسسور، «جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى جانە يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالار» عزي ديرەكتورى;

بايمۇراتوۆ وراز –ەكونوميكا عىلىمد. دوكتورى، پروفەسسور، ۇعا اكادەميگى;

جالعاسۇلى ناريمان – تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ۇلتتىق تاۋ-كەن عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى;

بۋرباەۆا گاليا – عالىم، قوعام قايراتكەرى;

قۇلكەنوۆ مەرەكە – جازۋشى، «جۇلدىز» جورنالىنىڭ باس رەداكتورى;

سۇلەيمەنوۆ جاراسباي- قر پارلامەنتىنىڭ ەكس-دەپۋتاتى، جورناليس، قوعام قايراتكەرى (پەتروپاۆل);

ابدۋاليۇلى بەكجان – فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور;

ساتباەۆ دوسىم – ساياساتتانۋشى، حالىقارالىق جورناليس;

باپي ەرمۇرات - «دات» جوباسىنىڭ جەتەكشىسى، قوعام قايراتكەرى;

ايعاليۇلى ە. – رەداكتور، قوعام قايراتكەرى;

سارسەنباي رىسبەك  - قوعام قايراتكەرى، جورناليس;

قويشىباەۆ بەيبىت- تاريح عىلىم. كاند.، «ادىلەت» تاريحي-اعارتۋ قوعامىنىڭ پرەزيدەنتى;

اڭسات سادۋاقاس- «ءتىل ساقشىسى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى (قىزىلوردا);

الىپقاليەۆ تيحون - جورناليس، قوعام قايراتكەرى (ورال);

ءبىلال قۇديار – جازۋشى، رەسپ. «جالىن» جورن. حاتشىسى، قوعام بەلسەندىسى;

راقىشەۆ ەركىن – رەسپ. «ەل مەن جەر» قوزع. اتق. ديرەكتورى، كينورەجيسسەر;

بايجانوۆا دينا – «رتسكۋ-اقتاۋ» جشس كونترولەرى (اقتاۋ);

ۇسەنوۆ دانيار – «سانجار قۇرىلىس» جشس;

كوپتىلەۋوۆ نۇرلان (قىزىلوردا);

اقجىگىت ومىرزاق- تاۋەلسىز جۋرناليست، جازۋشى;

جاكەەۆ عابيدەن– ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى قوردىڭ توراعاسى; 

جۇمالى راسۋل – ساياساتتانۋشى، ديپلومات;

شوراەۆ ارمان – تەلەجورناليس، رەداكتور، قوعام قايراتكەرى;

ءابۋتاليپوۆ اسپەن –ۆەتەريناريا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور;

ەسەنقوس سەرىكجان – قارجىگەر (الەمدىك بانك مەنەدجەرى), قوعام قايراتكەرى;

جاڭالتاي بەشىر – جورناليس (ۆۆس-دا ىستەگەن), قوعام قايراتكەرى (لوندون);

كوكبۇلەن اتتيلا – كاسىپكەر، قوعام بەلسەندىسى (پاريج);

قۇسمان ابزال- زاڭگەر، قوعام قايراتكەرى;

ماڭعىستاۋ-جاڭاوزەننىڭ قوعام قايراتكەرلەرى مەن بەلسەندىلەرى:

قاليەۆ سايلاۋ;

نۋريحانوۆ ىسقاق;

رايىمبايۇلى قارجاۋباي;

احمەتوۆ ورىنعالي;

ءابىلوۆ امانبەردى;

ەرسايىنۇلى ۋايس;

شاحمەتوۆ مۇرات – قوعام بەلسەندىسى (اتىراۋ);

حايرۋللين ارمەن – قوعام بەلسەندىسى، ەكولوگ (اتىراۋ);

شورمانوۆ مۇرات – اتىراۋ وبل. فەرمەرلەر وداعىنىڭ توراعاسى، كاسىپكەر-مەتسەنات (اتىراۋ وبل.);

راحيموۆا سالتانات – زاڭگەر، بەلسەندى (اتىراۋ);

جايىق ارمان- جورناليس، اقىن، بەلسەندى (اتىراۋ);

ايان تالعات- قوعام بەلسەندىسى (اتىراۋ);

بوقاەۆ ماكس – قوعام بەلسەندىسى (اتىراۋ);

كۋشكاليەۆ ماقسوت (اتىراۋ);

يلياسوۆ شورمان (تالدىقورعان);

مەراليەۆ مازمۋت – كاسىپكەر-دەمەۋشى (اتىراۋ);

ارالباەۆ جانىبەك – ا/ش عىلىمد. كانديداتى، فەرمەر-كاسىپكەر (اتىراۋ);

نۇرعازيەۆا اسەل – زاڭگەر، قوعام بەلسەندىسى (اتىراۋ);

دوسپانوۆ جۇماباي – جورناليس، جازۋشى (اتىراۋ);

قاراشاەۆ ەستاي – قوعام بەلسەندىسى (جاڭاوزەن);

ەكولوگيالىق اليانس «بايتاق بولاشاق» رەسپ. قوعامدىق بىرلەستىگىنەن

ءامىرتاي ازاماتحان – رقب ەكو-اليانس «بايتاق بولاشاقتىڭ» توراعاسى;

نۇراليەۆا سالتانات – رقب ەكو-اليانس «بايتاق بولاش.» جاۋاپتى حاتشى;

بايماعامبەتوۆ تلەپ – ماڭعىستاۋ وبل. فيليالى ديرەكتورى;

ءىزباساروۆ ەسەنباي –اتىراۋ وبل. فيليالىنىڭ ديرەكتورى;

دىلدابەكوۆا اسەل –الماتى ق-سى فيليالىنىڭ ديرەكتورى;

نۇرحانوۆ قايرات –تالدىقورعان ق-سى فيليالىنىڭ ديرەكتورى;

باتىروۆ قۋاندىق –“Sakhara” گازەتىنىڭ باس رەداكتورى;

مالاەۆ ەلدار – جامبىل وبل. فيليالىنىڭ ديرەكتورى;

سماگۋلوۆ ورال – اقمولا وبل. فيليالىنىڭ ديرەكتورى;

كولباي داناباي –«تۇران ويپاتى-ارال تەڭىزى» قب پرەزيدەنتى;

جۇماعۇلوۆ ۋاليحان - «تۇران ويپاتى-ارال تەڭىزى» قب اپپارات باسشىسى;

ءاليادينوۆ زەينەتوللا - «تۇران ويپاتى-ارال تەڭىزى» قب اقساقالدار القاسى;

ناديربەكوۆ گابيت – رقب ەكو-اليانس «بايتاق بولاشاق» اتق. ديرەكتورى;

نىعمەتجانوۆ قانات- استانا ق-سى فيليالىنىڭ ديرەكتورى;

داۋرەنبەك ساحىم – بقو فيليالىنىڭ ديرەكتورى;

امانباەۆا مينوۆار – سارىاعاش اۋد. كوررەسپوندانت;

ەگەمبەرديەۆ تاۋباي - رقب ەكو-اليانس «بايتاق بولاشاق» بەلسەندىسى;

مۇقاشەۆ تىنىبەك - رقب ەكو-اليانس «بايتاق بولاشاق» كاسىپوداق بەلسەندىسى;

ماحامبەتوۆ قونىسباي (اقتوبە);

تاستانوۆ باقىت (تۇركىستان);

بايمەنوۆ باقىتحان (قىزىلوردا);

بايكۋبەنوۆ ەلجاس (قازالى);

ساتۋاقوۆ ايبول (ەل استاناسى);

سادىقوۆ ەكپىن (اتىراۋ);

تولەباەۆ ناعىزحان (ەل استاناسى);

بەيسەنباەۆ امانعالي (الماتى وبل.);

قابيدوللاقىزى انار (الماتى ق-سى);

شونكۋ حايراتحان (الماتى ق-سى);

جالعاسۇلى ناريمان;

بايمىشەۆا نۇرجامال- «جەلتوقسان اقيقاتى» رەسپ. قوعامدىق بىرلەستىگى;

يسابەكوۆا پاتساكۇل - «جەلتوقسان اقيقاتى» رەسپ. قوعامدىق بىرلەستىگى;

اقبەردى ايگۇل – بەلسەندى;

تانەكەەۆ جانات (الماتى ق-سى);

بوقاەۆ سانجار –تەلەجورناليس، ساراپشى;

نۇرقوجاەۆ بولات (قىزىلوردا);

راقىمجانوۆ اسحات –وسدپ جەتەكشىسى;

تولەەۆ رىسقالي – حالىقا. «نەۆادا-سەمەي» قوزعال. اتقارۋشى ديرەكتورى;

توباياقوۆ باقىتجان –اقىن، قر مادەنيەت قايراتك.، ءا.بوكەيحانوۆ اتىند. سىيل. لاۋرەاتى;

سۇلەيمەنوۆا ساجيدا - «جەلتوقسان اقيقاتى» رەسپ. قوعامدىق بىرلەستىگى (تۇركىستان وبل.);

ابدىحالىقوۆ ءساتتىباي (بالحاش);

اباعان مۇقتارحان – كەنەسارى حان قوعامدىق قورىنىڭ توراعاسى;

كەنەباي جۇماش - اقىن، حالىقارالىق يۋنەسكو سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى;

شىمشىقوۆ جانكەلدى  - استانا قالالىق «تاۋەلسىزدىكتى قورعاۋ» حدق

ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى;

جانداربەك زىكىريا - تاريح عىلىمىنىڭ كانديداتى، احمەت ياسساۋي اتىنداعى حالىقارالىق تۇركىستان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى;

عابدوللا قاجىمۇقان – «قازاق ەلى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى;

قاناتباەۆ سەرىك - ۆەتەريناريا عىلىمد. دوكتورى، قوعام بەلسەندىسى (ورال);

وشانبەكوۆ نۇرجان – «ەل مەن جەر» قوعامدىق ۇيىمىنىڭ ديرەكتورى;

ايىپۇلى راحىم – جسدپ پرەزيديۋم مۇشەسى، قوعام قايراتكەرى;

شالاباەۆ قۇسمان – فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، الماتى قالاسى «قازاق ءتىلى قوعامىنىڭ» توراعاسى;

ەرعاليەۆا بارەتتا - قازاقستاننىڭ «دەموكراتيا جانە قۇقىق» حالىقارالىق تاريحي-قۇقىق ورتالىعىنىڭ ءتورايىمى;

ەرعاليەۆا گۇلجان – جۋرناليس، قوعام قايراتكەرى;

ەگەۋباەۆ ايدىن – قوعام قايراتكەرى;

ورىس مامىرباي- قوعام بەلسەندىسى;

يسا جاسۇلان – قوعام بەلسەندىسى، زاڭگەر;

اۋباكىر ارمان – «ادىرنا» رەسپۋبليكالىق قوعامىنىڭ توراعاسى;
كەنجەباي مىرزان – اقىن، قر مادەنيەت قايراتكەرى
تورەحانوۆ ەرنست -  جازۋشى، قوعام قايراتكەرى;
مۇقانعاليەۆ ەرمەك – عالىم، قوعام قايراتكەرى;

مۇقتاي قۋانىش – اقىن، قوعام بەلسەندىسى;

قاپتاعاي ق. -  «حالىق دابىلى» قوزعالىسىنىڭ توراعاسى;

قۋات  داۋرەن «قازاق ادەبيەتى» گازەىنىڭ باس رەداكتورى;

سادۋۇلى بيسەنعازى - «جەلتوقسان اقيقاتى» قوعامدىق بىرلەست. توراعاسى;

ءازىمباي عالي - ساياساتتانۋشى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى;

قوجىقوۆ جانىبەك – قوعام بەلسەندىسى (ماڭعىستاۋ وبل.);

بەيسەباي تەگى رۋزا – قوعام قايراتكەرى (پاۆلودار);

حاميتوۆا جاميعا – مۇعالىم، قوعام بەلسەندىسى (پاۆلودار);

قاناتوۆ باقىتگۇل – زاڭگەر، قوعام بەلسەندىسى (اقتوبە);

ىبىراي مايا - قوعام بەلسەندىسى (پاۆلودار);

بايبوسىن سايلاۋ- جورناليس, رەداكتور (پاۆلودار);

سەيداليەۆ ساماتكاسىپكەر (پاۆلودار)

اقاباي گۇلنار – كاسىپكەر، قوعام بەلسەندىسى;

احمەتوۆ ءازىلحان - رەسپۋبليكالىق «ادام كاپيتالى» جورن. باس رەداكتورى;

مامىقوۆا ءنازيپا – «ساياسات-اقپارات» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى (شىمكەنت);

اشەتاي رۇستەم –ۇلتتىق الەۋمەتتىك دامۋ قورىنىڭ پرەزيدەنتى (شىمكەنت);

نارىمبەتوۆا بيسەنكۇل – «قىزمەت» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى (شىمكەنت);

ءدابي رىسبەك – اقىن، جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى (شىمكەنت);

بەركىمباي ارداق – جورناليس، عالىم;

زايتوۆ رينات – ايتىس اقىنى، قوعام بەلسەندىسى;

شامبيل ۆەنەرا;

زيكيرين ەرجان;

بولەكباەۆ نۇرلان;

قادىربەكقىزى مارجان;

قايروللاقىزى كۇننار;

باحتىباەۆ ەركىن;

ەسەنوۆ ارميا;

تولەباەۆ ناعىزحان;

الدابەرگەن ەرجان;

ساعىمباەۆ سامات;

نەسيپباەۆ اديل - پرەزيدەنت ركب « ARSISTEMKZ»، زاڭگەر، مەنەدجەر;

قارمىسوۆ اسەت;

سادىقوۆ نۋراددين;

دجەتيباەۆ پەرنەباي;

رامازانوۆ ماراتبەك –«جەلتوقسان-86» شقو ۇيىمىنىڭ توراعاسى;

سارجال اسەن - بەلسەندى (شقو);

اليمجانوۆ اسەن – جەلتوقسان ۇيىمى بەلسەندىسى (سەمەي);

بولاتبەك ابدىكارىم — «سەمەي ياپ» قوعامدىق قوردىڭ جانە «استانا قالاسى مۇگەدەكتەر قوعامى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى. 

ماشرالين مۇحيت;

مۇقانوۆ داۋرەن - اۋدارماشى، ادەبيەتتانۋشى;

بوتەەۆ مارات - «اللاجار-قولداۋ» قوعامدىق قورىنىڭ توراعاسى;

تالىمۇلى ك. - تالعار اۋداندىق مەمل. ءتىلدى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى;

اشۋۇلى  ج. - قازاقستان ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعاندار قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى;

مۇحتاربەك س. - جۋرناليست، قوعام قايراتكەرى;

كارىپجان امانعازى – اقىن, قوعام قايراتكەرى;

ساتقانوۆ داۋرەن - كاسىپكەر, قوعام بەلسەندىسى;

پىكىرلەر