«وگەي بالانىڭ» مۇڭعا ورانعان تاعدىرى

4662
Adyrna.kz Telegram

دجەيمس گرينۆۋد – ايگىلى بريتاندىق جازۋشى، ماماندىعى – جۋرناليست. قاراپايىم وتباسىنان شىققان گرينۆۋد بىرنەشە كەرەمەت تۋىندىنى دۇنيەگە اكەلگەن. ونىڭ تۋىندىلارىنىڭ ارقاسىندا لوندونداعى گازەتتەردىڭ تيراجدارى كوبەيە باستاعان. ماعان دا، وزگە وقىرمانعا دا ەرەكشە اسەر سىيلاعان  دجەيمس گرينۆۋدتىڭ «وگەي بالا» تۋىندىسى جايلى ايتقىم كەلەدى. اتى ايتىپ تۇرعانداي اڭگىمەدە ءۇيسىز، كۇيسىز جەتىم بالانىڭ باسىنان وتكەرگەن قيىن كۇندەرى تۋرالى باياندالادى. باستى كەيىپكەر دجيم وگەي شەشەسى مەن قانىپەزەر اكەسىنىڭ كورسەتكەن ازابىنان ۇيىنەن قاشىپ كەتۋگە ءماجبۇر بولىپ، امالسىزدان ۇرلىق جاساۋعا دەيىن بارادى. كوشەدە تانىسقان دوستارىمەن بىرگە ءتۇرلى ارەكەتتەر جاساپ، لاشىقتا كۇنەلتەدى. جازۋشى ءومىرى جايلى  مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، ونىڭ ءوزى قاڭعىباستارمەن ءجۇرىپ، لوندونداعى كەدەيلەر تۇراتىن ايماقتا عۇمىر كەشكەن. بالكىم، جازۋشى ءوز ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن ۇشتاستىرعان بولار...

دجيم – شىرعالاڭ ىشىنەن سىتىلىپ شىققان جەتى جاسار ءبۇلدىرشىن. التى جاسىندا اناسىنان ايىرىلعان بۇل جەتكىنشەك سۇمپايى دا، وتىرىكشى، قۋلىعىنا قۇرىق بويلامايتىن وگەي شەشەسىنەن ابدەن قاعاجۋ جەپ وسەدى. ال اكەسى – ىشىمدىككە سالىنعان، جۇرەگىندە باۋىر ەتى بالاسىنا دەگەن ءبىر تامشى جىلۋى جوق، مەيىرىمسىز ادام. ەكىنشى ايەلىنىڭ سوزىنە ەرىپ، تۋعان ۇلىنا قورلىق كورسەتەدى. ءوز ۇلىن ەش اياۋسىز سوققىعا جىعاتىن قانداي جۇرەكسىز اكە؟ ءتىپتى، ول ءوز ۇلىنىڭ كوشە كەزىپ، قايىر سۇراعانى ءۇشىن ۇيالعان دا، قينالعان دا جوق. ۇيىنەن قاشىپ كەتكەن ۇلىن تاۋىپ العان كەزدە كوپشىلىكتىڭ كوزىنشە ۇلىن بەت قاراتپاي ساباپ، سۇمدىق ماسقارالايدى. بۇل – ناعىز قاتىگەزدىك. جاس جەتكىنشەكتىڭ اناسىنان ەرتە ايىرىلىپ، تاسباۋىر اكەسىنەن قورلىق كورگەنى وسى كىتاپتى قولىنا العان كەز-كەلگەن وقىرماننىڭ جۇرەگىن اۋىرتپاي قويمايدى. حيكاياتتىڭ «مەن جەتىممىن» دەپ باستالۋىنىڭ ءوزى قانداي جان تەبىرەنتەرلىك. ۇيىنەن قاشىپ، جات ورتادا جۇرگەن ءدجيمنىڭ ىشكى جاندۇنيەسىندە: «اكەم مەنى ىزدەپ تاۋىپ السا نە ىستەيمىن؟ ول مەنى اياماي سوعاتىنى انىق. ۇيگە ورالماعانىم جاقسى» دەگەن ۇرەيى بولدى. ول وسىلاي ءومىر بويى اكەسىنەن قورقىپ ءجۇرۋ ءۇشىن ەمەس، باقىتتى بولۋ ءۇشىن ومىرگە كەلدى ەمەس پە؟! ونىڭ اكەسى كىشكەنتاي ويىن بالاسىنىڭ باقىتتى بالالىق شاعىنىڭ كۇل-تالقانىن شىعاردى.  كىشكەنتاي دجيم اكەسىنىڭ جانىندا جۇرسە دە، وعان قاراپ بوي تۇزەمەدى. ول شاراسىزدىقتان ۇرلىقپەن اينالىستى، الايدا، ول وتە اقىلدى، مەيىرىمدى بالا ەدى. وسى اڭگىمەگە قازاقتىڭ «جاقسىدان ۇيرەن، جاماننان جيرەن» دەگەن ماقالى نەگىز بولاتىن ءتارىزدى. جازۋشىنىڭ كىشكەنتاي ءدجيمدى جاقسى كەيىپكەر ەتىپ شىعارۋى – وقىرمانعا ۇلگى. قانشا قيىندىقتان سۇرىنبەي ءوتىپ، ءتۇزۋ جولعا تۇسكەنى – وي سالارلىق وقيعا. تۋىندىمەن تانىسقان وقىرمان بويىنداعى كەرەكسىز قاسيەتتەردەن اۋىلىن اۋلاققا سالىپ، دجيم سەكىلدى اقىلدى ءارى ەڭبەكقور بولۋعا تالپىنادى دەپ ويلايمىن.

بۇگىندە، وكىنىشكە وراي، دجيم سەكىلدى جەتىم قالعان بالالار وركەنيەتتى وسكەلەڭ ۇرپاق تاربيەلەپ وتىرعان قوعامىمىزدىڭ ءبىر بولىگىن قۇرايتىندىعى –اششى شىندىق. انالارىنىڭ مەيىرىمىن كورمەي ەرجەتكەن ۇلدار، بويجەتكەن قىزدار جاتقان بۇلدىرشىندەر قانشاما؟!

رەسمي دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، 80 مىڭعا جۋىق جەتىم بالالار بار ەكەن. ەشقانداي ءسابي جەتىم بولۋ ءۇشىن تۋمايدى، ءاربىر ءسابي باقىتتى بولۋ ءۇشىن ومىرگە كەلەدى.

    ءبىر سوزبەن ايتقاندا، دجەيمس گرينۆۋدتىڭ ءبىرتۋار شىعارماشىلىعىنىڭ  ۇزدىگى «وگەي بالا»  تۋىندىسىن وقۋ ارقىلى كوكەيىمە كوپ نارسە ءتۇيدىم. اتا-اناسىز ءومىردىڭ بوس، جالعان ەكەندىگىن ۇقتىم. شىنىندا، مەنىڭ اكەم مەن ءدجيمنىڭ اكەسىنىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي. پاراساتتى دا، قامقور اكەمنىڭ بولعانىنا قۋانامىن. اڭگىمە اتا-انانىڭ ورنى ەشتەڭەمەن ولشەۋگە كەلمەيتىندىگىن ۇعىندىرادى. قازىرگى تاڭدا اتا-اناسىمەن ءجيى كەكىلجىڭگە كەلەتىن جاسوسپىرىمدەر بار. مەنىڭشە، بۇل شىعارما جاس وقىرماندى ومىردە ءتۇزۋ جول تابۋعا، اتا-انا قادىرىن تۇسىنۋگە باۋليدى.

جازۋشىنىڭ شەبەرلىگىندە ءسوز جوق. ول تەك جەتىم بالا جايلى جازدى، الايدا، مەن اعىلشىندىقتاردىڭ الەمىنە ەنىپ، ءبىر ساتكە جەر شارىنىڭ سولار مەكەندەيتىن ايماعىندا ءومىر سۇرگەندەي بولدىم. ۇلىبريتانيانىڭ، لوندوننىڭ ومىرىمەن تىنىستادىم. اڭگىمەنى وقىعان ءاربىر وقىرماننىڭ كوزىنە جاس، كوكىرەگىنە شەر تولاتىنى ءسوزسىز. مەنىڭ كوڭىلىمدى بوساتىپ، جۇرەگىمدى سىزداتقان تۋىندى سىزگە قانداي اسەر قالدىرار ەكەن؟ ەندەشە، دجەيمس گرينۆۋدتىڭ «وگەي بالا» تۋىندىسىمەن تانىسىپ كورىڭىز!


شالقاروۆا ايدانا ەربولقىزى،

قىزىلوردا قالاسىنداعى №145 ورتا مەكتەپتىڭ 11-سىنىپ وقۋشىسى

 

پىكىرلەر