2022 جىلعى 28 قىركۇيەكتە نۇرلان ءابدىروۆتىڭ توراعالىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ وتىرىسى ءوتتى. وتىرىسقا ساياسي پارتيالاردىڭ، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى، بەينەكونفەرەنتسبايلانىس رەجيمىندە وبلىستاردىڭ، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالاردىڭ جانە استانانىڭ اۋماقتىق سايلاۋ كوميسسيالارىنىڭ مۇشەلەرى قاتىستى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
وتىرىستا كەلەسى ماسەلەلەر قارالدى:
- 2022 جىلعى 20 قاراشاعا تاعايىندالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىندا سايلاۋشىلار تىزىمدەرىمەن جۇمىستى ۇيىمداستىرۋ تۋرالى;
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتاردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەندىگىن انىقتاۋ جونىندەگى لينگۆيستيكالىق كوميسسيانى قۇرۋ تۋرالى;
- 2022 جىلعى 20 قاراشاعا تاعايىندالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتىڭ رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت قاراجاتىنان جابىلاتىن شىعىستارىنىڭ مولشەرلەرىن بەلگىلەۋ تۋرالى;
- 2022 جىلعى 20 قاراشاعا تاعايىندالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىنداعى پرەزيدەنتتىككە كانديداتتىڭ سايلاۋ قورى تۋرالى.
كۇن تارتىبىندەگى ءبىرىنشى ماسەلە بويىنشا ورتسايلاۋكوم توراعاسىنىڭ ورىنباسارى كونستانتين پەتروۆ باياندادى. ول 2022 جىلعى 1 شىلدەدەگى جاعداي بويىنشا رەسپۋبليكانىڭ سايلاۋشىلار تىزىمىنە بەلسەندى سايلاۋ قۇقىعى بار 11 827 277 ازامات ەنگەنىن حابارلادى.
“ناقتى سايلاۋ ۋچاسكەسىندە ازاماتتى سايلاۋشىلار تىزىمىنە ەنگىزۋ ءۇشىن:
1) ونىڭ وسى سايلاۋ ۋچاسكەسىنىڭ اۋماعىنداعى تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا تىركەلۋ فاكتىسى.
2) ازاماتتاردىڭ سايلاۋشىلار ءتيىستى تىزىمدەرىنە ەنگىزۋ جونىندە وزدەرىنىڭ جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانعا جازباشا وتىنىشپەن جۇگىنۋى نەگىز بولىپ تابىلادى.
ۋاقىتشا تىركەلگەن ازاماتتار; تىركەۋى جوق ازاماتتار، سونداي-اق سايلاۋدان كەمiندە وتىز كۇن بۇرىن سايلاۋ كۇنi ءوزiنiڭ تiركەلگەن ورنى بويىنشا داۋىس بەرۋگە ارنالعان ءۇي-جايعا كەلۋ مۇمكiندiگiنىڭ بولمايتىنى بەلگiلi بولسا، سايلاۋشى سايلاۋ تاعايىندالعان كەزدەن باستاپ ءتيىستى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندا سايلاۋشى رەتىندە تىركەلۋگە قۇقىلى.
جاتاقحانالاردا تۇراتىن، ورتا ارناۋلى جانە جوعارى وقۋ ورىندارىندا، سونداي-اق جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋدىڭ كاسىپتىك وقۋ باعدارلامالارى بويىنشا كۇندiزگi وقۋ نىسانىندا وقيتىندار سايلاۋشىلاردىڭ تiزiمiنە جاتاقحانانىڭ ورنالاسقان جەرi بويىنشا ەنگiزiلەدi.
ۆاحتالىق ادىسپەن جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتار دا جازباشا وتىنىشتەر نەگىزىندە سايلاۋشىلار تىزىمىنە ەنگىزىلۋى مۇمكىن. اسكەري بولىمدەردە سايلاۋشىلار تىزىمىنە سول جەرلەردە تۇراتىن بارلىق اسكەري قىزمەتشىلەر، سونداي-اق ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرى جانە اسكەري بولىمدەر ورنالاسقان جەرلەردە تۇراتىن باسقا دا سايلاۋشىلار ەنگىزىلەدى. اسكەري بولىمدەردەن تىس جەردە تۇراتىن اسكەري قىزمەتشىلەر سايلاۋشىلار تىزىمىنە تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا جالپى نەگىزدەردە ەنگىزىلەدى”،-دەدى ول.
سونداي-اق، پەتروۆ ازاماتتاردىڭ كەلگەن جەرى بويىنشا سايلاۋشىلار تىزىمىنە ەنگىزۋ تۋرالى جازباشا وتىنىشتەرى ءتيىستى اكىمدىكتەرگە ا.ج. 20 قازانعا دەيىنگى مەرزىمدە، ياعني داۋىس بەرۋ كۇنىنەن ءبىر اي بۇرىن ۇسىنىلۋى ءتيىس ەكەنىن ايتىپ ءوتتى.
“جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار ازامات داۋىس بەرەتىن ۋچاسكەدە سايلاۋشىلار تىزىمىنە ەنگىزۋدى قامتاماسىز ەتەدى جانە تىركەلگەن جەرى بويىنشا ازاماتتى سايلاۋشىلار تىزىمىنەن الىپ تاستاۋدى ۇيىمداستىرادى. داۋىس بەرەتiن كۇنگە 15 كۇن قالعاندا، ياعني 4 قاراشادان كەشىكتىرمەي ازاماتتاردىڭ تۇرعىلىقتى جەرi بويىنشا قۇرىلعان سايلاۋ ۋچاسكەلەرiندەگi سايلاۋشىلار تىزىمدەرىن سايلاۋشىلارعا تانىسۋعا بەرەدى.
ازاماتتارعا تيiستi سايلاۋ كوميسسيالارىنىڭ ءۇي-جايلارىندا سايلاۋشىلار تiزiمiمەن تانىسۋ، سونداي-اق ولارعا ەنگiزiلگەن سايلاۋشىلار جونiندەگi دەرەكتەردiڭ دۇرىستىعىن تەكسەرۋ مۇمكiندiگi بەرiلەدi. اربiر ازامات سايلاۋشىلار تiزiمدەرiندەگi ءوزi تۋرالى دەرەكتەردi تەكسەرۋگە جانە تiزiمگە ەنگiزiلمەگەنi, دۇرىس ەنگiزiلمەگەنi نەمەسە تiزiمنەن شىعارىپ تاستالعانى، سونداي-اق تiزiمدەردەگi سايلاۋشى تۋرالى دەرەكتەردە جاڭساقتىق جiبەرiلگەنi ءۇشiن شاعىمدانۋعا قۇقىلى. تىركەلۋ ورنى بويىنشا سايلاۋشىلار تىزىمىنە قوسىلۋىن سايت نەمەسە ءتيىستى اكىمدىكتىڭ Call-ورتالىعى ارقىلى تەكسەرۋگە بولادى”،-دەدى.
ق.پەتروۆتىڭ بايانداماسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا «2022 جىلعى 20 قاراشاعا تاعايىندالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىندا سايلاۋشىلار تىزىمىمەن جۇمىستى ۇيىمداستىرۋ تۋرالى» قر وسك قاۋلىسى قابىلداندى. ورتسايلاۋكوم قاۋلىسىمەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار مەن اۋماقتىق سايلاۋ كوميسسيالارىنا سايلاۋشىلار تىزىمىمەن جۇمىستى ۇيىمداستىرۋ بويىنشا بىرقاتار تاپسىرمالار بەرىلدى.
لينگۆيستيكالىق كوميسسيانىڭ قۇرىلۋى تۋرالى قر وسك حاتشىسى مۇحتار ەرمان بايانداما جاسادى. ول قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەنىن انىقتايتىن بەس ادامنان تۇراتىن ءتىل ماماندارى مەن باسقا دا ماماندار كىرەتىن لينگۆيستيكالىق كوميسسيانىڭ قورىتىندىسىمەن انىقتالاتىنىن حابارلادى.
قر پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەنىن انىقتاۋ ءۇشىن:
1) لينگۆيستيكالىق كوميسسيا ۇسىنعان تاقىرىپ بويىنشا كولەمى ەكى بەتتەن اسپايتىن جازباشا تاپسىرما جازۋ;
2) لينگۆيستيكالىق كوميسسيا ۇسىنعان كولەمى ءۇش باسپا بەتتەن اسپايتىن ءماتىندى وقۋ;
3) لينگۆيستيكالىق كوميسسيا ۇسىنعان تاقىرىپ بويىنشا كوپشىلىك الدىندا ون بەس مينۋتتان كەم ەمەس ءسوز سويلەۋ تالاپ ەتىلەدى.
كانديداتتىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەنىن انىقتاۋ ءراسىمى كانديداتۋراسى وكىلەتتىكتەردىڭ كەلەسى مەرزىمىنە قايتا ۇسىنىلعان، جۇمىس ىستەپ جۇرگەن رەسپۋبليكا پرەزيدەنتىنە قولدانىلمايدى.
م.ەرماننىڭ بايانداماسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتاردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەندىگىن انىقتاۋ جونىندەگى لينگۆيستيكالىق كوميسسيا قۇرۋ تۋرالى» قر وسك قاۋلىسى قابىلداندى. قاۋلىعا سايكەس لينگۆيستيكالىق كوميسسيانىڭ قۇرامى تومەندەگىدەي:
| 1
|
احمەتوۆ
ءادىل قۇرمانجانۇلى
|
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى
|
| 2 | ەسىم
عاريفوللا |
فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، جازۋشى، ابايتانۋشى
|
| 3 | دادەباەۆ
جانقارا دادەبايۇلى
|
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى
|
| 4 | قۇرمانباي
گۇلتاس سايىنقىزى
|
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قازاق ءتىلى، ادەبيەتى جانە مادەنيەتى كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور
|
| 5 | قامزابەكۇلى
ديحان |
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ باس ديرەكتورى |
| 6 | فازىلجانوۆا
انار مۇراتقىزى
|
احمەت بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى |
ءۇشىنشى ماسەلە بويىنشا ورتسايلاۋكوم مۇشەسى سابيلا مۇستافينا بايانداما جاسادى. ونىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەت پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەرلەرگە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا ءوز باعدارلامالارىمەن شىعۋ ءۇشىن قاراجاتتىڭ تەڭ بولىنۋىنە كەپىلدىك بەرەدى. وسىلايشا، زاڭمەن ۇمىتكەرلەرگە ءوز باعدارلامالارىمەن باق-تا شىعۋى ءۇشىن:
- تەلەديداردا - 15 مينۋت;
- راديودا - 10 مينۋت;
- مەرزىمدى ءباسپاسوز باسىلىمدارىندا نەمەسە جەلىلىك باسىلىمداردا 0,1 باسپا تاباقتان اسپايتىن ەكى ماقالا جاريالاۋ ءۇشىن قاراجات ءبولىنۋى كوزدەلگەن.
بۇدان باسقا، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت قاراجاتىنان كانديداتتاردىڭ:
- سايلاۋ الدىنداعى جاريا ءىس-شارالاردى وتكىزۋگە;
- ۇگىت ماتەريالدارىن شىعارۋعا;
- كولىك شىعىندارى جابىلادى.
بايانداما قورىتىندىسى بويىنشا «2022 جىلعى 20 قاراشاعا تاعايىندالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىندا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت قاراجاتىنان وتەلەتىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتىڭ شىعىستار مولشەرىن بەلگىلەۋ تۋرالى» قر وسك قاۋلىسى قابىلداندى، وعان سايكەس قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتىڭ شىعىستار مولشەرى 10 312 600 تەڭگە كولەمىندە بەلگىلەنگەن:
1. تەلەديدار جانە راديو بويىنشا باعدارلامالارمەن ءسوز سويلەۋ، سونداي-اق مەرزىمدى باسپا باسىلىمدارىندا 2 ماقالا جاريالاۋ - 9 012 600 تەڭگە;
2. سايلاۋ الدىنداعى جاريا ءىس-شارالاردى وتكىزۋ جانە ۇگىت ماتەريالدارىن شىعارۋ - 800 000 تەڭگە;
3. كولىك شىعىندارى-500 000 تەڭگە.
سابيلا مۇستافينا پرەزيدەنتتىككە كانديداتتىڭ سايلاۋ قورى تۋرالى وتىرىستىڭ قورىتىندى ماسەلەسى بويىنشا ءسوز سويلەدى. ول سايلاۋ قورى كەلەسى قاراجاتتاردان قۇرىلعانىن حابارلادى:
- كانديداتتىڭ ءوز قاراجاتى، كانديداتتى ۇسىنعان رەسپۋبليكالىق
قوعامدىق بىرلەستىكتىڭ بولگەن قاراجاتى، ولاردىڭ جالپى سوماسى زاڭنامادا بەلگىلەنگەن ەڭ تومەن جالاقى مولشەرىنەن 12 000 (ون ەكى مىڭ) ەسەدەن اسپاۋعا ءتيىس، بۇل 720,0 ميلليون تەڭگەنى قۇرايدى.
- جالپى سوماسى زاڭنامادا بەلگىلەنگەن ەڭ تومەن جالاقى مولشەرىنەن
15 000 (ون بەس مىڭ) ەسەدەن ارتىق اسپاۋعا ءتيىس، بۇل 900 ميلليون تەڭگەنى قۇرايتىن رەسپۋبليكا ازاماتتارى مەن ۇيىمدارىنىڭ ەرىكتى قايىرىلىمدىقتارى.
بەلگىلەنگەن مولشەردەن ارتىق تۇسكەن اقشا قاراجاتى سايلاۋ قورلارىنا ەسەپكە الىنۋعا جاتپايدى جانە ولاردى قوسقان ازاماتتار مەن ۇيىمدارعا قايتارىلادى.
انونيمدىك قايىرىلىمدىلىق رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت كىرىسىنە ەنگىزىلەدى.
سايلاۋ قورلارىنا تەك زاڭدى جولمەن الىنعان قاراجات جىبەرىلۋى مۇمكىن.
سايلاۋ قورىنىڭ قاراجاتىنا يەلىك ەتۋ قۇقىعى تەك قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتارعا عانا تيەسىلى.
كانديدات ءوزىنىڭ سايلاۋ قورلارى قاراجاتىنان تومەندە كورسەتىلگەن شىعىستاردى تولەيدى:
- كەز كەلگەن تىركەلگەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا شىعۋعا;
- سايلاۋ الدىنداعى جاريا ءىس-شارالاردى (سايلاۋ الدىنداعى جينالىستاردى جانە سايلاۋشىلارمەن كەزدەسۋلەردى، سايلاۋ الدىنداعى جاريا پىكىر تالاستار مەن پىكىر الىسۋلاردى، ميتينگىلەردى، شەرۋلەردى، دەمونستراتسيالاردى جانە وزگە دە سايلاۋ الدىنداعى ءىس-شارالاردى) ۇيىمداستىرۋعا جانە وتكىزۋگە;
- باسپا، دىبىس-بەينە جانە وزگە دە ۇگىت ماتەريالدارىن شىعارۋعا جانە تاراتۋعا;
- زاڭدى جانە جەكە تۇلعالاردىڭ ۇگىت جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋ جونىندەگى قىزمەتتەرىنە اقى تولەۋگە;
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتاردىڭ كولىك جانە ءىسساپار شىعىستارىن جابۋعا;
- سايلاۋ ناۋقانى ءۇشىن ارنايى ازىرلەنگەن باسپا ماتەريالدارىن، ونىڭ ىشىندە بەزەندىرىلگەن ماتەريالداردى، سونداي-اق ومىراۋعا تاعاتىن بەلگىلەردى، جالاۋلاردى، جالاۋشالاردى جانە باسقا دا بەلگىلەر مەن نىشانداردى تەگىن تاراتۋ ءۇشىن دايىنداۋعا ارنالعان.
كانديداتتىڭ سايلاۋ زاڭناماسىنىڭ ايتىلعان نورمالارىن جانە ارنايى ۋاقىتشا شوت اشۋ، سايلاۋ قورلارىنىڭ قاراجاتىن جۇمساۋ ءتارتiبiن بۇزۋى كانديداتتى تىركەۋ تۋرالى شەشىمنىڭ كۇشىن جويۋعا اكەپ سوعادى.
وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرىنە ارنالعان بريفينگ ءوتتى، وندا قر وسك مۇشەلەرى باق سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى.
