قازاقستانداعى اەس: قۇرىلىس جوباسى قازىر قانداي كەزەڭدە؟

بىلتىر اتوم سالاسىن دامىتۋ جونىندەگى ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيانىڭ وتىرىسىندا اەس-تى الماتى وبلىسىنىڭ ۇلكەن اۋىلىندا سالۋعا ۇسىنىس جاسالدى. ستانتسيانىڭ قۋاتى - 2800 مۆت. زاڭ بويىنشا اتوم ەلەكتر ستانتسياسى ورنالاسىن جەردى ۇكىمەت شەشىمىمەن بەكىتۋ كەرەك. ونداي شەشىم الدىمەن جەرگىلىكتى وكىلدىلىك ورگانىمەن كەلىسىلەدى.

"وسىعان بايلانىستى 2022 جىلى 15 قاراشادا ءبىز قوناەۆ قالاسىنا بارىپ، الماتى وبلىسىنىڭ ءماسليحات دەپۋتاتتارىنا بارلىق اقپاراتتى جەتكىزدىك. ولار ماقۇلدادى. وسىدان كەيىن ۇلكەن اۋىلىندا قوعامدىق تىڭداۋلار وتكىزۋگە شەشىم قابىلداندى", - دەدى جانتيكين اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان جيىندا.

ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كەزدە جەرگىلىكتى جانە شەتەلدىك ۇيىمداردىڭ تاراپىنان اەس-تىڭ ورنالاستىن جەرىنە قاراي سيپاتتاما جاساۋ بويىنشا باعا ۇسىنىستارى ءتۇستى. ول ۇيىمداردىڭ ىشىندە KHNP (كورەيا), Assystem (فرانتسيا), قازاقستاننىڭ جوبالاۋ جانە ەنەرگوونەركاسىپ ينستيتۋتى، سونداي-اق ۇلتتىق يادرولىق ورتالىق بار. بۇعان دەيىن قىتايلىق CNNC, رەسەيلىك "روساتوم", فرانتسۋزدىق EDF پەن كورەيالىق KHNP كوممەرتسيالىق ۇسىنىستارىن جاساعان. قازاقستان ۇكىمەتى اتوم رەاكتورلارىن سۋمەن سۋىتۋ تەحنولوگيالارىن قاراستىرىپ جاتىر. سول سەبەپتى وسى ءتورت كومپانيانىڭ ۇسىنىستارىن قاراستىرۋعا شەشىم قابىلداندى. نەگىزگى باسىمدىق – قاۋىپسىزدىك. بيىل ناۋرىز ايىندا قازاقستانعا ماگاتە ساراپشىلارى كەلىپ كەتتى. ولار ءبىزدىڭ اتوم ەلەكتر ستانتسياسىن سالۋعا قانشالىقتى دايىن ەكەنىمىزدى 19 باعىت بويىنشا باعالايدى. ماگاتە-نىڭ تارتىبىنە سايكەس، بۇل جۇمىس ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى. ءبىرىنشى كەزەڭى ءوتتى. سونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا حالىقارالىق ساراپشىلار قازاقستاننىڭ دايىندىعىنا جوعارى باعا بەردى. تيمۋر جانتيكيننىڭ سوزىنە قاراعاندا، بيىل ۇكىمەتتىڭ اەس-تىڭ ورنالاسۋ جەرىنە قاتىستى قاۋلىسى شىقسا، سونداي-اق تەحنولوگيانى جەتكىزەتىن كومپانيا انىقتالعان جاعدايدا تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمە 2025 جىلدا دايىن بولادى. سوسىن ونى مەملەكەتتىك ساراپتامادان وتكىزۋ كەرەك.

"ساراپتامانىڭ وڭ قورىتىندىسى شىقسا، تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمە ۇكىمەتكە جىبەرىلەدى. وسى قۇجاتتىڭ نەگىزىندە اەس-تى سالۋ تۋرالى قاۋلى قابىلدانادى. بۇدان كەيىن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاردى ازىرلەۋ جانە ساراپتامادان وتكىزۋ جۇمىستارى باستالادى", - دەپ اتاپ كورسەتتى جانتيكين.

قۇرىلىس جۇمىستارى 2034 جىلى اياقتالسا، ءبىر جىلدان كەيىن اەس-تى پايدالانۋعا بەرە الادى.

"نەگە ءبىز 2,8 گۆت-قا دەيىنگى ستانتسيالاردى تاڭدادىق؟ ءبىزدىڭ 2018 جىلعى ەسەبىمىزگە سايكەس، وڭتۇستىكتە بازالىق قۋات كوزدەرىنىڭ تاپشىلىعى 2,7 گۆت-قا دەيىن بولادى. سول كەزدە قۇرال-جابدىقتاردىڭ توزۋى دا ەسكەرىلدى. وسىلايشا، 2030 جىلى ەنەرگيا تاپشىلىعى 1,8 گۆت، 2035 جىلعا قاراي 3,2 گۆت، ال 2050 جىلى 5 گۆت بولادى دەگەن بولجام بار. دەمەك، ەكى بلوكتان تۇراتىن جانە اربىرەۋىنىڭ قۋاتى 1400 مۆت بولاتىن اەس سالۋ قاجەت", - دەدى جانتيكين.