قازاق قىزدارىنان تۋعان بالانى " جيەن" دەپ، ولاردى ەرەكشە ەركەلەتىدى. قانشا ەركەلەسە دە ، əۋرە- سارساڭعا سالسا دا ء"يتتىڭ كۇشىگى "دەپ كۇلە قابىلدايدى. جيەندەر ۇناتقان نəرسەلەرىن سۇراماي əكەتسە، "Əلگى كۇشىك تىستەپ كەتتى"دەپ ريزا بولادى. بۇل تارتۋدىڭ "جيەنقۇيرىق " اتالۋ سەبەبى: ەرتەدەن قايقى اتتى ءبيدىڭ جاقسى كورەتىن اقىلدى سمەت دەگەن جيەنى بولىپتى. سمەت ناعاشىسىنا بارىپ :-اتا ، ماعان كەلەسى جىلعى تولىڭىزدەن ون قوزى بەرىڭىز دەسە ، اتاسى : قوي قۇيرىعىندا تۇيمەسى بار قوزى تۋسا ساعان بەرەم-دەپتى. كەلەسى جىلى بارلىق قوي تۇيمەسى قوزى تۋىپتى.كورگەن ەل : بۇل قالاي بولعانى ؟- دەسە، ناعاشىسى : بۇل تۇگەلىمەن جيەنقۇيرىق- دەپتى. كەلەسى جىلى جيەنى كەلىپ اتاسىنا: "وسى ەشكىلەردىڭ العان ءتولدى ماعان بەرىڭىزشى-دەپتى، جايىلىپ جۇرگەن 20 ەشكىنى كورىپ، ناعاشىسى: جيەنجان ەركەك بولسا لاقتارى سەنىكى ، ۇستىنە تاعى ءبىر لاق قوسىپ بەرەم- دەپتى.كەلەسى جىلى 20 ەشكى 40 ەركەك لاق تۋىپتى. ناعاشىسى سوزىندە تۇرىپ ، لاقتارىن بەرىپتى. لاقتاردى ايداپ كەتىپ بارا جاتقان جيەنىنە قاراپ اتاسى : جيەن كەلگەنشە اۋىلعا، جەتى ءبورى كەلسىن- دەپتى. قازاقتا جيەنگە 40 سەركەش اتاۋ وسىدان قالعان. سمەت ءبىر جىلدا تاعى كەلىپ ناعاشىسىنا : كەلەسى جىلى بيە شۇبار قۇلىن تۋسا، ماعان بەرىڭىز - دەپتى. قۇلىنداعان بيەدەن 40 شۇبار قۇلىن تۋىپتى. قايقى بي 40 قۇلىندى جاسىرىپ، جيەنىنە :ويباي جيەن ، بيەلەر شۇبار قۇلىن تاپپادى - دەپ الداپ،جيەنىنە تانا- تورپاق بەرىپتى. جيەنى، اتاسىنىڭ الداعانىن ءبىلىپ، رەنجىپ كەتەدى. كوپ كەشىكپەي قايقى ءبيدىڭ مالى قىرىلادى. سول كەزدە :جيەننىڭ نازاسى جامان - دەپتى قايقى بي. سوندىقتان قازاق جيەنى نە سۇراسا سونى بەرەتىن بولىپتى. ال "جيەنقۇرىق"- دەپ اتاۋىنىڭ شىعۋ سەبەبى ناعاشىسى اۋىلىنا كەلگەن جيەنىنە قولىنا قۇرىق بەرىپ : وزىنە ۇناعان مالعا قۇرىق سال -دەيدى . دەمەك ۇستاعان قۇرىق تيگەن مال جيەنىنىڭ ەنشىسى بولعان. كوبىنە قازاقتار "جيەنقۇرىق"- دەپ، ۇيىنە العاش كەلگەن جيەنگە قازىرگى زاماندا قوزى - لاق نەمەسە مال اتايدى. قازاقتا نەگىزىنەن "جيەنقۇرىق" تارتۋى كوپ قولدانادى. قۇرمەتتى دوستار! سالت- ءداستۇر تۋرالى جاڭا ايدار اشۋ كەرەك سوعان قالاي قارايسىزدار ؟ اتىن قالاي اتايمىز؟ سىزدەردەن جاۋاپ كۇتەم.
ەتنوگراف رايحان ماتاەۆا
