س. مۇقانوۆ پەن ع. مۇسىرەپوۆ ادەبي- مەموريالدى مۋزەي كەشەنىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى, مەن, جانار تاەۆا 2023 جىلدىڭ 4-10 جەلتوقسان ارالىعىندا پاريج قالاسىندا وتكەن بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرسىنان ءوتتىم. شەت ەل اسىپ جاساعان العاش ءىس ساپارىم بولعاندىقتان العان اسەر مەن كەشكەن كۇيىم تىم بولەك بولدى. پاريج – ارماندار مەن پاك سەزىمدەر مەكەنى…
قۇشاق تولى ارماننىڭ جەتەگىندە جاس كۇنىمدە ءوزىم قاتتى قالاپ ارمانداعان ماحاببات قالاما جۇمىس بابىمەن كەلۋدىڭ ءساتى ءتۇسىپتى. مادەنيەتى وزىق دامىعان بۇل قالادان شابىت الدىم، ءوز ەلىمىزدىڭ تۋريزم سالاسىنىڭ دامۋىنا دا كەرەكتى ارگۋمەنتتەردى ساناما ساقتاپ، قويىڭ داپتەرىمە ءتۇرتىپ وتىردىم.
ىلعالدى اۋا مەن جاڭبىردان كەيىنگى بالعىن ءيىس بۋىمەن بويىمىز جىگەرلەنىپ كۋرس وتەتىن بەلگىلەنگەن مەكەن-جايعا جول تارتتىق. سپيكەر اننابەل لوۆرەي ەل مادەنيەتىمەن، ەجەلگى ەسكەرتكىشتەرىمەن تانىستىرىپ، جىلى شىراي تانىتىپ قوناقجايلىق كورسەتتى.
ءبىرىنشى كۇنگى لەكتسيانىڭ تاقىرىبى «مۋزەيلەرگە كەلۋشىلەردى تارتۋدىڭ ينتەگراتسيالانعان ءتاسىلى» بولدى. قالعان كۇندەرى مۋزەي ءىسىن العا جىلجىتۋ شارالارى مەن ينتەگراتسيالانعان يننوۆاتسيالىق جوبالارمەن تانىستىرىپ، وزىق پروگراممالارىمەن ءبولىستى.
ارينە، فرانتسيا مەن قازاقستان مادەنيەتىن، ەكونوميكاسىن سالىستىرۋ ميعا قونىمسىز، دەسە دە ءبىزدىڭ مەنتاليتەت پەن داستۇرىمىزگە ساي كەلەتىن كەيبىر كرەاتيۆتى جوبالارىن ءبىز دە جاساپ كورسەك قۇپ بولادى. ماسەلەن، لۋۆر مۋزەيىنەن جاساعان ساپارىمىزدان سونداي اسەرلەنىپ قايتتىم. ونداعى مۋلتيمەديالىق، اكۋستيكالىق قۇرىلعىلاردىڭ سونداي دامىعاندىعى ءارى ونى مۋزەيمەن ادەمى ۇيلەستىرىپ، كەلۋشىلەرىن اسەرلەندىرە بىلگەندەرى سونداي قىزىقتىردى. ءسابيت مۇقانوۆ مۋزەي-ءۇيىنىڭ مەموريالدى بولىمىنە سونداي وزىق يدەيانى مەن دە ۇسىنىپ كوردىم.
مىسالى، جازۋشىنىڭ جۇمىس كابينەتىندە پروەكتسيالى ەكران ارقىلى اۆتوردىڭ كولەڭكەسى ءتۇسىپ تۇرسا، ءارى دىبىسپەن جازۋشى شىعارمالارىمەن ۇزىندىلەر وقىلىپ تۇرسا، ءار كەلگەن كەلۋشى اسەرلەنبەي كەتپەسى انىق.
فرانتسۋز حالقىنىڭ سونداي كرەاۆتيۆتىلىگىنىڭ تاعى قۋانتقان تۇسى ورتاعاسىرلىق ەجەلگى قيراعان عيماراتتارىن بەلگىلى پروگراممالار ارقىلى نوبايىن سىزىپ، ەسكى-جاڭا بەينەسىن كوز الدىنا كەلتىرۋى دە قوشتايتىن تىڭ يدەيا.
ءبىزدىڭ بايتاق دالامىزدىڭ دا تاريحى مەن شەجىرەسى مول. ەجەلگى ەسكى قالالارىمىزدىڭ سىعاناق، سايرام، سۋيابتاردىڭ نوبايىن سىزاتىن سونداي پروگرامما ءبىزدىڭ دە ەلىمىزدە بولسا عوي دەپ قىزىعا دا قىزعانا قارايسىڭ. ءىس-ساپارىمىزدىڭ سوڭعى كۇندەرىندە لۋۆر مۋزەيى مەن ەيفەل مۇناراسىندا قوناق بولدىق.
ساۋلەتتى قالانىڭ ءاربىر مۇسىندەرى مەن كوز تارتار بيىك عيماراتتارى، قيىلىستى قۋىس كوشەلەرى، قاربالاس ءومىر تىرشىلىگى كوز الدىمدا پيكاسسونىڭ شىتىرمان كارتينالارىنداي ساقتالىپ قالدى. پاريج قالاسى مەن ءۇشىن مۋزەيمەن اسسوتسياتسيالانادى. دۇنيەجۇزىلىك مۋزەي ءىسى دەسە ەڭ الدىمەن كوز الدىما گۇلدەنگەن قالا پاريج كەلەدى.
شەت ەلگە كەلگەن ادەپكى تۋريستتەردىڭ ءبىرى رەتىندە مەن دە ءوزىم قونىستانعان قوناق ۇيىمە ءتول تەڭگەمىزدى جاستىق استىنا تاستاپ كەتتىم. بۇل سونداي كەلۋشىلەردىڭ سالتى دەسەدى، كەلەر جىلى تاعى دا جول ءتۇسسىن دەگەن نيەتپەن جاسالىناتىن جولاياق نىشان عانا. وسىمەن پاريجگە جاساعان جولاۋشى ساپارى جەمىستى اياقتالدى.
جانار تاەۆا،
س.مۇقانوۆ پەن ع.مۇسىرەپوۆتىڭ
ادەبي-مەموريالدىق مۋزەي كەشەنىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى
