قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ماكسيم روجين جاستار اراسىنداعى جۇمىسسىزدىق ماسەلەسىنە توقتالىپ، قانداي قادام جاسالىپ جاتقانىن ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
«ۇكىمەت تاراپى وسى ماسەلەدە قانداي قادام جاساپ جاتقانىن بارلىق مالىمەتتەردى زەردەلەپ قاراپ كوردىم. ءبىرىنشى كەزەكتە رەسمي دەرەكتەرگە توقتالساق. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى جاريالاعان دەرەككە سەنسەك، 2023 جىلدىڭ III توقسانىندا جۇمىسپەن قامتۋ دەڭگەيى جۇمىس كۇشىنىڭ سانىنا شاققاندا – 95,3% قۇرادى. قاراپايىم تىلمەن ايتساق ەلدە جۇمىس ىستەي الاتىن ادامنىڭ سانى 9 557,7 مىڭ ادام بولسا، سونىڭ 9 106,1 مىڭى جۇمىسپەن قامتىلعان. قالعانى ءجاي اريفمەتيكا، دەمەك جۇمىسسىز جۇرگەن حالىقتىڭ جالپى سانى 451 مىڭ «تەپسە تەمىر ۇزەتىن» ازامات. وسىنىڭ ىشىندە «ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تابا الماي جۇرگەن» جاستار 3,3 پايىزدى قۇراپ وتىر ستاتيستيكا دەرەكتەرىنە سەنسەك. اقپارات ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ رەسمي سايتىنان الىنعان»، دەپ جازدى دەپۋتات ماكسيم روجين.
سونداي-اق، دەپۋتات وسى جاعدايدى وزگەرتۋ ءۇشىن نەندەي قادامدار جاسالىپ جاتىر، جۇمىس تابۋ ءۇشىن قانداي تەتىكتەر مەن امالدار بار ەكەنىنە توقتالدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى اياسىندا ەلىمىزدە جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا باعىتتالعان 11 ۇلتتىق جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. ولار:
جۇمىس ورىندارىن سۋبسيديالاۋ. بارلىق وڭىرلەردە جاس كادرلارعا جۇمىس ورىندارىن اشۋ ءۇشىن وبلىس اكىمدىكتەرى جۇمىسپەن قامتۋ وڭىرلىك كارتالارىن بەكىتتى. بۇنىڭ ەرەكشەلىگى – وڭىرلەردەگى جۇمىس ورىندارىن مەملەكەت (جەرگىلىكتى جۇمىسپەن قامتۋ ورگاندارى) سۋبسيديالايدى. مۇنداي جاعدايدا جۇمىس بەرۋشىلەر ازاماتتاردى جۇمىسقا قابىلداۋدا بەلسەندىلىك تانىتا باستادى، ويتكەنى ولار جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن قوسىمشا قاراجات الىپ، ۇنەمدەلگەن قاراجاتتى ءوز ءىسىن ودان ءارى دامىتۋعا جۇمساي الادى.
وقۋ ورىندارىمەن بايلانىس. ازاماتتاردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ ءۇشىن ەڭبەك نارىعىنا تالداۋ جاسالادى. بۇل باعىتتاعى باستى اسپەكت – كادرلاردى قاجەتتى قۇزىرەتتەر مەن كاسىبي داعدىلارعا سايكەس دايىنداۋ. جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ نەگىزگى سۇرانىستارىن انىقتاپ ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى وقىتۋ باعدارلامالارىنا قاجەتتى وزگەرىتتەر جاساۋ ارقىلى ەڭبەك رەسۋرستارىن دامىتادى. وعان قوسا كادرلار تالىمگەردىڭ كومەگىمەن جۇمىس ورنىندا كاسىبي دايىندىقتارىن جالعاستىرادى. باسقا دا قۇرالدار پايدالانىلادى، مىسالى، «باستاۋ-بيزنەس» كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىنە ونلاين وقىتۋ، ەلەكتروندى ەڭبەك بيرجاسىندا ونلاين وقىتۋ. ءبىر ايتا كەتەرلىك جايت، جىل ىشىندە قۇزىرەتتىلىگىن ارتتىرۋدىڭ بارلىق قولدا بار تەتىكتەرىن پايدالانا وتىرىپ، 156,8 مىڭ ادام جۇمىسپەن قامتىلدى.
ارناي جوبالار. ەلىمىزدە ۋاقىتشا جانە جاپپاي جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ ارقىلى ازاماتتاردى جۇمىسپەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن «العاشقى جۇمىس»، «ۇرپاقتار كەلىسىمى»، «كۇمىس جاس» سياقتى بىرقاتار جوبالارى جۇزەگە اسىرىلۋدا. مىسالى وتكەن ايدا عانا «كۇمىس جاس» جوباسى اياسىندا 50 جاستان اسقان قازاقستاندىقتارعا جاڭا داعدىلاردى يگەرىپ، ودان ءارى جۇمىسقا ورنالاسۋ ءۇشىن Skills Enbek پلاتفورماسىندا تەگىن وقۋعا مۇمكىندىك بەرىلدى. پلاتفورمادا ارنايى ءبولىم ەكى اي بۇرىن ىسكە قوسىلدى، وسى ۋاقىت ىشىندە وعان 4,5 مىڭنان استام ادام تىركەلدى، ونىڭ 3,2 مىڭى وقۋدى ءساتتى اياقتاپ، سەرتيفيكات الدى. وسى جوبالار تۋرالى مىنا سىلتەمە ارقىلى تولىققاندى اقپارات الۋعا بولادى.
ايلىقتى كوتەرۋ. 2023 جىلى كەيبىر مينيسترلىكتەر جالاقىنى كوتەرۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزۋدە. بۇل شارا نەگىزىنەن ازاماتتىق قورعاۋ، مەديتسينا، ءبىلىم، ەكولوگيا جانە قورعانىس سالالارىنداعى قىزمەتكەرلەرگە قاتىستى. وسى اقپاراتتى ناقتىلايىن.
- توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگى قۇتقارۋشىلارعا جانە قۇتقارۋ فۋنكتسيالارىن ورىندايتىن باسقا دا قىزمەتكەرلەرگە لاۋازىمدىق جالاقىنىڭ 70 پايىزى مولشەرىندە قوسىمشا اقى بەلگىلەدى.
- ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى قۇجاتتاردى جاڭارتتى، سوعان سايكەس قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ورمان قورعاۋ قىزمەتى قىزمەتكەرلەرىنىڭ، تابيعاتتى قورعاۋ مەكەمەلەرىنىڭ مەملەكەتتىك ينسپەكتورلارىنىڭ جانە مامانداندىرىلعان ۇيىمدار ينسپەكتورلارىنىڭ دەنساۋلىعى مەن ومىرىنە زيان كەلتىرۋ قاۋپى بار جۇمىستارعا جانۋارلار مەن ورمانداردى قورعاۋ، قورعاۋ جانە ءوسiمiن مولايتۋ جانە ورمان ورنالاستىرۋ، بالىق شارۋاشىلىعى سۋ ايدىندارىن جانە (نەمەسە) ۋچاسكەلەرiن بالىقتاندىرۋ جونiندەگi ءوسiمiن مولايتۋ كەشەنiنiڭ مەملەكەتتiك كاسiپورىندارىنا لاۋازىمدىق جالاقىسىنىڭ 100 پايىز مولشەرiندە قوسىمشا اقى تولەنەدi.
- قورعانىس مينيسترلىگى ىشكى ىستەر جانە قورعانىس جۇيەسى جوعارى جانە (نەمەسە) جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى وقىتۋشىلارىنىڭ ەڭبەكاقىسىن ارتتىرۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزدى.
- ءبىلىم مينيسترلىگى 2023 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن باستاپ مەكتەپكە دەيىنگى جانە ورتا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن وقىتۋ پەداگوگتارىنىڭ ەڭبەكاقىسىن بەلگىلەنگەن لاۋازىمدىق جالاقىعا 1,3 تۇزەتۋ كوەففيتسيەنتىن بەلگىلەۋ ارقىلى ارتتىردى.
- دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى 2023 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ جالاقىنى ءوسىردى: بىلىكتىلىگى جوعارى دەڭگەيدەگى ماماندارعا تۇزەتۋ كوەففيتسيەنتىن 2,73 ورنىنا 3,42-گە وزگەرتۋ ارقىلى; ورتا دەڭگەيدەگى بىلىكتىلىك ماماندارىنا اعىمداعى تۇزەتۋ كوەففيتسيەنتىن 2,05 ورنىنا 2,34-كە وزگەرتۋ ارقىلى.
ودان بولەك، ماكسيم روجين حالىقارالىق تاجىريبەگە سايكەس ەڭ تومەنگى جالاقىنى انىقتاۋدىڭ جاڭا ادىستەمەسىن ازىرلەنىپ جاتقانىن ايتتى.
«الداعى ۋاقىتتا ۇكىمەت حالىقارالىق ەڭبەك ۇيىمىنىڭ ۇسىنىستارىن ەسكەرە وتىرىپ، حالىقارالىق تاجىريبەگە سايكەس ەڭ تومەنگى جالاقىنى انىقتاۋدىڭ جاڭا ادىستەمەسىن ازىرلەۋدە. ەڭ تومەنگى جالاقىنىڭ مولشەرىن ورتاشا جالاقى مەن ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ كورسەتكىشتەرىن پايدالانا وتىرىپ انىقتاۋ قاراستىردى. بۇل ءتاسىل قىزمەتكەرلەردىڭ تابىسى مەن وندىرىلگەن تاۋارلاردىڭ، جۇمىستاردىڭ جانە قىزمەتتەردىڭ كولەمى اراسىنداعى ناقتى بايلانىستى ورناتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وسىلايشا، 2022 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ 600 مىڭعا جۋىق جەكە ساناتتاعى مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ (بۋحگالتەرلەر، ەكونوميستەر، زاڭگەرلەر، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار جونىندەگى مەنەدجەرلەر، كادر ينسپەكتورلارى، جۇرگىزۋشىلەر، ەلەكتريكتەر، سىپىرۋشىلار، ۆاحتەر، كۇزەتشىلەر) جالاقىسىن ورتاشا ەسەپپەن كەزەڭ-كەزەڭىمەن ارتتىرۋ باستالدى. 2022 جىلدان 2025 جىلعا دەيىن جىل سايىن 20%. ناتيجەسىندە 4 جىل ىشىندە ولاردىڭ جالاقىسى ەكى ەسەگە وسەدى»، دەدى دەپۋتات.
