Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamenti Májilisiniń depýtaty Maksım Rojın jastar arasyndaǵy jumyssyzdyq máselesine toqtalyp, qandaı qadam jasalyp jatqanyn aıtyp berdi, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly.
«Úkimet tarapy osy máselede qandaı qadam jasap jatqanyn barlyq málimetterdi zerdelep qarap kórdim. Birinshi kezekte resmı derekterge toqtalsaq. Ulttyq statıstıka bıýrosy jarııalaǵan derekke sensek, 2023 jyldyń III toqsanynda jumyspen qamtý deńgeıi jumys kúshiniń sanyna shaqqanda – 95,3% qurady. Qarapaıym tilmen aıtsaq elde jumys isteı alatyn adamnyń sany 9 557,7 myń adam bolsa, sonyń 9 106,1 myńy jumyspen qamtylǵan. Qalǵany jáı arıfmetıka, demek jumyssyz júrgen halyqtyń jalpy sany 451 myń «tepse temir úzetin» azamat. Osynyń ishinde «eki qolǵa bir kúrek taba almaı júrgen» jastar 3,3 paıyzdy qurap otyr statıstıka derekterine sensek. Aqparat Ulttyq statıstıka bıýrosynyń resmı saıtynan alynǵan», dep jazdy depýtat Maksım Rojın.
Sondaı-aq, depýtat osy jaǵdaıdy ózgertý úshin nendeı qadamdar jasalyp jatyr, jumys tabý úshin qandaı tetikter men amaldar bar ekenine toqtaldy.
Memleket basshysynyń tapsyrmasy aıasynda elimizde jańa jumys oryndaryn qurýǵa baǵyttalǵan 11 ulttyq joba júzege asyrylýda. Olar:
JUMYS ORYNDARYN SÝBSIDIIaLAÝ. Barlyq óńirlerde jas kadrlarǵa jumys oryndaryn ashý úshin oblys ákimdikteri jumyspen qamtý óńirlik kartalaryn bekitti. Bunyń ereksheligi – óńirlerdegi jumys oryndaryn memleket (jergilikti jumyspen qamtý organdary) sýbsıdııalaıdy. Mundaı jaǵdaıda jumys berýshiler azamattardy jumysqa qabyldaýda belsendilik tanyta bastady, óıtkeni olar jergilikti bıýdjetten qosymsha qarajat alyp, únemdelgen qarajatty óz isin odan ári damytýǵa jumsaı alady.
OQÝ ORYNDARYMEN BAILANYS. Azamattardy jumysqa ornalastyrý úshin eńbek naryǵyna taldaý jasalady. Bul baǵyttaǵy basty aspekt – kadrlardy qajetti quzyretter men kásibı daǵdylarǵa sáıkes daıyndaý. Jumys berýshilerdiń negizgi suranystaryn anyqtap bilim berý uıymdaryndaǵy oqytý baǵdarlamalaryna qajetti ózgeritter jasaý arqyly eńbek resýrstaryn damytady. Oǵan qosa kadrlar tálimgerdiń kómegimen jumys ornynda kásibı daıyndyqtaryn jalǵastyrady. Basqa da quraldar paıdalanylady, mysaly, «Bastaý-Bıznes» kásipkerlik negizderine onlaın oqytý, elektrondy eńbek bırjasynda onlaın oqytý. Bir aıta keterlik jaıt, jyl ishinde quzyrettiligin arttyrýdyń barlyq qolda bar tetikterin paıdalana otyryp, 156,8 myń adam jumyspen qamtyldy.
ARNAI JOBALAR. Elimizde ýaqytsha jáne jappaı jumys oryndaryn qurý arqyly azamattardy jumyspen qamtýǵa múmkindik beretin «Alǵashqy jumys», «Urpaqtar kelisimi», «Kúmis jas» sııaqty birqatar jobalary júzege asyrylýda. Mysaly ótken aıda ǵana «Kúmis jas» jobasy aıasynda 50 jastan asqan qazaqstandyqtarǵa jańa daǵdylardy ıgerip, odan ári jumysqa ornalasý úshin Skills Enbek platformasynda tegin oqýǵa múmkindik berildi. Platformada arnaıy bólim eki aı buryn iske qosyldy, osy ýaqyt ishinde oǵan 4,5 myńnan astam adam tirkeldi, onyń 3,2 myńy oqýdy sátti aıaqtap, sertıfıkat aldy. Osy jobalar týraly myna silteme arqyly tolyqqandy aqparat alýǵa bolady.
AILYQTY KÓTERÝ. 2023 jyly keıbir mınıstrlikter jalaqyny kóterý boıynsha jumys júrgizýde. Bul shara negizinen azamattyq qorǵaý, medıına, bilim, ekologııa jáne qorǵanys salalaryndaǵy qyzmetkerlerge qatysty. Osy aqparatty naqtylaıyn.
- Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligi qutqarýshylarǵa jáne qutqarý fýnkııalaryn oryndaıtyn basqa da qyzmetkerlerge laýazymdyq jalaqynyń 70 paıyzy mólsherinde qosymsha aqy belgiledi.
- Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi qujattardy jańartty, soǵan sáıkes Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik orman qorǵaý qyzmeti qyzmetkerleriniń, tabıǵatty qorǵaý mekemeleriniń memlekettik ınspektorlarynyń jáne mamandandyrylǵan uıymdar ınspektorlarynyń densaýlyǵy men ómirine zııan keltirý qaýpi bar jumystarǵa janýarlar men ormandardy qorǵaý, qorǵaý jáne ósimin molaıtý jáne orman ornalastyrý, balyq sharýashylyǵy sý aıdyndaryn jáne (nemese) ýchaskelerin balyqtandyrý jónindegi ósimin molaıtý kesheniniń memlekettik kásiporyndaryna laýazymdyq jalaqysynyń 100 paıyz mólsherinde qosymsha aqy tólenedi.
- Qorǵanys mınıstrligi ishki ister jáne qorǵanys júıesi joǵary jáne (nemese) joǵary oqý ornynan keıingi bilim berý uıymdary oqytýshylarynyń eńbekaqysyn arttyrý boıynsha jumys júrgizdi.
- Bilim mınıstrligi 2023 jyldyń 1 qyrkúıeginen bastap mektepke deıingi jáne orta bilim berý uıymdaryndaǵy mektepke deıingi tárbıe men oqytý pedagogtarynyń eńbekaqysyn belgilengen laýazymdyq jalaqyǵa 1,3 túzetý koeffııentin belgileý arqyly arttyrdy.
- Densaýlyq saqtaý mınıstrligi 2023 jylǵy 1 qańtardan bastap jalaqyny ósirdi: biliktiligi joǵary deńgeıdegi mamandarǵa túzetý koeffııentin 2,73 ornyna 3,42-ge ózgertý arqyly; orta deńgeıdegi biliktilik mamandaryna aǵymdaǵy túzetý koeffııentin 2,05 ornyna 2,34-ke ózgertý arqyly.
Odan bólek, Maksım Rojın halyqaralyq tájirıbege sáıkes eń tómengi jalaqyny anyqtaýdyń jańa ádistemesin ázirlenip jatqanyn aıtty.
«Aldaǵy ýaqytta úkimet Halyqaralyq eńbek uıymynyń usynystaryn eskere otyryp, halyqaralyq tájirıbege sáıkes eń tómengi jalaqyny anyqtaýdyń jańa ádistemesin ázirleýde. Eń tómengi jalaqynyń mólsherin ortasha jalaqy men eńbek ónimdiliginiń kórsetkishterin paıdalana otyryp anyqtaý qarastyrdy. Bul tásil qyzmetkerlerdiń tabysy men óndirilgen taýarlardyń, jumystardyń jáne qyzmetterdiń kólemi arasyndaǵy naqty baılanysty ornatýǵa múmkindik beredi. Osylaısha, 2022 jyldyń 1 qańtarynan bastap 600 myńǵa jýyq jeke sanattaǵy memlekettik qyzmetshiniń (býhgalterler, ekonomıster, zańgerler, memlekettik satyp alýlar jónindegi menedjerler, kadr ınspektorlary, júrgizýshiler, elektrıkter, sypyrýshylar, vahter, kúzetshiler) jalaqysyn ortasha eseppen kezeń-kezeńimen arttyrý bastaldy. 2022 jyldan 2025 jylǵa deıin jyl saıyn 20%. Nátıjesinde 4 jyl ishinde olardyń jalaqysy eki esege ósedi», dedi depýtat.
