15 ناۋرىز كۇنى ءۇشىنشى ۇلتتىق قۇرىلتاي شەجىرەلى اتىراۋ وبلىسىندا ءوتتى. جيىندا بارلىق وڭىردەن كەلگەن قۇرىلتاي مۇشەلەرى ەل دامۋىنىڭ باعىت-باعدارىن ايقىندايتىن وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاي وتىرىپ، بىرنەشە شەشىمدەر شىعارىلدى. وسى ورايدا قۇرىلتايدىڭ حالىققا بەرەر يگىلىگى تۋرالى «قازاقستاندىق قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتى»، مediaLab ورتالىعى، ادىستەمەلىك سۇيەمەلدەۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى جاقسىبەك اقتىلەۋۇلى اڭگىمەلەپ بەردى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.
ايتۋىنشا، بيىلعى باس قوسۋدا قوعامدىق پىكىرلەردىڭ كەڭ اۋقىمى شوعىرلاندىرىلعان.
«ۇلتتىق قۇرىلتاي قوعامنىڭ ءتۇرلى توپتارىنىڭ باسىن بىرىكتىردى. وسىلايشا، مۇندا قوعامدىق پىكىرلەردىڭ كەڭ اۋقىمى شوعىرلاندىرىلدى. بۇل پليۋراليزمنىڭ شىنايى كورىنىسى جانە حالىقتىق دەموكراتيانىڭ دامۋىن بىلدىرەدى. مەملەكەت باسشىسى اتىراۋدا وتكەن ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا قوعامنىڭ نازارىنداعى كوپتەگەن ماسەلەلەرگە توقتالىپ ءوتتى. سونىڭ ىشىندە كرەاتيۆتى يندۋستريانى ىلگەرىلەتۋگە قاتىستى، تالداۋ جانە زەرتتەۋ ۇيىمدارىن قولداۋعا قاتىستى باستامالارى وتە وزەكتى. تالداۋ جانە زەرتتەۋ ۇيىمدارى مەديتسينا، تەحنولوگيا، ەكونوميكا جانە ت.ب. سياقتى ءار ءتۇرلى سالالاردا قولدانۋعا بولاتىن جاڭا ءبىلىم مەن تەحنولوگيالاردى قۇرۋدا شەشۋشى ءرول اتقارادى. وسى ورايدا ۇلتتىق قۇرىلتاي مۇشەلەرىنىڭ ۇسىنىمدارى نەگىزىندە تالداۋ جانە زەرتتەۋ ۇيىمدارىن دامىتۋ جونىندەگى جول كارتاسى قابىلداندى، بۇل يننوۆاتسيالاردى ىنتالاندىرۋ، ءبىلىم مەن عىلىمدى دامىتۋ، سونداي-اق قوعام مەن ەكونوميكانىڭ وزەكتى پروبلەمالارىن شەشۋ ءۇشىن ماڭىزدى قادام بولىپ تابىلادى»،—دەدى ول.
جاقسىبەك جيەناليەۆ بۇعان دەيىن ۇلتتىق قۇرىلتايدا كوتەرىلگەن ءبىراز ماسەلە ءوزىنىڭ وڭ شەشىمىن تاپقانىن اتاپ ءوتتى.
ۇلتتىق قۇرىلتاي مۇشەلەرىنىڭ ۇسىنىستارى نەگىزىندە ناشاقورلىققا جانە ەسىرتكى بيزنەسىنە قارسى كۇرەستىڭ جوسپارى بەكىتىلدى، ەلەكتروندى تەمەكىنى/ۆەيپتى تۇتىنۋعا، ساتۋعا تىيىم سالىندى، بالالاردىڭ قۇمار ويىندارعا جانە كومپيۋتەرلىك ويىندارعا (لۋدومانيا) تاۋەلدىلىگىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا جول كارتاسى قابىلداندى. قۇرىلتاي مۇشەلەرى وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق ماسەلەلەرى بويىنشا زاڭ جوبالارىن دايىنداۋعا قاتىستى. ازاماتتاردىڭ ۇسىنىس-پىكىرلەرىن جيناۋ ءۇشىن انايى سايت ازىرلەندى، Egov بازاسىندا Quryltai قوسىمشاسى ىسكە قوسىلدى. اتقارىلعان جۇمىستىڭ از عانا بولىگىن ءتىزىپ وتىرمىن.
وسى قۇرىلتايدا قاسىم-جومارت توقاەۆ بەس قۇندىلىققا باسا نازار اۋداردى. اتاپ ايتاتىن بولساق، بىرلىك جانە ىنتىماق، ادىلدىك جانە جاۋاپكەرشىلىك، زاڭ جانە ءتارتىپ، ەڭبەكقورلىق پەن كاسىبي بىلىكتىلىك، جاسامپازدىق پەن جاڭاشىلدىققا قاتىستى الداعى ۋاقىتتا قانداي ءىس-شارالار ىسكە اسىرىلۋى كەرەك ەكەنىن ايقىنداپ بەردى. قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق دامۋ جولىندا وسىدان بۇرىن وتكەن قۇرىلتايلاردا باعدارلامالىق جوسپار قۇرا وتىرا دامۋ كوزدەلسە، اتىراۋدا سالماقتى زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە باسا ءمان بەرۋىمىز كەرەك ەكەندىگى ءتۇسىندىرىلدى»،—دەپ تولىقتىردى ساراپشى.
مediaLab ورتالىعى، ادىستەمەلىك سۇيەمەلدەۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ەلتاڭبانى وزگەرتۋگە قاتىستى دا پىكىر ءبىلدىردى.
«ەلتاڭبانى وزگەرتۋگە قاتىستى ۇسىنىس تۋرالى قوعامنىڭ پىكىرى ەكىۇشتى ەكەنى بەلگىلى. ءبىرىنشى كەزەكتە ءتۇسىنۋىمىز كەرەك، بۇل تەك ۇسىنىس رەتىندە ايتىلعانىنى جانە بۇگىن-ەرتەڭ اۋىستىرا سالامىز دەگەن ءسوز ەمەس. اۋەلى كوميسسيا قۇرىلادى، ول جەردە قوعام تاراپىنان دا، وسى سالانىڭ ماماندارىنان دا ۇسىنىس-پىكىر ايتىلعان سوڭ بارىپ، ەلتاڭبانى وزگەرتۋ قاجەتتىلىگى نەمەسە قاجەت ەمەستىگىن سارالايدى دەپ ويلايمىن. بۇل باستاما بۇرىن دا قوزعالعان بولاتىن، قازىر حالىقتىڭ پىكىرى ەسكەرىلىپ وسى تاقىرىپ قايتا كوتەرىلىپ وتىر دەپ ويلايمىن. مۇمكىن حالىقتىڭ پىكىرىن ءبىلۋ ءۇشىن الدىن الا زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلسە دۇرىس بولاتىن سياقتى. جالپى حالىقارالىق تاجىريبەدە مەملەكەتكە، قوعامعا قاتىستى ماڭىزدى ماسەلەلەردە حالىقتىڭ پىكىرىن ءبىلۋ ءۇشىن الەۋمەتتانۋلىق زەرتتەۋلەردىڭ ءتۇرلى ادىستەرى قولدانىلادى. بۇل وتە دۇرىس قادام، ءتيىمدى شەشىمدەر قابىلداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»،—دەدى ول.
جاقسىبەك اقتىلەۋۇلى قۇرىلتايدا ايتىلعان ماسەلەلەر، ءسوز كۇيىندە قالماي، ىسكە اسۋى ءۇشىن نە ىستەۋ قاجەتتىگىن ءتۇسىندىردى.
«بۇل ديالوگ الاڭى ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ىلگەرىلەتۋگە جانە حالقىمىزدىڭ بىرلىگىنە ىقپال ەتەدى. نەگىزگى قۇندىلىقتارىمىزدى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى مەن كرەاتيۆتى يندۋستريا، اسىرەسە، كينو، مۋزىكا جانە ادەبيەت ارقىلى دارىپتەۋ اسا ماڭىزدى. ۇسىنىلىپ وتىرعان قۇندىلىقتار جۇيەسى اعارتۋشىلار مەن قوعام بەلسەندىلەرىنە باعىت-باعدار بولا الادى دەپ ويلايمىن. بۇل بويىنشا سالالىق ۆەدومستۆولار كوپشىلىكتىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋعىزاتىن تىڭ جوبالار ۇسىنۋعا ءتيىس. جاڭا قوعامدىق ەتيكانى ورنىقتىرۋ ىسىندە ورتالىق ورگاندار عانا ەمەس، وڭىرلىك بيلىك تە ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنى بەلگىلى. بۇل رەتتە ورتالىق پەن ايماقتار تىعىز بايلانىستا ءوزارا ۇيلەسىمدى ارەكەت ەتىپ، جۇمىلا جۇمىس ىستەۋى قاجەت»،—دەپ قورىتىندىلادى الەۋمەتتانۋشى.
