15 nauryz künı üşınşı Ūlttyq qūryltai şejırelı Atyrau oblysynda öttı. Jiynda barlyq öŋırden kelgen qūryltai müşelerı el damuynyŋ baǧyt-baǧdaryn aiqyndaityn özektı mäselelerdı talqylai otyryp, bırneşe şeşımder şyǧaryldy. Osy oraida qūryltaidyŋ halyqqa berer igılıgı turaly «Qazaqstandyq qoǧamdyq damu instituty», MediaLab ortalyǧy, Ädıstemelık süiemeldeu basqarmasynyŋ basşysy Jaqsybek Aqtıleuūly äŋgımelep berdı, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.
Aituynşa, biylǧy bas qosuda qoǧamdyq pıkırlerdıŋ keŋ auqymy şoǧyrlandyrylǧan.
«Ūlttyq qūryltai qoǧamnyŋ türlı toptarynyŋ basyn bırıktırdı. Osylaişa, mūnda qoǧamdyq pıkırlerdıŋ keŋ auqymy şoǧyrlandyryldy. Būl pliuralizmnyŋ şynaiy körınısı jäne halyqtyq demokratiianyŋ damuyn bıldıredı. Memleket basşysy Atyrauda ötken Ūlttyq qūryltaidyŋ üşınşı otyrysynda qoǧamnyŋ nazaryndaǧy köptegen mäselelerge toqtalyp öttı. Sonyŋ ışınde kreativtı industriiany ılgerıletuge qatysty, taldau jäne zertteu ūiymdaryn qoldauǧa qatysty bastamalary öte özektı. Taldau jäne zertteu ūiymdary medisina, tehnologiia, ekonomika jäne t.b. siiaqty är türlı salalarda qoldanuǧa bolatyn jaŋa bılım men tehnologiialardy qūruda şeşuşı röl atqarady. Osy oraida Ūlttyq qūryltai müşelerınıŋ ūsynymdary negızınde taldau jäne zertteu ūiymdaryn damytu jönındegı jol kartasy qabyldandy, būl innovasiialardy yntalandyru, bılım men ǧylymdy damytu, sondai-aq qoǧam men ekonomikanyŋ özektı problemalaryn şeşu üşın maŋyzdy qadam bolyp tabylady»,—dedı ol.
Jaqsybek Jienaliev būǧan deiın Ūlttyq qūryltaida köterılgen bıraz mäsele özınıŋ oŋ şeşımın tapqanyn atap öttı.
Ūlttyq qūryltai müşelerınıŋ ūsynystary negızınde naşaqorlyqqa jäne esırtkı biznesıne qarsy kürestıŋ jospary bekıtıldı, elektrondy temekını/veiptı tūtynuǧa, satuǧa tyiym salyndy, balalardyŋ qūmar oiyndarǧa jäne kompiuterlık oiyndarǧa (ludomaniia) täueldılıgınıŋ aldyn alu boiynşa jol kartasy qabyldandy. Qūryltai müşelerı otbasylyq-tūrmystyq zorlyq-zombylyq mäselelerı boiynşa zaŋ jobalaryn daiyndauǧa qatysty. Azamattardyŋ ūsynys-pıkırlerın jinau üşın anaiy sait äzırlendı, Egov bazasynda Quryltai qosymşasy ıske qosyldy. Atqarylǧan jūmystyŋ az ǧana bölıgın tızıp otyrmyn.
Osy Qūryltaida Qasym-Jomart Toqaev bes qūndylyqqa basa nazar audardy. Atap aitatyn bolsaq, bırlık jäne yntymaq, ädıldık jäne jauapkerşılık, zaŋ jäne tärtıp, eŋbekqorlyq pen käsıbi bılıktılık, jasampazdyq pen jaŋaşyldyqqa qatysty aldaǧy uaqytta qandai ıs-şaralar ıske asyryluy kerek ekenın aiqyndap berdı. Qazaqstannyŋ strategiialyq damu jolynda osydan būryn ötken qūryltailarda baǧdarlamalyq jospar qūra otyra damu közdelse, Atyrauda salmaqty zertteu jürgızuge basa män beruımız kerek ekendıgı tüsındırıldı»,—dep tolyqtyrdy sarapşy.
MediaLab ortalyǧy, Ädıstemelık süiemeldeu basqarmasynyŋ basşysy Eltaŋbany özgertuge qatysty da pıkır bıldırdı.
«Eltaŋbany özgertuge qatysty ūsynys turaly qoǧamnyŋ pıkırı ekıūşty ekenı belgılı. Bırınşı kezekte tüsınuımız kerek, būl tek ūsynys retınde aitylǧanyny jäne bügın-erteŋ auystyra salamyz degen söz emes. Äuelı komissiia qūrylady, ol jerde qoǧam tarapynan da, osy salanyŋ mamandarynan da ūsynys-pıkır aitylǧan soŋ baryp, eltaŋbany özgertu qajettılıgı nemese qajet emestıgın saralaidy dep oilaimyn. Būl bastama būryn da qozǧalǧan bolatyn, qazır halyqtyŋ pıkırı eskerılıp osy taqyryp qaita köterılıp otyr dep oilaimyn. Mümkın halyqtyŋ pıkırın bılu üşın aldyn ala zertteuler jürgızılse dūrys bolatyn siiaqty. Jalpy halyqaralyq täjıribede memleketke, qoǧamǧa qatysty maŋyzdy mäselelerde halyqtyŋ pıkırın bılu üşın äleumettanulyq zertteulerdıŋ türlı ädısterı qoldanylady. Būl öte dūrys qadam, tiımdı şeşımder qabyldauǧa mümkındık beredı»,—dedı ol.
Jaqsybek Aqtıleuūly Qūryltaida aitylǧan mäseleler, söz küiınde qalmai, ıske asuy üşın ne ısteu qajettıgın tüsındırdı.
«Būl dialog alaŋy ūlttyq qūndylyqtardy ılgerıletuge jäne halqymyzdyŋ bırlıgıne yqpal etedı. Negızgı qūndylyqtarymyzdy būqaralyq aqparat qūraldary men kreativtı industriia, äsırese, kino, muzyka jäne ädebiet arqyly därıpteu asa maŋyzdy. Ūsynylyp otyrǧan qūndylyqtar jüiesı aǧartuşylar men qoǧam belsendılerıne baǧyt-baǧdar bola alady dep oilaimyn. Būl boiynşa salalyq vedomstvolar köpşılıktıŋ qyzyǧuşylyǧyn tuǧyzatyn tyŋ jobalar ūsynuǧa tiıs. Jaŋa qoǧamdyq etikany ornyqtyru ısınde ortalyq organdar ǧana emes, öŋırlık bilık te maŋyzdy röl atqaratyny belgılı. Būl rette ortalyq pen aimaqtar tyǧyz bailanysta özara üilesımdı äreket etıp, jūmyla jūmys ısteuı qajet»,—dep qorytyndylady äleumettanuşy.
