بۇگىن، 26 مامىر كۇنى الماتىدا قازاق تاعامتانۋ اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى، اكادەميك تورەگەلدى شارمانوۆتى اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى kz kazinform.kz سايتىنا سىلتەپ.
تورەگەلدى شارمانوۆپەن قوشتاسۋ ءراسىمى الماتى قالاسىندا س.د. اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «Concordia» تەاترىندا ءوتتى.
بەلگىلى وتانداسىمەن قوشتاسۋعا مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، ۇكىمەت مۇشەلەرى، وبلىس اكىمدەرى، پارلامەنت دەپۋتاتتارى، مەديتسينا جانە باسقا دا سالالاردىڭ وكىلدەرى كەلدى.
قوشتاسۋ راسىمىندە ءسوز سويلەگەن قر پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ توراعاسى ەرلان قوشانوۆ قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ كوڭىل ايتۋ حاتىن وقىدى.
«مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، اكادەميك تورەگەلدى شارمانوۆتىڭ وتباسى مەن تۋىستارىنا. اسا كورنەكتى عالىم، تاعام تانۋ اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى تورەگەلدى شارمانوۆتىڭ ومىردەن وتۋىنە بايلانىستى قايعىلارىڭىزعا ورتاقتاسىپ، كوڭىل ايتامىن.تورەگەلدى شارمانۇلى سانالى عۇمىرىن ۇلت دەنساۋلىعىنا ارناعان بىرەگەي تۇلعا، بيىك پاراسات يەسى ەدى. وتاندىق مەديتسينانىڭ العا باسۋىنا، بار قاجىر-قايراتىن جۇمساپ، كوپتەگەن يگى ىسكە باستاماشى بولدى. قازاق تاعامتانۋ عىلىمىنىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتىپ، دۇنيەجۇزى ۇيىمى يۋنيسەف جانە باسقا دا حالىقارالىق ۇيىمدارمەن ىنتىماقتاستىق بايلانىس ورناتا ءبىلدى. ءوزىنىڭ جاڭاشا مەكتەبىن قالىپتاستىرىپ، ۇلاعاتتى ۇرپاق تاربيەلەدى.اينالاسىنا سىيلى، عيبراتتى عۇمىر كەشكەن تورەگەلدى شارمانۇلىنىڭ جارقىن بەينەسى حالىقىمىزدىڭ جۇرەگىندە ماڭگى ساقتالادى. مارقۇمنىڭ يمانى سالامات، جانى جاناتتا بولسىن»، — دەلىنگەن مەملەكەت باسشىسىنىڭ كوڭىل ايتۋ حاتىندا.
ت. شارمانوۆ الماتىداعى كەڭساي زيراتىنا جەرلەندى.
تورەگەلدى شارمانوۆ 1930 جىلى 19 قازاندا قاراعاندى وبلىسىنىڭ ۇلىتاۋ اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. قاراعاندى مەملەكەتتىك مەديتسينا ينستيتۋتىن جانە ونىڭ اسپيرانتۋراسىن بىتىرگەن.
تورەگەلدى شارمانۇلى رەسپۋبليكانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىن 12 جىل باسقارىپ، العاشقى مەديتسينالىق-سانيتارلىق كومەكتىڭ تەڭدەسى جوق جۇيەسىن قۇردى. 1974 جىلدان باستاپ رەسپۋبليكاداعى جەتەكشى عىلىمي ۇيىمداردىڭ ءبىرى – قازاق تاعامتانۋ اكادەمياسىنىڭ تۇراقتى مەڭگەرۋشىسى.
2005 جىلى اكادەميك شارمانوۆقا دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ جوعارى ەرەكشەلىك دارەجەسى – لەون بەرنارد سىيلىعى بەرىلدى، ونىڭ يەگەرى بۇكىل الەم تاريحىندا نەبارى 29 ادام بولعان. بۇل دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى نوبەل سىيلىعىنىڭ ءبىر ءتۇرى سانالادى.
ەسكە سالايىق، 25 مامىردا مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، گيگيەنيست-نۋتريتسيولوگ عالىم، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، اكادەميك تورەگەلدى شارمانوۆ 94 جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن ءوتتى.
