تاريحى تەرەڭ «قازاقستان» اتتى ورتاق شاڭىراقتىڭ استىندا 130-دان استام ۇلت وكىلى مەكەن ەتەدى. سونىڭ ىشىندە الماتى وبلىسىندا ەتنوس وكىلدەرى كوپ شوعىرلانعان. 1,5 ملن حالقى بار ايماقتا 105-تەن استام وزگە ۇلت وكىلدەرى تۇرادى. اۋماعى ۇلكەن ولكەدە ۇلتتار دوستىعى جاندانعان. مۇنىڭ باستى سىرى-ەتنوس وكىلدەرىنە ورتاق ءتىل. ويتكەنى، ءتىل- دوستىقتىڭ التىن كوپىرى.
«جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن ءبىل، جەتى ءتۇرلى ءبىلىم ءبىل» بۇگىنگى زامانعا قاراتىلىپ ايتىلعان اسىل ءسوزدىڭ استارىنا ۇڭىلسەك، تۇپتەپ كەلگەندە ەلدەر اراسىنداعى ىنتىماقتىڭ نەگىزگى كىلتى «ءتىل» دەگەن بايلامعا اكەلەدى. بىر سوزبەن ايتقاندا ءتىل-ۇلتتىڭ جانى، رۋحى مەن نامىسى.
ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ءوزى دە ءتىلدىڭ بۇكىل حالىقتى بىرىكتىرەتىن قۇندىلىق ەكەنىن ءار سوزىندە ەسكە سالادى. سوندىقتان ەتنوس وكىلدەرى اراسىنداعى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسى جوعارى. قازىرگى تاڭدا مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋگە دەگەن وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ قىزىعۋشىلىعى ارتقان.
«ءتىلىمىزدىڭ قولدانۋ اياسىن كەڭەيتە ءتۇسۋ مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ باستى باعىتى بولىپ قالا بەرەدى. بۇل – ءبىز ءۇشىن مىزعىماس ۇستانىم. ەلىمىزدە قازاق تىلىنە دەگەن سۇرانىس جىل وتكەن سايىن ارتىپ كەلەدى. قازاق ءتىلى بيزنەستىڭ، عىلىم مەن تەحنيكانىڭ تىلىنە اينالا باستادى»-دەگەن ەدى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ.راسىندا، ەلىمىزدە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ءتىل ساياساتىن ىسكە اسىرۋدىڭ 2020-2025 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى» بەكىتىلگەن، باس قۇجاتتى قابىلداۋداعى باستى ماقسات-مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانۋ اياسىن كەڭەيتۋ. اتالمىش باعدارلامانىڭ ىسكە اسىرىلۋى ەل اۋماعىندا ونىڭ ىشىندە، الماتى وبلىسىندا دا قارقىن العان. وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنا قاراستى «قوعامدىق كەلىسىم جانە دامۋ ورتالىعى» كمم -ءنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاق ءتىلىن مەڭگەرۋىنە جاعداي جاسالۋدا. قازاقستان حالقى اسسامبلەسيانىنىڭ جۇمىسىن جانداندىرۋعا نەگىزدەلگەن مەكەمەدە ءتىل ۇيرەنۋ ۇيىرمەسى بار. «قوعام، كەل – قازاق ءتىلى» دەپ اتالاتىن كۋرستا 40-قا جۋىق ادام ءبىلىم الادى. ولارعا مەملەكەتتىك ءتىلدى وقىتۋ كابينەتىنىڭ مۇعالىمى ايىمگۇل قادىرمەنوۆا ءدارىس بەرەدى. وبلىس ورتالىعى قوناەۆ قالاسىندا ورنالاسقان ورتالىقتىڭ جانىنداعى مەملەكەتتىك ءتىلدى وقىتۋ كابينەتى 2023 جىلدىڭ مامىر ايىنان باستاپ ءوز جۇمىسىنا كىرىسكەن. بۇگىنگى كۇنى كەلۋشىلەر 4 توپقا ءبولىنىپ، قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋ ۇستىندە. «باستاۋىش»، ياعني قاراپايىم دەڭگەيلىك جانە قالعان ەكەۋى «جالعاستىرۋشى» بازالىق دەڭگەي بولىپ بولىنگەن. ايىمگۇل قادىرمەنوۆانىڭ ايتۋىنشا، «باستاۋىش» توپتا -25, «جالعاستىرۋشى» توپتا – 13 ادام مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋدە.
«قوعامدىق كەلىسىم جانە دامۋ ورتالىعى» كمم-دە ءتىلدى وقىتۋ كابينەتىنە كەلۋشىلەردىڭ باسىم كوپشىلىگى ەتنومادەني بىرلەسلەستىكتەردىڭ وكىلدەرى مەن مەكتەپ جاسىنداعى وقۋشىلار. ساباق اپتاسىنا ەكى رەت وتەدى. ايتا كەتەرلىگى، قازاق ءتىلىن ۇيرەنەمىن دەگەن ءاربىر جان ءۇشىن ءبىزدىڭ كۋرسقا تەگىن تۇردە قاتىسا الادى»،-دەيدى ايىمگۇل قادىرمەنوۆا.ورتالىقتا ورتاق ءتىلدى ۇيرەنۋگە قۇلىقتى كەلۋشىلەردىڭ سانى جىل ساناپ وسۋدە. وعان نەگىز - قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەت ارالىق كەلىسىم تىلىنە اينالۋىندا. وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋگە قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتۋى زاڭدىلىق، ويتكەنى، قازاق جەرى - ءاربىر ەتنوستىڭ التىن بەسىگى، ال، مەملەكەتتىك تىل – ەل بىرلىگىنىڭ كەپىلى. سول سەبەپتى، قۇشاعىندا تەربەتىپ، باۋىرىنا باستقان ەلدىڭ ءتىلىن قۇرمەتتەۋ اركىمنىڭ بورىشى. ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ايتقانداي، قازاق ءتىلىن ءبىلۋ- قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتىننىڭ پارىزى، ءتىپتى مىندەتى. قاپەرىمىزدە بولسىن، ءتىل - ۇلتتىڭ قازىناسى.
انار سابىروۆا،
الماتى وبلىسى
