قازاقستانداعى گازداندىرۋ ماسەلەسى ەلىمىزدىڭ ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىن جاڭعىرتۋدىڭ ماڭىزدى باعىتى بولىپ تابىلادى. گازداندىرۋ ەكولوگيالىق احۋالدى جاقسارتۋعا، حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋعا جانە ەكونوميكالىق تيىمدىلىكتى جوعارىلاتۋعا باعىتتالعان اۋقىمدى شارالاردىڭ ءبىرى. ەلدەگى گازداندىرۋ باعدارلاماسى تۇرعىنداردى ەكولوگيالىق تازا كوگىلدىر وتىنمەن قامتاماسىز ەتىپ، كومىر مەن باسقا دا وتىن تۇرلەرىن پايدالانۋدى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
تابيعي گازدى پايدالانۋ وتىنعا كەتەتىن شىعىنداردى ايتارلىقتاي تومەندەتەدى، اسىرەسە قىسى قاتال ايماقتاردا. - گازدىڭ كومىر مەن باسقا ءداستۇرلى وتىن تۇرلەرىنە قاراعاندا تيىمدىلىگى جوعارى، سونداي-اق ەكولوگيالىق تازا بولۋى قازاقستاننىڭ كليماتتىق وزگەرىستەرگە بەيىمدەلۋ ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
كومىردى گازعا الماستىرۋ ارقىلى اتموسفەراعا شىعارىلاتىن زياندى قالدىقتاردى ازايتۋ مۇمكىن بولادى، بۇل اسىرەسە اۋا ساپاسى تومەن ءىرى قالالار ءۇشىن اسا ماڭىزدى. - گاز وتىنىن پايدالانۋ كليماتتىق وزگەرىستەرمەن كۇرەسۋگە جانە ەلىمىزدىڭ ەكولوگيالىق ستاندارتتارىن جاقسارتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
قازاقستان گازداندىرۋدى 2030 جىلعا دەيىنگى كەزەڭدە ەلدىڭ بارلىق وڭىرلەرىن قامتۋعا باعىتتالعان. ەلدەگى گاز جەلىلەرىن دامىتۋ حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋ، ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جانە ەنەرگەتيكالىق تاۋەلسىزدىكتى ارتتىرۋعا باعىتتالعان. بۇل شارالار قازاقستاندى ەكولوگيالىق تازا جانە تۇراقتى ەنەرگەتيكالىق دامۋ جولىنا تۇسىرۋگە كومەكتەسەدى.
ۇلىتاۋ وبلىسىندا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىنىڭ گاز جەلىسىنە قوسىلۋى ءوڭىردىڭ الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمىندا ماڭىزدى وقيعا بولىپ تابىلادى. تالاپ اۋىلىنداعى №14 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ گاز جەلىسىنە قوسىلعان العاشقى الەۋمەتتىك نىسان رەتىندە ەكولوگياعا زالالى جوق ءارى ءتيىمدى وتىنمەن جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىقتى قامتاماسىز ەتەدى. گازداندىرۋ – قازاقستاننىڭ كوپتەگەن وڭىرلەرىندە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىن مودەرنيزاتسيالاۋدىڭ، ەكولوگيالىق احۋالدى جاقسارتۋدىڭ جانە ەنەرگيا تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدىڭ باستى باعىتتارىنىڭ ءبىرى. كوگىلدىر وتىن، ءداستۇرلى وتىن تۇرلەرىمەن سالىستىرعاندا، ەكولوگياعا زياندى اسەرىن ازايتادى، سونداي-اق تۇرعىندار ءۇشىن قولجەتىمدى ءارى ءتيىمدى جىلىتۋ كوزىن ۇسىنادى.
جوبانىڭ ىسكە اسىرىلۋى اۋماعى 2383 شارشى مەتر بولاتىن قوس قاباتتى نىسانعا ارنالعان جاڭا قازاندىقتىڭ ىسكە قوسىلۋ راسىمىنە «QazaqGaz Aimaq» اق-نىڭ باس ديرەكتورى باۋىرجان اسقاروۆ قاتىستى. جاڭا قازاندىق مەكتەپتىڭ جىلىتۋ جۇيەسىن گازبەن قامتاماسىز ەتەدى، بۇل وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋ ورتاسىن جاقسارتۋعا، سونداي-اق مەكتەپ قىزمەتكەرلەرىنىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. وبلىستاعى گاز شارۋاشىلىعى نىساندارىنىڭ قىس مەزگىلىنە دايىندىعىن باقىلاۋ ماقساتىندا ۇلىتاۋ وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ۇلانتاي ۇسەنوۆ، تالاپ اۋىلىندا مەكتەپ گاز جەلىسىنە قوسىلعانىن مالىمدەدى. ول، سونىمەن قاتار، بيىل جىل سوڭىنا دەيىن جەزقازعاندا تاعى بىرنەشە نىساننىڭ گازبەن قامتاماسىز ەتىلەتىندىگىن اتاپ ءوتتى. بۇل، ءوز كەزەگىندە، وبلىستاعى تۇرعىنداردىڭ ءومىر ساپاسىن ارتتىرۋعا جانە الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ قىزمەت كورسەتۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
تالاپ اۋىلىنىڭ گازداندىرۋ تاريحى تالاپ اۋىلىندا تۇرعىن ۇيلەر 2021 جىلدان باستاپ كوگىلدىر وتىنعا قوسىلا باستادى. اۋىلدىڭ تۇرعىندارى گازبەن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىسىن اسا قۋانىشپەن قابىلدادى، سەبەبى گازدىڭ بولۋى، ولار ءۇشىن، جىلىتۋ مەن تۇرمىستىق قاجەتتىلىكتەردى شەشۋدىڭ ءتيىمدى ءارى قولايلى ءتاسىلى بولىپ تابىلادى. الايدا، ايماقتاعى جالعىز مەكتەپ قازاندىعى وسى ۋاقىتقا دەيىن ديزەل وتىنىمەن جۇمىس ىستەدى، بۇل ەكولوگياعا تەرىس اسەر ەتۋى جانە وتىننىڭ جوعارى باعاسى ماسەلەلەرىن تۋدىردى. ### ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ەكولوگيالىق وزگەرىستەر مەكتەپتىڭ گاز جەلىسىنە قوسىلۋى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ەكولوگيالىق وزگەرىستەردىڭ باستاماسى بولىپ تابىلادى. وسىعان بايلانىستى، جاڭا جىلۋ جۇيەسى تەك جىلىتۋ فۋنكتسياسىمەن شەكتەلمەي، سونىمەن قاتار ءبىلىم الۋشىلاردىڭ دەنساۋلىعىن جاقسارتۋعا دا ىقپال ەتەدى. زاماناۋي جانە ەكولوگيالىق تازا جىلۋ كوزدەرى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ وقۋ پروتسەسسىنە وڭ اسەر ەتۋى، ال ولاردىڭ كوڭىل-كۇيلەرىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
جالپى، ۇلىتاۋ وبلىسىنداعى ءبىلىم وشاعىنىڭ گاز جەلىسىنە قوسىلۋى – ەلدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى مەن ەكولوگيالىق احۋالىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى قادام. بۇل جوبا تەك تالاپ اۋىلىنداعى مەكتەپتىڭ عانا ەمەس، وبلىستىڭ بارلىق ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ ەنەرگيا تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا جانە ەكولوگيالىق تازا ورتا قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. كەلەشەكتە، جەزقازعاندا جانە باسقا دا اۋىلداردا گازبەن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارىن جالعاستىرۋ، ءوڭىردىڭ الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا جانە تۇرعىنداردىڭ ءومىر ساپاسىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەتىنى ءسوزسىز.
ۇلىتاۋ وبلىسىنىڭ گازداندىرۋ ماسەلەسى سوڭعى جىلدارى وزەكتى تاقىرىپتاردىڭ بىرىنە اينالدى. وڭىردەگى گازداندىرۋ جوباسى قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك جانە ورتالىق ايماقتارىن ەكولوگيالىق تازا ءارى ءتيىمدى ەنەرگيا كوزدەرىمەن قامتاماسىز ەتۋ باعدارلاماسىنىڭ ماڭىزدى بولىگى بولىپ تابىلادى. بۇل جوبا وبلىس تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىستىق جاعدايىن جاقسارتۋعا، الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ جىلۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە، سونداي-اق ەكولوگيالىق احۋالدى جاقسارتۋعا باعىتتالعان.
ۇلىتاۋ وبلىسىنداعى گازداندىرۋدىڭ ەرەكشەلىكتەرى: 1. جوبا ماقساتتارى:
- وبلىس تۇرعىندارىن ەكولوگيالىق تازا كوگىلدىر وتىنمەن قامتاماسىز ەتۋ. - جىلۋ مەن ەلەكتر قۋاتىن ۇنەمدى ءارى ءتيىمدى پايدالانۋ. - اۋانىڭ لاستانۋىن ازايتۋ ارقىلى ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋ.
2. گازبەن قامتاماسىز ەتۋ اۋقىمى: - وبلىس ورتالىعى جەزقازعان قالاسى مەن جاقىن ماڭداعى اۋىلدار العاشقى كەزەڭدە گازداندىرۋ جۇيەسىنە قوسىلادى. - گاز جەلىسىن كەڭەيتۋ الداعى جىلداردا باسقا اۋىلدىق ەلدى مەكەندەرگە دە جۇرگىزىلەدى.
3. العاشقى ناتيجەلەر: - 2021 جىلدان باستاپ جەزقازعان قالاسى ماڭىنداعى تالاپ اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى العاشقى بولىپ كوگىلدىر وتىنعا قول جەتكىزدى. - تالاپ اۋىلىنداعى مەكتەپ 2024 جىلى گاز جەلىسىنە قوسىلىپ، وسى الەۋمەتتىك نىساندار اراسىنداعى العاشقى بولىپ وتىر.
4. الەۋمەتتىك نىسانداردى گازداندىرۋ: - الداعى ۋاقىتتا گاز جەلىسىنە مەكتەپتەر، اۋرۋحانالار، مادەنيەت ۇيلەرى سياقتى ماڭىزدى الەۋمەتتىك نىسانداردى قوسۋ جوسپارلانۋدا. بۇل ولاردىڭ قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىرىپ، شىعىنداردى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
5. ەكونوميكالىق تيىمدىلىك: - گازبەن جىلىتۋ كومىر نەمەسە ديزەل وتىنىنا قاراعاندا الدەقايدا ۇنەمدى ءارى ەكولوگيالىق تۇرعىدان ءتيىمدى بولىپ سانالادى. - بۇل، ءوز كەزەگىندە، تۇرعىندار ءۇشىن كوممۋنالدىق قىزمەتتەردىڭ ارزانداۋىنا، اسىرەسە قىس مەزگىلىندەگى شىعىنداردىڭ ازايۋىنا ىقپال ەتەدى.
6. جەزقازعاننىڭ گاز ينفراقۇرىلىمى: - جەزقازعان قالاسىنىڭ ءوزى دە گازداندىرۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىستار جۇرگىزۋدە. جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرى 2024 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قالاداعى بىرنەشە الەۋمەتتىك جانە تۇرمىستىق نىسانداردى گاز جەلىسىنە قوسۋدى جوسپارلاپ وتىر.
ۇلىتاۋ وبلىسىنىڭ گازداندىرۋ جوسپارى ءالى دە بەلسەندى جۇزەگە اسىرىلۋدا. 2025 جىلعا قاراي وڭىردەگى ەلدى مەكەندەردىڭ باسىم بولىگى گازبەن قامتاماسىز ەتىلەتىن بولادى دەپ كۇتىلۋدە. بۇل، اسىرەسە، ەكولوگيالىق ماسەلەلەردى شەشۋگە ۇلكەن ۇلەس قوسىپ، وڭىردەگى تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا سەپتىگىن تيگىزبەك.
