سوڭعى 12 ايدى نارازى كوڭىل-كۇيدىڭ ءورشۋى، ميتينگىلەر مەن پيكەتتەر سانى جاعىنان قازاقستاننىڭ جاڭا تاريحىنداعى وزگە جىلدارمەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى. ازاتتىق ءتىلشىسى نارازىلىق اكتسيالارىنىڭ استارى، بيلىك رەاكتسياسى مەن بولاشاقتا جاعداي قالاي دامۋى ىقتيمال ەكەنى جايلى ساراپشىلاردىڭ پىكىرىن ءبىلدى.
2019 جىل باسىنان باستاپ سوڭىنا دەيىن نارازىلىق شارالارىنا تولى بولدى. حالىق جاپپاي شىققان نەمەسە از عانا بەلسەندى قاتىسقان، جۇرت اياق استىنان بىرىككەن نەمەسە الدىن-الا ۇيىمداستىرىلعان - ءارتۇرلى سيپاتتا وتكەن اكتسيالاردا الەۋمەتتىك ماسەلەدەن باستاپ ساياسي ۇندەۋگە دەيىن ارقيلى تالاپ ايتىلدى. نارازىلىق ءىرى قالالاردا عانا ەمەس، وڭىرلەردە دە ءوتتى.
نارازىلىق حرونيكاسى
جاڭا جىل ءتۇنى قاراعاندىداعى مەيرامحانادا بولعان جاپپاي توبەلەس سالدارىنان جاس جىگىت قازا تاپقاننان كەيىن جۇزدەگەن تۇرعىن ءادىل تەرگەۋ جۇرگىزۋدى تالاپ ەتىپ كوشەگە شىقتى. بۇعان قىلمىسقا قاتىسى بار دەگەن كۇدىككە ىلىنگەن ادامنىڭ شەتەلگە قاشقانى تۋرالى سىبىس سەبەپ بولعان. بيلىك توبەلەسكە ۇلتارالىق سيپات بەرگەندەردىڭ پىكىرىن جوققا شىعارىپ، ادام ولىمىنە سەبەپ بولعان وقيعانى تۇرمىستىق جانجال دەپ اتادى.
ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى مۇناي وندىرەتىن مونوقالا - جاڭاوزەندە اقپان-ناۋرىز ايلارىندا جۇزدەگەن تۇرعىن بيلىككە جۇمىسپەن قامتۋ تۋرالى تالاپ قويدى.
اقپاندا ەل استاناسىندا جەر ۇيدە بولعان ورتتەن ءبىر وتباسىنىڭ بەس قىزى بىردەي مەرت بولدى. قازاقستاننىڭ بىرنەشە وڭىرىندەگى قالالاردا جۇزدەگەن كوپ بالالى انا مەملەكەتتەن الەۋمەتتىك قولداۋدى كۇشەيتۋدى، جاردەماقى كولەمىن ءوسىرۋدى، تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن شەشۋدى تالاپ ەتىپ, نارازىلىق ءبىلدىردى. ناتيجەسىندە بيلىك بىرقاتار جەڭىلدىك جاساپ، الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ ولشەمدەرىن قايتا قارادى.
استانا اتاۋىن ناۋرىز ايىندا وتستاۆكاعا كەتكەن (بىراق بيلىككە ىقپال ەتەتىن كەڭ قۇزىرەتىن ساقتاپ قالعان) بۇرىنعى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قۇرمەتىنە نۇر-سۇلتان دەپ وزگەرتۋ حالىق نارازىلىعىن تۋعىزىپ، قارسىلىق اكتسيالارىنا شىققان ازاماتتاردى پوليتسيا جاپپاي ۇستادى.
كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىنا بويكوت جاريالاۋعا شاقىرعان جاپپاي نارازىلىق اكتسيالارى مامىردىڭ 1-ءى جانە 9-ى كۇندەرى الماتى مەن نۇر-سۇلتان قالالارىندا ءوتتى. حالىقتى نارازىلىققا شەتەلدە تۇراتىن بۇرىنعى بانكير، وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر مۇحتار ءابليازوۆ پەن ەلدە تىيىم سالىنعان "قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى" (قدت) قوزعالىسى (بيلىك بۇل قوزعالىستى "ەكسترەميستىك" دەپ اتايدى، ال ەۋروپارلامەنت رەزوليۋتسياسىندا قدت "بەيبىت وپپوزيتسيالىق ۇيىم" دەپ كورسەتىلگەن) شاقىرعان.
2019 جىلعى ەڭ ءىرى نارازىلىق اكتسيالارى كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋى وتكەن ماۋسىمنىڭ 9-ى جانە ودان كەيىنگى كۇندەرى بولدى. نارازىلار سايلاۋ بارىسى مەن ونىڭ قورىتىندىسىنا كەلىسپەيتىنىن مالىمدەدى (سايلاۋدا ءبارى كۇتكەندەي، بيلەۋشى پارتيانىڭ كانديداتى قاسىم-جومارت توقاەۆ جەڭىسكە جەتتى). ءىىم دەرەگىنشە، الماتى مەن نۇر-سۇلتاندا ءتورت مىڭعا جۋىق ادام ۇستالىپ، مىڭداعان ازامات اكىمشىلىك جاۋاپقا تارتىلعان. ەقىۇ باقىلاۋشىلارى قازاقستانداعى سايلاۋ ەركىن وتپەگەنىن، داۋىس بەرۋ كەزىندە زاڭبۇزۋشىلىقتارعا جول بەرىلگەنىن، نارازىلار جاپپاي ۇستالعانىن مالىمدەدى.
شىلدەنىڭ 6-سى، بۇرىنعى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ تۋعان كۇنىمەن ءبىر كۇندە تويلاناتىن استانا كۇنىندە قدت قوزعالىسى حالىقتى ميتينگىگە شاقىرىپ، پوليتسيا بىرنەشە قالادا جۇزدەگەن ادامدى ۇستادى. قدت قوزعالىسى ميتينگ وتەتىن ورىن دەپ بەلگىلەگەن جەرلەردە ازاماتتاردى ۇستاۋ شاراسى قىركۇيەكتىڭ 21-ءى مەن قازاننىڭ 26-سى كۇنى دە قايتالاندى.
بيىل قۇرىلىپ، جاس بەلسەندىلەردىڭ باسىن قوسقان "Oyan, Qazaqstan" قوزعالىسى تامىزدىڭ 30-ى، كونستيتۋتسيا كۇنى جانە قاراشانىڭ 9-ىندا شەرۋگە شىعىپ, ەلدە ساياسي رەفورمالار جۇرگىزۋدى تالاپ ەتتى.
قىركۇيەكتە، پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ قىتايعا ساپارى قارساڭىندا، قازاقستاننىڭ بىرنەشە قالاسىندا "قىتاي ەكسپانسياسىنا قارسىلىق" ميتينگىلەرى ءوتتى. نارازىلار قازاقستاندا پەكينمەن بىرلەسكەن جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋعا قارسىلىق ءبىلدىرىپ، قىتايمەن جاسالعان كەلىسىمنىڭ شارتتارىن اشىق جاريالاۋدى تالاپ ەتتى.
جەلتوقساننىڭ 16-سى، تاۋەلسىزدىك كۇنى الماتى مەن نۇر-سۇلتاندا 1986 جىلعى جەلتوقسان كوتەرىلىسى (سوۆەتتىك رەسپۋبليكا باسشىلىعىنا كرەمل تاعايىنداعان گەننادي كولبيننىڭ كەلۋىنە قارسى قازاق جاستارىنىڭ شەرۋىن بيلىك قاتىگەزدىكپەن باسقان) جانە 2011 جىلعى جاڭاوزەن وقيعاسى (كوپ ايعا سوزىلعان مۇنايشىلار ەرەۋىلىنە پوليتسيا وق اتقان، سونىڭ سالدارىنان، رەسمي دەرەك بويىنشا، 17 ادام قازا تاپقان) قۇرباندارىن ەسكە الۋ شاراسى ءوتىپ، ونداعان ادام ۇستالدى. ميتينگىگە قاتىسۋشىلار ەلدە ساياسي رەفورمالار باستاۋدى، ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋدى جانە قىيتايدىڭ شىڭجاڭ ولكەسىندە از ۇلت وكىلدەرىنە قارسى جۇرگىزىلگەن ساياساتتان قاشىپ كەلگەن ەتنيكالىق قازاقتاردى قىتايعا قايتارماۋدى تالاپ ەتتى.
ىشكى جانە سىرتقى فاكتورلار
2019 جىلى نارازى كوڭىل-كۇيدىڭ وسۋىنە اسەر ەتكەن سەبەپتەردى تالداعان تاۋەكەلدەردى باعالاۋ توبىنىڭ ديرەكتورى، ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ "جينالعان بۋ كەرنەگەن قازان" جايلى ايتىپ بەردى.
- قازاقستاندا الەۋمەتتىك نارازىلىقتار جىلدار بويى قوردالانىپ، جابىق قازاندا جينالا بەردى. ەندى قازاندا سىزات پايدا بولعاندا، ودان ءارتۇرلى سەبەپتەن تۋعان الەۋمەتتىك نارازىلىق پەن ءتۇرلى قۇرامداعى نارازىلار شىعا باستادى، - دەيدى دوسىم ساتپاەۆ.
ساياساتتانۋشى نارازىلىققا حالىقتىڭ نۇرسۇلتان نازارباەۆ بيلىكتەن كەتكەننەن كەيىن "ساياسي جانە الەۋمەتتىك رەفورمالار بولادى" دەپ كۇتكەن ءۇمىتىنىڭ اقتالماۋى دا تۇرتكى بولعانىن ايتادى.
- جۇرت بوس ۋادەدەن شارشادى. قازىر ويىن اشىق بىلدىرمەسە، جۇيە وزگەرمەيدى دەگەن الاڭداۋشىلىق تۋدى. وسى فاكتورلاردىڭ بارلىعى نارازىلىق شارالارىنىڭ ءجيى ءارى جاپپاي وتە باستاۋىنا سەبەپ بولدى دەپ ويلايمىن، - دەيدى ساراپشى.
ورتالىق ازيادا دەموكراتيانى دامىتۋ قورىنىڭ ديرەكتورى تولعاناي ۇمبەتاليەۆانىڭ پىكىرىنشە، ەلدەگى نارازىلىقتىڭ ورشۋىنە الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك پەن حالىق تابىسىنىڭ ازايۋى اسەر ەتكەن. ول كوپ ساراپشى رەسمي سيپاتتا عانا جۇزەگە استى دەپ سانايتىن "بيلىك ءترانزيتى" بولماسا دا نارازىلىق ءبارىبىر باستالار ەدى دەپ ەسەپتەيدى.
- قانداي جاعداي بولماسىن، بيىل نارازىلىق ءبارىبىر باستالىپ، ارى قاراي ءورشي تۇسەر ەدى. بيلىكتىڭ اۋىسۋى نارازىلىق سانىن ءبىرشاما ازايتتى. پرەزيدەنت "مۇراگەرىنسىز" نارازىلىق شاراسى قازىرگىدەن دە كوپ بولار ەدى دەپ ويلايمىن، - دەيدى ۇمبەتاليەۆا.
قازاقستانداعى ادام قۇقىقتارى جونىندەگى بيۋرونىڭ ديرەكتورى، قۇقىق قورعاۋشى ەۆگەني جوۆتيس "نارازىلىقتىڭ قوزعاۋشى كۇشى - 30-40 جاس شاماسىنداعى جاقسى ءبىلىم العان قالا تۇرعىندارى" ەكەنىن ايتادى.
- ولار سوۆەتتىك وتكەن شاقتى كورگەن جوق. ولاردىڭ قازىرگى اۆتوريتارلى جۇيەدەگى، جەمقورلىق جايلاعان شىنايى ومىرگە كوڭىلى تولمايدى، - دەپ سيپاتتايدى ەۆگەني جوۆتيس نارازىلىققا "بىرتىندەپ" قوسىلىپ جاتقان جاستاردى. - [قازاقستاندىق جاستار] باتىس ەلدەرىن كورگەن جانە ەكى اراداعى ايىرماشىلىقتى جاقسى تۇسىنەدى. ەگەر ەلدەن كەتۋ تۋرالى شەشىم قابىلداماسا، دەمەك جاعدايدى وزگەرتۋگە ۇمتىلىپ كورەدى. ارينە، كەشەگى مەن بۇگىنگى بۋىن اراسىندا قايشىلىق تا جوق ەمەس. ولار وزدەرىن قارتتار باسقارعانىنان شارشادى، - دەيدى ەۆگەني جوۆتيس.
ساراپشىلار قازاقستان ىشىندەگى نارازىلىققا اسەر ەتكەن سىرتقى فاكتورلار دا بارىن اتاپ ءوتتى.
- ۋكراينادا وتكەن سايلاۋ ناتيجەسىندە پرەزيدەنت قىزمەتىنە مۇلدە جاڭا ادام كەلدى. وعان دەيىن ارمەنيادا حالىقتىڭ قولداۋىمەن ساياسي پروتسەستەر ءجۇردى. كوبى ۋكراينا مەن ارمەنيادا جەمقورلىقپەن ءىس جۇزىندە كۇرەسۋگە ۇمتىلعان ادامداردىڭ بيلىككە كەلگەنىن كورىپ، ءدال سونداي جاعدايدىڭ ءبىزدىڭ ەلدە دە بولعانىن قالادى. مۇنىڭ ءبارى كۇن وتكەن سايىن ءوسىپ كەلە جاتقان الەۋمەتتىك شيەلەنىس جاعدايىندا ەل ىشىندە باستالعان ساياسي پروتسەستەرمەن ءدوپ كەلدى، - دەيدى دوسىم ساتپاەۆ.
بيلىكتىڭ جاۋابى قانداي بولدى؟
العاشقى جارتى جىلدا نارازىلىقتار سوڭى ازاماتتاردى ۇستاۋمەن اياقتالىپ وتىردى. ۇستالعاندار اراسىندا نارازىلىق بولىپ جاتقان جەردەن كەزدەيسوق ءوتىپ بارا جاتقان ازاماتتار دا بولدى. كەيىننەن بۇل جاعداي ازداپ وزگەردى: كەي اكتسيالاردى بيلىك باسىپ تاستاسا، كەيبىرىنە ەركىن پىكىر بىلدىرۋگە مۇمكىندىك بەردى. بىراق ناۋرىز، مامىر جانە جازدا بايقالعان جاپپاي ۇستاۋ شاراسى كۇزگە قاراي ازايا باستادى. دەگەنمەن قدت قوزعالىسى مۇرىندىق بولعان نارازىلىق اكتسيالارى الدىندا وسىعان دەيىنگى نارازىلىقتارعا قاتىسۋشىلار مەن بەلسەندىلەردى ميتينگىگە جەتكىزبەي ۇستاۋ جىلدىڭ ەكىنشى جارتىسىندا دا جالعاستى.
قازاقستاندىق جۋرناليست سەرگەي دۋۆانوۆ ادەتتە پوليتسيا مۇحتار ءابليازوۆتىڭ شاقىرۋىمەن شەرۋگە شىققان ازاماتتاردى ۇستايتىنىن ايتادى.
- بيلىك بيىل جاۋىننان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي كوبەيگەن وپپوزيتسيالىق قوزعالىستاردى ءارتۇرلى قابىلدايدى. مەملەكەت باسىنداعىلار ءابليازوۆتان قورقادى، ويتكەنى ول مايدان تاجىريبەسىنە سۇيەنىپ، بيلىكتى ورنىنان راديكالدى ادىسپەن تايدىرعىسى كەلەدى. بۇل بيلىكتى الاڭداتادى. باسقا وپپوزيتسيونەرلەر بيلىكتىڭ اۋىسۋىن تالاپ ەتكەنىمەن، ونى زاڭ اياسىندا جۇزەگە اسىرۋدى قولدايدى، - دەيدى دۋۆانوۆ.
تولعاناي ۇمبەتاليەۆا بيلىكتىڭ ءارتۇرلى توپتارعا ارقيلى قاراۋىنىڭ استارىندا ء"بولىپ ال دا، بيلەي بەر" ءپرينتسيپى تۇرۋى مۇمكىن ەكەنىن جوققا شىعارمايدى.
- بيلىك ءارتۇرلى ستراتەگيا قولدانۋعا تىرىسادى. نارازى توپتارمەن جۇمىس ءادىسىن وسىلاي سىناقتان وتكىزەدى. سوندىقتان جۇمساق جانە قاتاڭ ادىستەر ءوزارا اۋىسىپ وتىرادى. جانە ءبىر نۇسقا بار: ولار شىنىمەن قالاي جۇمىس ىستەۋ كەرەگىن بىلمەيدى جانە ءبارى شەشىم قابىلدايتىن باسشىعا تىرەلەدى. وسىدان نارازىلار اراسىندا ءدۇدامال كوڭىل-كۇي باسىم. بيلىكتىڭ ءتۇرلى رەاكتسياسى ارقالاي ءتۇسىندىرىلىپ، نارازىلارعا ارقيلى قارىم-قاتىناس قالىپتاسادى. بيلىك كەيدە نارازىلار اراسىندا ىشكى كيكىلجىڭ تۋىپ، ء"وزىمىزدىڭ ادام" جانە "بوتەن ازامات" دەپ ءبولىنۋ پايدا بولۋى ءۇشىن ءتۇرلى پروۆوكاتسيا دا قولدانادى. بيلىكتىڭ كوزقاراسى بويىنشا، مۇنداي ءادىس بەلگىلى ءبىر ناتيجە بەرگەن كەزدەرى بولدى، - دەيدى تولعاناي ۇمبەتاليەۆا.
نارازىلىق باسەڭدەي مە، الدە جالعاسا ما؟
قۇقىق قورعاۋشى ەرلان قاليەۆ نارازىلىقتىڭ كوپ بولۋى شەنەۋنىكتەردى بەلگىلى ءبىر جەڭىلدىكتەر جاساۋعا ماجبۇرلەگەنىن ايتادى.
- پوليتسيانىڭ بەيبىت اكتسيالارعا بارابار رەاكتسيا تانىتا الماۋى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ەلدەگى ادام قۇقىعىن مۇلدە قۇرمەتتەمەيتىنىن اڭعارتىپ، سوعان سايكەس كەرى رەاكتسيا تۋعىزدى. باتىس تاراپىنان "ەلدە ادام قۇقىقتارى جايلى حالىقارالىق كەلىسىمدەر ساقتالماي وتىر" دەگەن سىن كوبەيدى، وسىنداي ءسوزدىڭ استىندا قالعان بيلىككە توقاەۆ ارقىلى ميتينگىلەر تۋرالى جاڭا زاڭ قابىلداۋ كەرەگىن مويىنداۋعا تۋرا كەلدى. بۇل جەردە مەن ەلدە جاقىن ۋاقىتتا دەموكراتيالىق رەفورمالار جۇرگىزۋ كەرەگىن جاقسى تۇسىنەتىن ازاماتتىق قوعامنىڭ رەاكتسياسىن قوسىپ وتىرعان جوقپىن، - دەيدى ەرلان قاليەۆ.
جەلتوقساننىڭ سوڭىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ (پرەزيدەنت جانىنان ءوزىنىڭ باستاماسىمەن داۋلى سايلاۋدان كەيىن قۇرىلعان كونسۋلتاتيۆتى-كەڭەسشى ورگان) وتىرىسىندا بەيبىت جيىن تۋرالى زاڭدى قايتا قاراپ، ميتينگ وتكىزۋ ءۇشىن رۇقسات سۇراۋعا مىندەتتەيتىن نورمانى ەسكەرتۋ فورماسىنا اۋىستىرۋعا ۋادە ەتتى (ول ءدال وسى ۋادەسىن ماۋسىم ايىنداعى انت بەرۋ راسىمىندە دە ايتقان). بىراق نارازىلىق اكتسيالارى بيلىك بەلگىلەگەن ارناۋلى ورىنداردا (ادەتتە بەيبىت جيىندارعا قالا شەتىنەن ورىن بەرىلەدى) وتەدى دەگەن ءبولىم وزگەرىسسىز قالاتىنعا ۇقسايدى.
- قازىرگى بيلىك ءۇشىن وسىعان دەيىن جىلدار بويى وزىنە ساياسي جۇيەنى باقىلاۋدا ۇستاۋعا كومەكتەسىپ كەلگەن ميتينگ تۋرالى زاڭدى تۇبەگەيلى وزگەرتۋ ءتيىمسىز. ءبىرىنشى پرەزيدەنتكە دە، ەكىنشى پرەزيدەنتكە دە جاعدايدى باقىلاۋدان شىعارىپ الۋدىڭ ەش تيىمدىلىگى جوق، - دەيدى دوسىم ساتپاەۆ.
قۇقىق قورعاۋشى ەۆگەني جوۆتيس 2019 جىلى قازاقستاندا بولعان وقيعالار مەن "اراب كوكتەمىنىڭ" اراسىندا ۇقساستىق بارىن ايتادى. رەجيمنىڭ اۋىسۋىنا اكەلگەن "اراب كوكتەمى" قالادا تۇراتىن ءبىلىمدى جاستار مەن الەۋمەتتىك ءليفتىنىڭ جوقتىعىنان، جەمقورلىق پەن اۆتوريتاريزمگە نارازى ورتا جاستاعى ادامداردىڭ بەلسەندىلىگىنەن باستالعان. ءجوۆتيستىڭ پىكىرىنشە، قازاقستاندا سولتۇستىك افريكا مەملەكەتتەرىنىڭ ستسەناريى قايتالانبايدى. ويتكەنى "جەرىنىڭ ۇلكەندىگى جانە حالىقتىڭ ەل اۋماعىندا بىردەي ءبولىنىپ، ورنالاسپاۋىنان ءتيىمدى قىسىم جاساۋعا قاجەتتى موبيليزاتسيا جۇرگىزۋ مۇمكىن ەمەس".
ساراپشىلار نارازىلىق ۋاقىت وتە كەلە كۇشەيۋى، نە باسىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى.
- 1980-جىلداردىڭ سوڭى جانە 1990-جىلداردىڭ باسىندا نارازىلىق كۇشەيگەنى ەسىمدە – ول كەزدە ەلدى پارلامەنتاريزم دەڭگەيىنە، دەموكراتيالىق دامۋ جولىنا شىعارعىسى كەلگەن ءتۇرلى وپپوزيتسيالىق توپتار پايدا بولدى. قازىر دە ءدال سول تالاپتار ايتىلىپ جاتىر. بىراق ول كەزدە ءبارى باسىلىپ قالدى، ويتكەنى كوبى بەيبەرەكەت جاعدايعا ۇلاسىپ كەتۋدەن قورقىپ، بيلىكتىڭ بىرىڭعاي ورتالىقتا جانە مىقتى قولدا بولعانىن قالادى. ودان كەيىنگى جىلدارى بيلىك وپپوزيتسيالىق الاڭدى تازارتىپ، نارازىلىق باسەڭدەدى. ال قازىر جۇرت ول كەزەڭ ەش جاقسىلىق اكەلمەگەنىن ءتۇسىندى. سوندىقتان نارازىلىق الاڭى قالىپتاسىپ جاتىر. ولاردىڭ اراسىندا نە ءبولىنىس، نە بىرىگۋ بولادى، - دەيدى دوسىم ساتپاەۆ.
ساياساتتانۋشى تالعات يسماعامبەتوۆ وزگەرىستەر تۋرالى تالاپ ارى قاراي دا ايتىلا بەرەدى دەپ سانايدى. بىراق ول جاقىن ۋاقىتتا رەفورمالار بولاتىنىنا سەنبەيدى.
- ءبىزدىڭ جۇيەدە بيۋدجەت قارجىسىن بولۋگە بايلانعان ەليتالىق توپتار وتە كوپ. ولار قازىرگى ساياسي جاعداي مەن بيۋدجەت ءبولىنىسىن ساقتاپ قالۋعا مۇددەلى. بيزنەس بيۋدجەت ەسەبىنەن كۇن كورەدى. نارازى توپتارعا كەلسەك، ازىرگە ولاردى بىرىگۋگە يتەرمەلەيتىن ورتاق مۇرات جوق. قازىر بيلىك پەن وپپوزيتسيادا مورالدىق رەسۋرستار جوق، بۇرىنعى يدەولوگيا ابدەن ەسكىرىپ ءبىتتى. حالىققا بارىنە جەتكىزۋگە بولاتىن، ءار ازاماتتىڭ قالتاسى سەزىنەتىن ناقتى، پراكتيكالىق ۇراندار كەرەك، ازىرگە ونداي ەشتەڭە جوق، - دەيدى تالعات يسماعامبەتوۆ.
جۋرناليست سەرگەي دۋۆانوۆ نارازى توپتار قوعام ساناسىندا قالىپتاسقان ادەت پەن قاتاڭ شارالار كەسىرىنەن جانە ءوز ىشىندە اۋىزبىرلىكتىڭ جوقتىعىنان قوعامنىڭ ەنجار بولىگىن قاتارىنا تارتا الماي وتىر دەيدى.
"ازاتتىق" راديوسى
