قازاقتا باسقا ۇلتتار مەن ۇلىستاردا مۇلدە كەزدەسپەيتiن باعالى، قۇندى اسىل ءداستۇرلەرiمiز بار. سولاردىڭ بiرi – قايتىس بولعان ادامدى جوقتاۋ سالتى. ءولiم جايلى سۋىق حاباردى ەستiگەن ەل سول ۇيدەگiلەرگە كوڭiل ايتا بارادى. ولار جوقتاۋشىلارعا ەرەكشە كوڭiل اۋدارادى. جوقتايتىندار كوبiندە قايتىس بولعان ادامعا ەڭ جاقىن قىز-كەلiنشەكتەر، اق سامايلى انالار بولادى. ەگەر ايەلدەر جوقتاۋ بiلمەسە، ارناۋلى جوقتاۋشىلاردى شاقىرىپ كەلiپ وتىرعىزادى دا، قالعاندارى سولارعا قوسىلىپ جوقتاسادى.
ولار باستارىنا قارالى جاۋلىق سالىپ، جاسقا تولى جانارلارىن ورامال-شىتتارىمەن قالقالاپ ەڭiرەسەدi. جوقتاۋ بارلىق ادامنىڭ جان دۇنيەسiن تەبiرەنتەتiن، ساي-سۇيەگiن سىرقىراتاتىن، ەگiلتەتiن بولۋى كەرەك. “ولەڭمەن جەر قوينىنا كiرەر دەنەڭ” دەپ ۇلى اباي اتامىز ايتقانداي، جوقتاۋ اسەم داۋىستى ايەلدەردiڭ ايتۋىمەن قۇلاققا جەتسە، كۇڭiرەنگەن جۇرت ۇيىپ تىڭداپ، ەرiكسiز ەگiلەدi.
ء“ولiم سىنعا بارادى” دەگەن. سىننىڭ بiرi – جەروشاعى قوڭىرسىماي قالدى دەلiنسە; ەندi بiرi – جوقتالماي قالۋى.
جاقسى جوقتاۋلار – ەلگە ۇلگi. قازاق جىرلارىنان باستاۋ الاتىن جوقتاۋلارداعى زارلى، وكiنiشتi سەزiمدەردi بەينەلەيتiن تۇستارىنا ەل وزەگi ورتەنە وكسiسە، ەندi بiردە ونىڭ تەرەڭ ءومiر فيلوسوفياسىن اڭعارتاتىن شۇڭەتتەرiنە بويلاپ، ءماندi دە ماعىنالى ويلار تۇيiندەۋi ءسوزسiز. سونىسىمەن دە جوقتاۋ عاسىرلار بويى جالعاسقان ءجانە قۇندى سانالعان.
“قارعا ادىم جەردە قازا بار” دەمەكشi, ەكولوگيالىق ورتانىڭ لاستانۋىنان با، الدە اللانىڭ امiرiنەن بە، قازiر ءولiم-جiتiم كوبەيiپ تۇر. ەلiمiزدiڭ بiرتۋار تۇلعالارى، دارىندى، تالانتتى پەرزەنتتەرi دە بiرiنەن سوڭ بiرi و دۇنيەگە اتتانۋدا. وسى اق ءولiمنiڭ ءبارi دە جوقتاۋسىز وتكەرiلدi. ول ازداي، سۇيەكپەن قوشتاسقان دابىرالى جينالىستاردا شاپالاق سوعىپ شىعارىپ سالاتىن سۇمدىعى تاعى شىقتى.
ايگiلi ءان پاتشايىمى، كسرو جانە قازاقستاننىڭ حالىق ءارتiسi, حالىق قاھارمانى روزا ءتاجiبايقىزى باعلانوۆا اپامىزدىڭ سۇيەگiمەن قوشتاسقان كەزدە دە “شاپالاق سوعىپ اتتاندىرىڭدار” دەگەن بۇيرىققا باعىنعان قارالى حالىق تۋ جابىلعان تابىت زالدان شىعىپ بارا جاتقاندا كوزدەرiنە جاس الىپ، شاپالاقتارىن ۇردى. مارقۇمنىڭ سۇيەگi سىرتتا دايىندالعان كولiككە سالىنىپ، ماڭگiلiك مەكەنi – كەڭساي قويناۋىنا قاراي جىلجي بەرگەندە دە شاپالاق سوعىلىپ جاتتى. نەگiزگi سالتىمىزدا قابىر باسىنا بارمايتىن ايەلدەر جاعى ءدال وسى ساتتە داۋىس شىعارىپ، سوڭعى رەت قوشتاسىپ، جوقتاپ قالار ەدi. قاراپ تۇرىپ قىنجىلاسىڭ، اتتەگەن-اي دەيسiڭ.
ءداستۇرiمiزدiڭ ۇمىتىلۋى – تiلiمiزدi جوعالتۋمەن بiرگە ۇلتىمىزدىڭ ازعىنداۋىن تەزدەتەتiن باستى فاكتور. مۇنىمىز ۇيات، تەگiمiزگە ورالىپ، اتا سالتىن جالعاستىرايىق، اعايىن!
بولات قۇرمانعاجىۇلى.
تۇزدىباستاۋ اۋىلى،
تالعار اۋدانى،
الماتى وبلىسى.
