ۇلت ماقتانىشى نۇرمۇحان ءجانتورين

6039
Adyrna.kz Telegram

وىسدان 92 جىل بۇرىن، 1928 جىلى 22 ساۋىردە اكتەر، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى نۇرمۇحان ءجانتورين دۇنيەگە كەلدى.

اتىراۋ وبلىسىنىڭ ماحامبەت اۋدانىندا تۋعان.

تاشكەنت تەاتر ونەرى ينستيتۋتىن بىتىرگەن. 1952-1967 جىلدارى جانە 1988 جىلدان ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن قازاق اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ ساحناسىندا ونەر كورسەتكەن. 1967-1988 جىلدارى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىندا اكتەر بولعان. اكتەر كوپتەگەن سپەكتاكلدەر مەن فيلمدەردە ويناعان. ول تەاتردا س.مۇقانوۆتىڭ «شوقان ءۋاليحانوۆىندا» شوقان، ع.مۇسىرەپوۆتىڭ «قوزى كورپەش - بايان سۇلۋىندا» قودار (وسى شىعارمالار بويىنشا قويىلعان فيلمدەردە دە ويناعان), م.اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك-كەبەك» پەن «قاراگوزىندە» كەبەك پەن سىرىم، ن.حيكمەتتىڭ «ەلەۋسىز قالعان ەسىل ەرىندە» دوكتور، م.كاورۋدىڭ «شىعىستاعى ءبىر بەيباعىندا» سينتارو، م.بۋلگاكوۆتىڭ «جەندەتتەرىندە» مولەر، سونداي-اق، ۋ.شەكسپيردىڭ «وتتەلوسى» مەن «ماكبەتىندە» ياگو جانە ماكبەت (سوڭعىسى قاراعاندى وبلىسى قازاق دراما تەاترىندا), ا.پۋشكيننىڭ «شاعىن تراگەديالارىندا» سالەري، بارون جانە دون جۋان رولدەرىن سومداپ، ۇزدىك اكتەرلىك شەبەرلىگىن تانىتقان.

1948 جىلدان كينوعا تۇسە باستاعان. كينوداعى العاشقى ءرولى «الاستالعان اليتەت» فيلمىندەگى چۋكچا جىگىتى - تۋماتۋگە. ءجانتورين 80-گە جۋىق فيلمگە تۇسسە، سونىڭ 30-دان استامىندا باستى رولدە ويناعان. ولاردىڭ قاتارىندا ش.ءۋاليحانوۆ («ونىڭ ۋاقىتى كەلدى»), ابىلايحانوۆ («اتاماننىڭ اقىرى»), قۇرمانعازى («قۇرمانعازى»), ساپار («ساپارقۇدىعى»), شال («كولەڭكەسىن قۋعان شال»), بەيبارىس سۇلتان («سۇلتان بەيبارىس»), ت.ب. بەينەلەرى بار.

رەجيسسەر رەتىندە تسوي گۋك ينمەن بىرلەسىپ «ورمان باللاداسى»، ن.جايناقوۆپەن بىرگە «مەدالدىڭ ءۇشىنشى جاعى»، «قارامارجان» فيلمدەرىن تۇسىرگەن. الماتى قالاسىندا ءجانتورين اتىنداعى كوشە بار.

1989 جىلى رەجيسسەر ب.مانسۇروۆ قويعان "سۇلتان بەيبارىس" فيلمىندەگى بەيبارىس بەينەسى — تەك ءجانتوريننىڭ ەمەس، قازاق كينوسىنىڭ ءىرى تابىسى بولدى. بۇل وبراز اكتەر شەبەرلىگىنىڭ شىرقاۋ شىڭىنا اينالدى. ول وسى ءرولى ءۇشىن كەڭەس كينوسى اكتەرلەرىنىڭ بۇكىلوداقتىق "سوزۆەزديە — 90" فەستيۆالىندە "اكتەر ماماندىعىنا قوسقان اسا زور ۇلەسى ءۇشىن" سىيلىعىن جەڭىپ الىپ، ارنايى ديپلوممەن ماراپاتتالدى. بۇكىلوداقتىق فەستيۆال كۇندەرى تۆەر قالاسى كوشەلەرىندە نۇرمۇحان ءجانتوريندى حالىق "سۇل-تان بەي-بارس!.. سۇل-تان بەي-بارس!.." دەپ قوشەمەتتەپ، قولپاشتاپ تۇرىپ العان. ءفيلمنىڭ دىبىسىن جازۋ ساتىندە اتاقتى رەجيسسەر سەرگەي بوندارچۋك: "نە دەگەن اكتەر، نە دەگەن كەرەمەت تۇلعا! ونىڭ ءۇنىن جازۋدىڭ ءوزى ءبىر عانيبەت قوي!" — دەپ تامسانعان ەكەن.

قازاق رۋحانياتى ءۇشىن ەسەلى ەڭبەك قوسقان تۇلعا 1990 جىلى 2-ءشى مامىردا الماتى قالاسىندا قايتىس بولدى.

 

پىكىرلەر