قازاقستاندا 2008 جىلدان باستاپ قابىلدانعان «ديپلوممەن اۋىلعا» جوباسى بۇگىنگە دەيىن جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى –اۋىلدىق ەلدi مەكەندەرگە جۇمىس iستەۋگە جانە تۇرۋعا كەلگەن دەنساۋلىق ساقتاۋ، بiلiم بەرۋ، الەۋمەتتiك قامسىزداندىرۋ، مادەنيەت، سپورت جانە اگروونەركاسىپتىك كەشەنى سالاسىنداعى ماماندارعا الەۋمەتتiك قولداۋ كورسەتۋ. بيىلعى جىلى وسى جوبانىڭ قاعيدالارىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ، مەملەكەتتىك كورسەتىلەتىن قىزمەت ستاندارتى جاڭادان بەكىتىلدى. سونىمەن 2020 جىلى ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر قانداي؟
مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر «ديپلوممەن اۋىلعا» جوباسىنا قوسىلدى
ەندى «ديپلوممەن اۋىلعا» باعدارلاماسىنا كەنت جانە اۋىلدىق وكرۋگ اكىمى اپپاراتىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرى دە قاتىسا الادى. بۇل تۋرالى قر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ قىزىلوردا وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى نۇرمان تالقانباەۆ بريفينگتە مالىمدەدى.
2020 جىلعى 3 شىلدەدە «قر كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە مەملەكەتتىك قىزمەت ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ قابىلدانىپ، 1 كودەكس پەن 5 زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزىلگەن.
ەنگىزىلگەن وزگەرىستەرگە سايكەس، كەنت جانە اۋىلدىق وكرۋگ اكىمى اپپاراتتارىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرىنە «ديپلوممەن اۋىلعا» باعدارلاماسىنىڭ يگىلىگىن كورۋ مۇمكىندىگى جاسالىپ وتىر.
تاعى ءبىر جاڭا وزگەرىس «ا» كورپۋسىنىڭ مەملەكەتتىك اكىمشىلىك قىزمەتىنىڭ كادر رەزەرۆى جويىلادى
«باستى وزگەرىستەردىڭ ءبىرى –مەملەكەتتىك قىزمەتكە كىرۋ ءۇشىن كونكۋرستىق راسىمدەر وڭتايلاندىرىلدى. اتاپ ايتقاندا، كونكۋرستىق ىرىكتەۋ 3 كەزەڭنەن 2 كەزەڭگە قىسقارتىلدى. ياعني، بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرى اراسىنداعى ىشكى كونكۋرس پەن جالپى كونكۋرس بىرىكتىرىلدى»، - دەدى ن.تالقانباەۆ.
وسى كەزگە دەيىن كونكۋرستاردىڭ ءۇش ءتۇرىن وتكىزۋ بوس ورىنداردى تولتىرۋ ءۇشىن كوپ ۋاقىتتى تالاپ ەتەتىن. بوس لاۋازىمدارعا ورنالاسۋ كونكۋرستارىنىڭ بارلىق كەزەڭدەرىن وتكىزۋ ءۇشىن 50 جۇمىس كۇنىنە دەيىن سوزىلاتىن، ال قازىرگى ۋاقىتتا بۇل ءراسىم 15 جۇمىس كۇنىنە دەيىن قىسقارتىلعان.
جاڭا ەرەجە بويىنشا جاس مامان تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋعا بولىنگەن قارجىنى جاقىن تۋىستارىنان باسپانا ساتىپ الۋعا قولدانا المايدى. سونىمەن قاتار وزگەرىسكە ساي باعدارلاماعا قاتىسۋشىنىڭ «نەسيە تاريحى» دا سۇرالادى. بەرەشەگى تولىق وتەلمەگەن جاستار باعدارلاماعا ۇسىنىلمايدى.
بۇل تۋرالى وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ اقپارات الاڭىندا وتكەن بريفينگتە وبلىستىق ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى الماگۇل نۇراسىلوۆا باياندادى:
«ەنگىزىلگەن وزگەرىستەرگە سايكەس «ديپلوممەن اۋىلعا» باعدارلاماسىمەن بارعان مامان تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋعا بيۋدجەتتىك كرەديت تۇرىندەگى الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارى ارقىلى جاقىن تۋىستارىنان تۇرعىن ءۇي-جاي ساتىپ الا المايدى. كرەديتتىك بيۋرودان نەسيە تاريحىن ۇسىنادى جانە كەز كەلگەن نەسيە بويىنشا بەرەشەك بولعان جاعدايدا ولاردى تولىق وتەگەن ساتكە دەيىن بەرىلمەيدى. سونداي-اق، «ديپلوممەن اۋىلعا» باعدارلاماسى بويىنشا جۇمىسقا ورنالاسقان جاعدايدا قۇجاتتاردى «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسى» كوممەرتسيالىق ەمەس اكتسيونەرلىك قوعامى نەمەسە ەلەكتروندى ۆەب-پورتالى ارقىلى ۇسىنادى»،-دەدى الماگۇل راحمانبەردىقىزى.
سونىمەن قاتار وڭىردە «ديپلوممەن اۋىلعا» جوباسى اياسىندا اۋىلدىق ەلدى مەكەندەرگە بارىپ، ءبىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ، مادەنيەت، سپورت، الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ، اگروونەركاسىپتىك كەشەنى سالاسى بويىنشا جۇمىسقا ورنالاسقان 378 مامانعا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن بىرجولعى كوتەرمە جاردەماقى تولەندى. ال 549 مامانعا جەڭىلدەتىلگەن نەسيەمەن تۇرعىن ءۇي الۋعا نەمەسە سالۋعا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن قارجى ءبولىندى.
قازىرگى تاڭدا جوبا اياسىندا اۋىلدىق ەلدى مەكەنگە بارعان مامان جۇمىسقا ورنالاسقان جاعدايدا 100 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش (2778*100 اەك=277 800 تەڭگە) كولەمىندە بىرجولعى كوتەرمە جاردەماقى الادى. ال تۇرعىن ءۇي سالۋ نەمەسە ساتىپ الۋ ءۇشىن 1500 ايلىق ەسەپتىك (1500*2778 اەك=4 167 000 تەڭگە) كورسەتكىشتەن اسپايتىن كولەمدە 15 جىلعا دەيىنگى مەرزiمگە جىلدىق 0,01 % سىياقى مولشەرلەمەسىمەن بيۋدجەتتىك نەسيە تۇرىندە الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارىن الۋ مۇمكىندىگى بار.
الايدا جاستار ءۇشىن قولايلى دەپ سانالعان بۇل باعدارلامانىڭ كەمشىل تۇستارى دا بار بولىپ شىقتى. بۇل جايىندا جازىلعان پىكىرلەردى دە نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز:
مەيىربەك: مەنىڭ جۇبايىم تاپسىرعان ەدى، وتكاز بەردى(سەبەبى: ماماندىق سۇرانىسقا ساي كەلمەيدى) دەپ كورسەتىلگەن. كەيىننەن ول جاقتان مامانعا سۇرانىس الدىرىپ تاپسىرساق، تاعى وتكاز كەلدى. بۇل قانشالىقتى زاڭعا ساي؟
جۇلدىزاي: نە ءۇشىن كرەديتتەرى بار ماماندارعا بۇل باعدارلاما بەرىلمەيدى؟ قازىرگى تاڭدا ءار ستۋدەنتتىڭ باسىندا كرەديتى بار! وندا اۋىلعا بارىپ ەڭبەك ەتۋدىڭ قاجەتى قانشا؟ جاستاردى قولداعانى وسى ما؟؟؟ وسى ءىستى قايتا ويلاستىرۋلارىڭىزدى سۇرايمىن!!!
قىدىربەك: مەكتەپتە ىستەيتىن IT سالاسىنىڭ ماماندارىنا نەگە وسى باعدارلاما بويىنشا جەڭىلدىكتەر بەرىلمەيدى؟ ەڭبەك اقاۋلارى وتە از. سوندىقتان مىقتى ماماندار مەكتەپتە جۇمىس ىستەگىسى كەلمەيدى.
ال ءسىزدىڭ بۇل وزگەرىسكە پىكىرىڭىز قانداي؟
جانسايا سمان،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
