كەشە ءبىر توپ جۋرناليستەر قاۋىمى الماتى وبلىسىنىڭ رايىمبەك اۋدانىنا قاراستى كۇرمەتى اۋىلىنا بارىپ، رەجيسەر بولات قالىمبەتوۆتىڭ تولىقمەتراجدى «تالان» كوركەم ءفيلمىنىڭ ءتۇسىرىلىم بارىسىن كورىپ قايتقان ەدىك.
اتالعان ءفيلمدى قر مادەنيەت جانە سپورت مينيستىرلىگىنىڭ تاپسىرىسى بويىنشا ش. ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسى وندىرىسكە جىبەرگەن. بۇگىنگى تاڭدا كينوتۋىندىنىڭ جارتىسىنا جۋىعى تۇسىرىلگەن. الداعى ءبىر ايدىڭ ىشىندە تولىقتاي ءتۇسىرىلىپ ءبىتۋى ءتيىس. ال، قالىڭ كورەرمەن نازارىنا كەلەر جىلى كوكتەمدە ۇسىنىلماق. جۋرناليستەرمەن كەزدەسۋگە كەلگەن رەجيسەر كينوتۋىندىسى جايىندا قىسقاشا اڭگىمەلەپ بەردى.
بولات قالىمبەتوۆ، ءفيلمنىڭ رەجيسەرى:
- بۇل مەنىڭ بەسىنشى كينوتۋىندىم. فيلم تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالىپ ءتۇسىرىلىپ جاتىر. وسى جوبانى كۇتكەنىمە 12 جىل بولدى. سوڭعى رەت «ساردار» اتتى تاريحي درامانى ءتۇسىرگەنمىن. ودان كەيىن عالامدىق داعدارىسقا تاپ بولىپ قالىپ، جۇمىستىڭ باستالۋى ۇزاققا سوزىلدى. فيلمگە قاراجات 2014 جىلى بولىنگەن ەدى. بىراق، قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان ۇلكەن جوبا ىسكە اسىرىلۋى ءتيىس بولعاندىقتان، ۋاقىتشا توقتاتىپ قويعان ەدىم. ەكى جىلدان سوڭ قايتا قولعا الىپ، ءتۇسىرىلىم جۇمىستارىن باستاپ كەتتىك. ۇكىمەت تاراپىنان بولىنگەن اقشا تولىقتاي جەتەدى. فيلم تۋرالى ايتار بولسام، جازۋشى جۇسىپبەك قورعاسبەكتىڭ «قاسقىر-ادام» اتتى شىعارماسىنىڭ جەلىسىمەن ءتۇسىرىلىپ جاتىر. ستسەناري اۆتورى عازيز ناسىروۆ ەكەۋمىز. كينونى جاقسى تۇسىنەتىن ادامدار بۇل فيلمگە وڭ باعاسىن بەرەدى دەپ سەنەمىن. سەبەبى، تۋىندىنى جاڭا لەپپەن، استارلى ويعا تولى ەتىپ ءتۇسىرىپ جاتىرمىز. اتاۋىن «تالان» دەپ وزگەرتۋىمىزدىڭ دە ءوزىندىك سەبەبى بار. فيلمدەرىمدە وقيعادان بۇرىن ادام تاعدىرىن بەينەلەگەندى ۇناتامىن. «تالان» دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى – «تاعدىر» دەگەندى بىلدىرەدى. فيلمدە 1930 جانە 1944 جىلدارداعى كەزەڭ كورىنىس تابادى. بۇل ۋاقىتتا قۋعىن-ءسۇرگىن، اشارشىلىق بولدى. بىراق فيلم ول تۋرالى ەمەس. سول كەزدەگى حالىقتىڭ تاعدىرى، ءبىر-بىرىمەن قارىم-قاتىناسىن كورسەتكىم كەلدى. سول سەبەپتى، كۇردەلى فيلوسوفيالىق تۋىندى شىعۋى ءتيىس. ءارى ءتۇسىرىلىم الاڭى رەتىندە شالعاي جەردى تاڭداعانىم دا كەزدەيسوق ەمەس. ادام مەن تابيعات اراسىندا ۇيلەسىم بولۋى ماڭىزدى. سول ءۇشىن دە وسى اۋىلدى تاڭدادىم. ازىرگە ءفيلمنىڭ 40 پايىزى ءتۇسىرىلىپ ءبىتتى. قاراشادا جۇمىستى اياقتاۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ال 2017 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا ەلىمىزدىڭ بارلىق كينوتەاترلارىنان كورە الاسىزدار. فيلمگە ءتۇسكەن اكتەرلەر قاتارىندا ەرىك جولجاقسىنوۆ، شىنار جانىسبەكوۆا، ەرجان نۇرىمبەت، ۇلان ءنۇسىپالى، وڭداسىن بەسىكباسوۆ، اسان ءماجيت، جاسۇلان ايتەنوۆ جانە تاعى باسقالار بار.
ۇلان ءنۇسىپالى، اكتەر:
– مەنىڭ بۇل فيلمدە سومدايتىن كەيىپكەرىم – شۇكىر ەسىمدى وكىمەت ادامى، ميليتسيا قىزمەتكەرى. ءوز ءرولىمدى ءوزىم دە تولىقتاي بىلمەيمىن. رەجيسسەردىڭ وزىندىك ءادىس-ءتاسىلى باسقالاردان وزگەشە. ستسەناريدى تولىق وقىتپايدى. بارلىق تاپسىرمانى ۋاقىندا بەرىپ، تۇسىندىرەدى. ءتۇسىرىلىم بارىسىندا ءسوزىمىزدى قايتالاپ، ارەكەتكە كوشەمىز.
جاسۇلان ايتەنوۆ، اكتەر:
– كينوعا العاش رەت ءتۇسىپ جاتىرمىن. شولپان (سۋرەتتە) ەسىمدى دوسىمنان قازىرگى ويناپ جاتقان رولىمە كاستينگ بولىپ جاتقانىن ەستىگەننەن كەيىن، وعان قاتىسىپ، بولات اعانىڭ شەشىمىمەن اكتەرلەر قۇرامىنا قوسىلدىم. سومدايتىن ءرولىم – كەرىم ەسىمدى جىگىت. ول اشارشىلىق كەزىندە اتا-اناسىنان ايرىلىپ، تاعدىرى وتە اۋىر حالدە بولعان كىسى.
جاسۇلان ناۋرىزاليەۆ،
"ادىرنا".