مەنىڭ جەكەمە ءوزىم سىيلايتىن باۋىرىم نەگە انتاگونيستىك، ياعني قاراما-قايشى دەگەن ساۋال جىبەرىپتى. تاۋەلسىز ءدىن زەرتتەۋشىسى رەتىندە بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرمەس بۇرىن ەڭ اۋەلى قازاق قوعامىندا قانداي ءدىن ياكي ءدىني باعىت پوستمودەرن زامانىندا تەحنوكراتتىق پروگرەسس پەن زاماناۋي عىلىمدارعا سايكەس-ساي كەلەدى دەپ قاراستىرۋ كەرەك سياقتى.
مەنىڭ سۋبەكتيۆتى پىكىرىم بويىنشا، ءبىرىنشى تۇركىلىك وركەنيەت، ياعني اتا-بابامىزدىڭ ۇستانعان تاڭىرشىلدىك-مونوتەيزم دۇنيەتانىمىنىڭ ونتولوگياسى مەن فيلوسوفياسىن جان-جاقتى تەرەڭ زەرتتەۋ قاجەت. سەبەبى، وكىنىشكە وراي رەسەي-قىتاي تاريحشىلارى مەن يدەولوگتارى تاڭىرلىك سەنىمدى جابايى قوعامداعى ميستيكاعا نەگىزدەلگەن ەكلەكتيكالىق شامانيزم جانە باقسى-بالگەرلىكپەن تۇسىندىرەدى.
ەكىنشى تاريح بويىنشا قازاقتارعا حريستياندىق دۇنيەتانىم وتە جاقىن جانە اتالمىش قۇندىلىقتاردى اتا-بابالارىمىز دارىپتەپ، كۇندەلىكتى ومىردە قولدانعان.
مىسالى 15 -عاسىرعا دەيىن حريستيان-نەستوريان دىنىندە بولعان قازاق رۋلارى:
1.جالايىرلار
2.الباندار مەن ۇيسىندەر
3.كەرەي
4.ارعىندار
5.نايماندار
6.قوڭىراتتار
7. ۋاقتار
اتاپ ايتساق، حريستياندىق-نەستوريان باعىتىن تاريحشى ماحمۋد كاشعاري مەن باسقا دا جازبا دەرەكتەردە ۇلى ءجۇزدىڭ جارتىسىنان استامى مەن بۇكىل ورتا ءجۇز ءدىن رەتىندە قابىلداعانى ايتىلعان.
ال ءداستۇرلى ءدىني-ساياسيلانعان، ياعني اراب-پارسى مادەنيەتىنە نەگىزدەلگەن يسلام دىنىندە ۇلتشىلدىق پەن دەموكراتياعا قارسى - ۇممەت (ارابشا-ۋمما) سياقتى ۇجىمدىق يدەيا ۇستەم، ياعني بارىنەن بيىك تۇرادى. مەنىڭشە ۇلتتىق رۋحى مەن ءتىلى اسقاقتاعان، عىلىم-ءبىلىمى وزىق ءھام ەكونوميكاسى دامىعان، تەحنوكراتتى مەملەكەتتەردىڭ قاتارىنان كورىنگىمىز كەلسە، قازاقتار تاڭىرلىك سەنىم مەن حريستيان دىنىندەگى پروتەستانتتىق باعىتتى ۇلتتىق دەڭگەيدە ناسيحاتتاعانى ءجون سياقتى.
ەگەر تاڭىرلىك (مونوتەيزم) سەنىم قازاق ۇلتىن تۇركى حالىقتارىنىڭ دۇنيەتانىمى مەن مادەنيەتىمەن قاۋىشتىرسا، ال پروتەستانتتىق باعىت پروگرەسسيۆتى اقش پەن ەۆروپا مەملەكەتتەرىمەن جاقىنداستىرادى.
تۇراربەك قۇسايىنوۆ،
"دەموس"قب توراعاسى
(اۆتوردىڭ ءدىني كوزقاراسى رەداكتسيانىڭ ۇستانىمىن بىلدىرمەيدى)
