ۇلت مۇراسىن جاڭعىرتقان عالىم

2025 جىلدىڭ 24 ماۋسىمىندا م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى مەن «عىلىم ورداسى» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن كورنەكتى عالىم، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى سەيىت اسقارۇلى قاسقاباسوۆتىڭ 85 جىلدىعىنا ارنالعان «اكادەميك قاسقاباسوۆ فەنومەنى: عىلىمي مەكتەپتەر، تەوريالار جانە تاجىريبەلەر»  اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تەوريالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى.

كونفەرەنتسيا اياسىندا سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ عىلىمعا جانە ۇلت رۋحانياتىنا سىڭىرگەن ەڭبەگى، وتاندىق جانە الەمدىك فولكلورتانۋداعى ورنى، قالىپتاستىرعان عىلىمي مەكتەبى جان-جاقتى سارالاندى. شاراعا سەيىت اسقارۇلىنىڭ وتباسى، وتاندىق جانە شەتەلدىك عالىمدار، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ، عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىنىڭ پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامى، قىزمەتكەرلەرى مەن جاس عالىمدارى قاتىستى.

ءىس-شارا اكادەميك سەيىت اسقارۇلى قاسقاباسوۆتىڭ جارقىن رۋحىنا ارنالىپ، 1 مينۋت ۇنسىزدىكپەن باستالدى. بۇل ۇنسىزدىك – ۇلتتىق عىلىمعا ولشەۋسىز ەڭبەك سىڭىرگەن تۇلعانىڭ ۇلت رۋحانياتىنداعى بيىك ورنىنا دەگەن تەرەڭ تاعزىمنىڭ بەلگىسى بولدى.

جيىندى م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى، اكادەميك، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى كەنجەحان ماتىجانوۆ جۇرگىزدى. كەنجەحان ءىسلامجانۇلى كىرىسپە سوزىندە سەيىت اسقارۇلىنىڭ عىلىمداعى دارا جولىن، ادەبي مۇراعا دەگەن تەرەڭ كوزقاراسىن، شاكىرت تاربيەلەۋدەگى ۇستانىمىن جەتكىزدى. 

شارانىڭ العاشقى بولىمىندە قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ توراعاسى ماۋلەن اشىمباەۆتىڭ، قر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەكتىڭ، قر مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالاەۆانىڭ، الماتى قالاسىنىڭ اكىمى دارحان ساتىبالدىنىڭ قۇتتىقتاۋ حاتتارى وقىلىپ، تابىس ەتىلدى. سونىمەن قاتار بىرقاتار جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ رەكتورلارى، حالىقارالىق ۇيىمدار باسشىلارى ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا ساتتىلىك تىلەپ، قۇتتىقتاۋ حاتتارىن جولدادى. اتاپ ايتقاندا:

• «قازاق گازەتتەرى» جشس باس ديرەكتورى، اكادەميك ديحان قامزابەكۇلى;

• تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى شاھين ءماجىدۇلى مۇستافاەۆ;

• رەسەيلىك بەلگىلى جازۋشى، «حۋدوجەستۆەننايا ليتەراتۋرا» باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى گەورگي پرياحين;

• بەلارۋس جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى، ادەبيەتتانۋشى الەس كارليۋكەۆيچ;

• ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسقارما توراعاسى – رەكتورى ەرلان ءباتتاشۇلى سىدىقوۆ;

• اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسقارما توراعاسى – رەكتورى بولات اناپياۇلى تىلەپ;

• ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسقارما توراعاسى – رەكتورى جانسەيىت قانسەيىتۇلى تۇيمەباەۆ;

• «عىلىم ورداسى» شجق رمك باس ديرەكتورى ۇلار ورازعاليۇلى مۇقاجانوۆتان قۇتتىقتاۋ حاتتارى كەلىپ ءتۇستى.

شاراعا ارنايى استانا قالاسىنان كەلگەن قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى، اكادەميك دارحان قىدىرالى قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ توراعاسى ماۋلەن ساعاتحانۇلى اشىمباەۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن تابىستاپ، اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ قازاق فولكلورتانۋ عىلىمىنداعى كوشباسشى ءرولىن، ۇلتتىق رۋحانياتتى جۇيەلى زەرتتەۋ مەن عىلىمي مەكتەپ قالىپتاستىرۋداعى ەرەكشە ەڭبەگىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق سەيىت اسقارۇلىنىڭ عىلىمي ىزدەنىستەرى تەك قازاقستان كولەمىندە عانا ەمەس، الەمدىك دەڭگەيدە باعالانۋعا لايىق ەكەنىن ايتىپ، بۇگىنگى كونفەرەنتسيا سول بيىك تۇلعاعا كورسەتىلگەن قۇرمەتتىڭ جارقىن ۇلگىسى ەكەنىن جەتكىزدى.

حالىقارالىق كونفەرەنتسيانىڭ پلەنارلىق ماجىلىسىندە قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ «پاراسات يمپەراتيۆى» اتتى بايانداماسىندا ۇستازى سەيىت اسقارۇلىنىڭ عىلىمداعى بيىك پاراسات پەن ينتەللەكتۋالدىق تالاپتاردى ۇشتاستىرا بىلگەن تۇلعالىق بولمىسىنا توقتالدى. كەلەسى ءسوز العان ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ جانىنداعى اباي عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، پروفەسسور جانعارا دادەباەۆ «دارا تۇلعا» اتتى بايانداماسىندا سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ ادەبيەتكە كوزقاراسى مەن كوركەمدىك تالعامىن، عىلىمي ادامگەرشىلىگىن تەرەڭ پايىمداسا، تۇركيانىڭ ەگە ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مەتين ەكيجي (ونلاين فورماتتا) «سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ تۇركى دۇنيەسى فولكلورتانۋىنداعى ورنى» تاقىرىبىندا بايانداما جاساپ، عالىم مۇراسىنىڭ تۇركى الەمىنە ورتاق رۋحاني قۇندىلىق ەكەنىن اتاپ ءوتتى. كونفەرەنتسياعا استانا قالاسىنان ارنايى كەلگەن ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى سەرىك نەگيموۆ وز بايانداماسىندا سەيىت اسقارۇلىنىڭ شىعارماشىلىق جولىن، فولكلور مەن جازبا ادەبيەتتى ساباقتاستىرا زەردەلەۋدەگى بىرەگەي ۇستانىمىن جان-جاقتى سارالادى.

شارا سوڭىندا فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك كارىمبەك قۇرماناليەۆ، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور قانسەيىت ابدەزۇلى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى انارباي بۇلدىباي، تۇركى اكادەمياسىنىڭ ساراپشىسى، عالىم اقەدىل تويشانۇلى، يسلام عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى تورالى قىدىر، موڭعوليا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوكتورانتى ورگيل بۇرەنجارگالىن سوز الىپ، اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ عىلىمي مۇراسىنىڭ قازىرگى زامانعى وزەكتىلىگى مەن عىلىمي كەڭىستىكتەگى ىقپالىن كەڭىنەن قامتىدى. سونداي-اق عالىم ەڭبەكتەرىنىڭ فولكلورتانۋ مەن ادەبيەتتانۋ سالاسىنداعى جاڭاشىل باعىتتارعا دەم بەرگەنىن، ونىڭ تەوريالىق تۇجىرىمدارى بۇگىنگى جاس زەرتتەۋشىلەر ءۇشىن ماڭىزدى باعدار ەكەنىن ەرەكشە اتاپ كورسەتتى. حالىقارالىق كونفەرەنتسياعا عىلىم ورداسىنىڭ ورتالىق عىلىمي كىتاپحاناسى سەيىت اسقارۇلىنىڭ جەكە جانە جەتەكشىلىگىمەن جارىق كورگەن ەڭبەكتەرىنەن ارنايى كورمە ۇيىمداستىردى.

اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ عىلىمي مۇراسىن ارقاۋ ەتكەن بۇل حالىقارالىق كونفەرەنتسيا – تۇلعاعا تاعزىم، قازاق فولكلورتانۋى مەن گۋمانيتارلىق عىلىمىنىڭ دامۋ باعدارىن ايقىنداعان ماڭىزدى عىلىمي-رۋحاني وقيعا بولدى. جيىن بارىسىندا جاسالعان باياندامالار مەن ايتىلعان پىكىرلەر عالىم قالىپتاستىرعان عىلىمي مەكتەپتىڭ الەۋەتىن، ونىڭ تەوريالىق تۇجىرىمدارىنىڭ زاماناۋي ماڭىزىن ايقىن كورسەتتى. بۇل جيىن – ۇلتتىق عىلىمنىڭ ىرگەسىن بەكىتىپ، رۋحاني ساباقتاستىقتى جالعاستىرۋ جولىنداعى ىرگەلى قادام. اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆتىڭ ءىلىمى مەن رۋحاني مۇراسى – بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن تاۋسىلماس تاعىلىم، زەرتتەۋشىلەر ءۇشىن سارقىلماس عىلىمي ءورىس.

نۇر جاندوسۇلى ماعازبەك

م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى