دونالد ترامپ اكىمشىلىگى اقش-تىڭ بۇۇ-نىڭ ءبىلىم، عىلىم جانە مادەنيەت ماسەلەلەرى جونىندەگى ارنايى مەكەمەسى — يۋنەسكو-دان شىعۋىن باستادى. بۇل تۋرالى 22 شىلدە، سەيسەنبى كۇنى اق ءۇيدىڭ رەسمي سايتىندا جازىلعان، دەپ حابارلايدى “ادىرنا”.
«يۋنەسكو-دا ودان ءارى قالۋ اقش-تىڭ ۇلتتىق مۇددەلەرىنە ساي كەلمەيدى. يۋنەسكو حالىقارالىق دامۋدىڭ عالامدىق يدەولوگيالىق كۇن تارتىبىنە شامادان تىس ءمان بەرەدى. بۇل ءبىزدىڭ «امەريكا بارىنەن جوعارى» دەگەن سىرتقى ساياسات ۇرانىمىزعا قايشى كەلەدى»، — دەلىنگەن ءباسپاسوز حابارلاماسىندا.
يۋنەسكو باس ديرەكتورى ودري ازۋلە اقش-تىڭ بۇل شەشىمىنە قاتىستى جاۋابىن جاريالاپ، وكىنىش ءبىلدىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، ۇيىم مۇنداي جاعدايعا دايىندالىپ كەلگەن، الايدا اق ءۇيدىڭ شەشىمى اقش-تىڭ وزىندەگى مادەني باعدارلامالارعا سوققى بولماق. ازۋلە اقش يۋنەسكو بيۋدجەتىنىڭ 8%-ىن قۇرايتىنىن اتاپ ءوتتى.
اق ءۇيدىڭ ءباسپاسوز حابارلاماسىندا يۋنەسكو-نىڭ پالەستينانى تولىققاندى مۇشە رەتىندە قابىلداۋ شەشىمى «اسا پروبلەمالىق» دەپ اتالىپ، بۇل اقش-تىڭ ساياساتىنا قايشى ەكەنى ايتىلعان. اق ءۇيدىڭ پىكىرىنشە، بۇل شەشىم يۋنەسكو ىشىندە يزرايلگە قارسى ريتوريكانىڭ تارالۋىنا سەبەپ بولعان.
اق ءۇي ءباسپاسوز حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى اننا كەللي New York Post گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا ترامپتىڭ شەشىمى يۋنەسكو-نىڭ «ارانداتۋشى، قوعام اراسىنا جىك سالاتىن مادەني جانە الەۋمەتتىك باستامالاردى قولداۋىنا» بايلانىستى ەكەنىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل باستامالار «امەريكالىقتار داۋىس بەرگەن اقىلعا قونىمدى ساياساتقا» مۇلدەم سايكەس كەلمەيدى.
يۋنەسكو ءوز مالىمدەمەسىندە بۇل ايىپتاۋلاردى تەرىسكە شىعارىپ، ولار ۇيىمنىڭ «حولوكوست تۋرالى اعارتۋ جانە انتيسەميتيزمگە قارسى كۇرەس سالاسىنداعى ناقتى ارەكەتتەرىنە قايشى» ەكەنىن مالىمدەدى.
“اقش-تىڭ يۋنەسكو-دان شىعۋ تۋرالى شەشىمى 2026 جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىندا كۇشىنە ەنەدى. سول ۋاقىتقا دەيىن ەل ۇيىمنىڭ تولىققاندى مۇشەسى بولىپ قالا بەرەدى”، دەلىنگەن اق ءۇيدىڭ مالىمدەمەسىندە.
ايتا كەتەيىك، دونالد ترامپ پرەزيدەنتتىك ءبىرىنشى مەرزىمىندە، 2017 جىلدىڭ قازان ايىندا دا اقش-تىڭ يۋنەسكو-دان شىعۋىن باستاعان بولاتىن. ول كەزدە دە بۇل شەشىم يۋنەسكو-نىڭ «يزرايلگە قارسى» ساياساتىنا بايلانىستى دەپ تۇسىندىرىلگەن. كەيىن دجو بايدەن پرەزيدەنت بولىپ سايلانعان سوڭ، 2021 جىلى بۇل شەشىمدى كەرى قايتارعان.
