قازاقستانداعى جاڭا جوبالاردىڭ وڭىرلەرگە تيگىزەتىن اسەرى قانداي؟

787
Adyrna.kz Telegram
https://www.adyrna.kz/storage/uploads/r9WtsPCaSBE8dLniC1BLsE0f5VTV4H4EQ79TbzvY.jpg

2025 جىل قازاقستان ءۇشىن يندۋستريالاندىرۋ قارقىنى ەڭ جوعارى بولاتىن كەزەڭدەردىڭ ءبىرى بولماق. بيىل ەل اۋماعىندا جالپى قۇنى 1,5 ترلن تەڭگەنى قۇرايتىن 190 جوبا ىسكە قوسىلىپ، ناتيجەسىندە 20,1 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنى اشىلادى. بۇل جوبالار تولىق قۋاتىنا شىققان سوڭ، ءوندىرىس كولەمى 2,2 ترلن تەڭگەگە دەيىن جەتەدى دەگەن بولجام بار.

2024 جىلدىڭ وزىندە ەلىمىزدە 1,2 ترلن تەڭگەگە باعالانعان 180 يندۋستريالىق جوبا جۇزەگە اسىرىلدى. وڭدەۋ ونەركاسىبىن وتاندىق شيكىزاتپەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جاڭا مەحانيزمى دە سالانىڭ دامۋىن جەدەلدەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ تۇراقتى جۇمىسىن قامتاماسىز ەتتى.

ماشينا جاساۋ سالاسىنىڭ 2028 جىلعا دەيىنگى كەشەندى جوسپارىن ورىنداۋ ناتيجەسىندە، بۇل سەكتوردىڭ جالپى قوسىلعان قۇنى 4,5 ەسەگە دەيىن ءوسۋى كۇتىلىپ وتىر.

ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، 2025 جىلى ىسكە اسىرىلاتىن يندۋستريالدىق جوبالاردىڭ سانى سوڭعى بەس جىلداعى ەڭ جوعارى كورسەتكىش بولماق. جوبالاردىڭ باسىم بولىگى جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋمەن قاتار، وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان.

قازاقستان حيميا سالاسىن دا كۇشەيتىپ كەلەدى. ەلدە سۋتەگى پەروكسيدى، سۇيىق شىنى، كۇكىرت قىشقىلى، مينەرالدى تىڭايتقىشتار، پوليپروپيلەن جانە سارى فوسفور ءوندىرىسىن كەڭەيتۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل باستامالار سالانىڭ نارىقتاعى باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرىپ، يمپورتتى الماستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

2025–2035 جىلدارعا ارنالعان جوسپار اياسىندا مەتاللۋرگيا، ماشينا جاساۋ جانە حيميا ونەركاسىبىندە 9 ءىرى جوبا جۇزەگە اسادى. قۋاتىنا شىققان كەزدە اتالعان جوبالار جىلىنا 7,3 ملرد دوللاردىڭ ءونىمىن شىعارا الادى. ولاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن 6 ترلن تەڭگە ينۆەستيتسيا تارتىلىپ، 12 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلادى. بۇل – پرەزيدەنت تاپسىرماسىمەن ازىرلەنگەن، جالپى 25 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنىن قۇرۋدى كوزدەيتىن 17 ءىرى جوبانىڭ ءبىر بولىگى.

«اۆتوموبيل شىعاراتىن زاۋىتتار، ىستىق بريكەتتەلگەن تەمىر شىعاراتىن زاۋىتتار، مىس بالقىتۋ زاۋىتى، اممياك-كارباميد كەشەنى، كالي تۇزدارىن وندىرەتىن بايىتۋ-وندىرىستىك كەشەن، گيدرومەتاللۋرگيا زاۋىتى سياقتى ماڭىزدى جوبالار ىسكە قوسىلادى.

بۇل كاسىپورىندار ماشينا جاساۋ جانە اۆتوموبيل جاساۋ كاسىپورىندارى ءۇشىن جاڭا ونىمدەر شىعارۋدى قامتاماسىز ەتەدى، بۇل قازاقستاننىڭ ونەركاسىپتىك الەۋەتىن ايتارلىقتاي نىعايتادى»، دەپ اتاپ وتكەن ەدى ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى.

اتالعان جوبالاردىڭ ىشىندە ەكەۋى 2025 جىلى پايدالانۋعا بەرىلەدى:

  • قوستاناي وبلىسىنداعى KIA زاۋىتى – 1500 جۇمىس ورنى، جىلىنا 70 مىڭ كولىك;

  • الماتىداعى مۋلتيبرەندتى اۆتوزاۋىت (Changan, Chery, Haval) – 3600 جۇمىس ورنى، جىلىنا 90 مىڭ كولىك.

جاڭا ءوندىرىس ورىندارىنىڭ ارقاسىندا 2025 جىلى اۆتوموبيل سالاسىنىڭ ءوندىرىس كولەمى 5%-عا ءوسىپ، 149 مىڭ جەڭىل كولىك قۇراستىرۋ جوسپارلانىپ وتىر (2024 جىلى – 134 مىڭ).

وڭدەۋ ونەركاسىبىندە سوڭعى بەس جىلدا العاش رەت 5,9% ءوسىم تىركەلدى. بۇل كورسەتكىش مەتاللۋرگياداعى (+6,9%), ماشينا جاساۋداعى (+9,7%), حيميا سالاسىنداعى (+7,7%) جانە بىرقاتار باسقا باعىتتارداعى ءوندىرىس كولەمىنىڭ ارتۋىمەن بايلانىستى. 2024 جىلى جالپى ءوندىرىس كولەمى 24,5 ترلن تەڭگەنى قۇرادى.

ءتۇستى جانە قارا مەتاللۋرگيا تۇراقتى ءوسىم كورسەتىپ جاتىر. مىس، اليۋميني، تسينك جانە قورعاسىن ءوندىرىسى ۇلعايىپ، قۇرىلىس ماتەريالدارى نارىعى دا قارقىندى دامۋدا. بۇل ىشكى سۇرانىستى قامتاماسىز ەتىپ قانا قويماي، ەكسپورتتىق مۇمكىندىكتەردى كەڭەيتەدى.

قازاقستاندا يندۋستريالدى جوبالاردى ورنالاستىرۋ ءۇشىن 15 ارنايى ەكونوميكالىق ايماق (اەا) جانە 51 يندۋستريالدى ايماق جۇمىس ىستەيدى. 2025 جىلى ولاردىڭ بازاسىندا قوسىمشا 110 جوبا ىسكە اسىرىلادى.

سوڭعى جىلدارى شاعىن ونەركاسىپ ايماقتارى دا دامىپ كەلەدى. ولار كاسىپكەرلەرگە دايىن وندىرىستىك ورىندار، جەڭىلدەتىلگەن نەسيە جانە ءتيىمدى جالعا الۋ شارتتارىن ۇسىنادى. قازىر 8 وڭىردە 34 شاعىن ونەركاسىپ ايماعى بار، ال 2025 جىلعا قاراي ولاردىڭ سانى 14 وڭىرگە جەتپەك.

2024 جىلى وڭدەۋ ونەركاسىبىندە 163 جوبا، تاۋ-كەن سەكتورىندا 17 جوبا ىسكە اسىرىلدى. جالپى ينۆەستيتسيا كولەمى 1,3 ترلن تەڭگەدەن استى. تۇركىستان، الماتى، جامبىل، قوستاناي، قىزىلوردا جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارى، سونداي-اق الماتى مەن شىمكەنت قالالارى جاڭا ءوندىرىس ورىندارىن كوپتەپ ىسكە قوسقان ايماقتار قاتارىندا.

جالپى العاندا، يندۋستريالدى دامۋ ەلدىڭ تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسىمىن قامتاماسىز ەتۋدە شەشۋشى ءرول اتقارىپ وتىر. جاڭا كاسىپورىنداردىڭ اشىلۋى، ءوندىرىس كولەمىنىڭ ارتۋى جانە يمپورتقا تاۋەلدىلىكتىڭ ازايۋى – قازاقستاننىڭ ونەركاسىپتىك مودەرنيزاتسياسىنىڭ ناقتى ناتيجەسى.

پىكىرلەر