بۇگىن — احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ تۋعان كۇنى

3028
Adyrna.kz Telegram

بۇگىن — ءتىل ءبىلىمىنىڭ اتاسى ءھام رەفورماتورى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ تۋعان كۇنى. ۇلت زيالىسى 1873 جىلدىڭ 5 قىركۇيەگىندە دۇنيەگە كەلدى.

تۇتاس بۋىننىڭ ءتول باسى بولعان بايتۇرسىنوۆتىڭ العاشقى كىتابى – «قىرىق مىسال» 1909 جىلى جارىق كوردى. ول بۇل ەڭبەگىندە رەسەي وتارشىلارىنىڭ زورلىق-زومبىلىعىن، ەلدىڭ تۇرالاعان ءحالىن جۇمباقتاپ، تۇسپالداپ جەتكىزدى. اقىننىڭ ازاماتتىق ارمان-ماقساتى، وي-تولعامدارى كەستەلەنگەن ولەڭدەرى «ماسا» دەگەن اتپەن جەكە كىتاپ بولىپ جارىق كوردى (1911). «ماسانىڭ» نەگىزگى يدەيالىق قازىعى – جۇرتشىلىقتى وقۋعا، ونەر-بىلىمگە شاقىرۋ، مادەنيەتتى ۋاعىزداۋ، ەڭبەك ەتۋگە ۇندەۋ. اقىن حالىقتى قاراڭعىلىق، ەنجارلىق، كاسىپكە مارعاۋلىق سياقتى كەمشىلىكتەردەن ارىلۋعا شاقىردى. ابايدىڭ اعارتۋشىلىق، سىنشىلدىق ءداستۇرىن جاڭارتا وتىرىپ، بايتۇرسىنۇلى 20 ع. باسىنداعى قازاق ادەبيەتىن توڭكەرىسشىل-دەموكراتتىق دارەجەگە كوتەردى. سونداي-اق بايتۇرسىنۇلى قازاق تىلىنە ا. س. پۋشكين، م. يۋ. لەرمونتوۆ، ف. ۆولتەر، س. يا. نادسون ولەڭدەرىن اۋداردى. بۇل اۋدارمالار بايتۇرسىنوۆتىڭ تاقىرىپتى، يدەيالىق-كوركەمدىك دەڭگەيى جوعارى تۋىندىلار. ەل تاعدىرىنىڭ كەلەشەگىنە الاڭداۋلى اقىن كوپ قىرلى ىسىمەن، دانالىق ساياساتىمەن قازاق جاستارىنىڭ رۋحاني كوسەمى بولدى.

نازارلارىڭىزعا احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ قاناتتى سوزدەرىن ۇسىنامىز.

ەگەر دە ءبىز قازاق دەگەن ۇلت بولىپ تۇرۋدى تىلەسەك، قارنىمىز اشپاس قامىن ويلاعاندا ءتىلىمىزدىڭ دە ساقتالۋ قامىن قاتار ويلاۋ كەرەك.

توي دەپ شاشىلدى، اس دەپ شاشىلدى، ار، ءبىلىم دەپ داۋلەت شاشارعا قاي قازاقتىڭ قايراتى جەتەدى؟!

بالا باستاۋىش مەكتەپتە بار ءپاندى تەك انا تىلىندە عانا وقۋى كەرەك.

بىلىمدىدەن نە پايدا بىلگەنىن كوپكە ايتپاسا، ۇيرەتكەننەن نە پايدا قايىرىمى قايتپاسا.

اركىم ءوزى جاقسى بىلەتىن نارسەسىن سىناۋى كەرەك.

مويىنداعى بورىشتى ءبىلۋ – ءبىلىمنىڭ ءىسى، بورىشتى تولەۋ – ادامشىلىق ءىسى.

پىكىرلەر