ساراپشى پىكىرى: "قازاقستان حالقىنىڭ ۇيلەنگىسى كەلمەي قالدى"

2652
Adyrna.kz Telegram
ساراپشى، ەكونوميكالىق قۇبىلىستار مەن قوعامدىق احۋالعا ساۋاتتى تالداۋ جاسايتىن مامان ايبار ولجاي وتانىمىزداعى وتباسى قۇرۋ ماسەلەسىنە "بارلاۋ جۇرگىزىپ كوردى". اۆتوردىڭ ايتۋىنشا، قوعامداعى وتباسى ينستيتۋتى السىرەي باستاعان، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى. 
ساراپشى ناقتى دەرەكتەرگە سۇيەنە وتىرىپ، قوعام تىنىسىپ تولىق سەزىنە بىلگەن. اۆتور بىرقاتار ماڭىزدى ماسەلەنىن شەتىن شىعارىپ قانا قويماي، ستاتيستيكاسىنا ۇڭىلەدى:
- قازاقستان حالقىنىڭ ۇيلەنگىسى كەلمەي قالدى. اسىرەسە الماتىلىقتار وتباسى قۇرۋدان قاشا باستادى. ۇلتتىق ستاتيستيكا دەرەكتەرىنە ساي، بىزدە 2022 جىلى 128,5 مىڭ نەكە تىركەلگەن. بۇل 2021 جىلمەن سالىستىرعاندا 11,7 مىڭ نەكەگە از. سوندا 17 جىل بۇرىنعى انتيرەكورد جاڭارىپ وتىر. الاڭداتارلىعى - 2006 جىلعى انتيرەكوردتىڭ سەبەبى تۇسىنىكتى ەدى. ول كەزدە نەكە جاسىنا كەلگەندەر كسرو كۇيرەي باستاعان جىلدارى، دەموگرافيالىق قۇلدىراۋ كەزىندە تۋعاندىقتان، سانى از بولدى دا، نەكە دە از بولدى. ال قازىر نەكە جاسىندا 2000 جىلدارى، دەموگرافيالىق بۋم كەزىندە دۇنيەگە كەلگەن ۇرپاق وتىر. ولاردىڭ سانى از ەمەس. سوندا نەكە قايدا؟ قازاقستانداعى ادام سانى كوبەيگەن سايىن، رەسمي نەكە سانىنىڭ قىسقارۋى قالىپتاسقان ترەند پە، الدە ۋاقىتشا قۇبىلىس پا، وسى جاعىن انىقتاۋ قاجەت بولادى. ول ءۇشىن بىزگە 2023 جىلدىڭ ستاتيستيكاسىن كۇتۋ كەرەك.
ايبار ولجاي اسىرەسە الماتى تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىس قۇرىپ، شاڭىراق كوتەرۋگە قۇلقى بولماي قالعانىن ايتادى. وتباسى قۇرۋعا دەگەن ۇمتىلىستىڭ سيرەۋى ۇلتتىق ەكونوميكامىزعا ۇلكەن سوققى بولاتىنىن جەتكىزەدى.
- اسىرەسە الماتى رەسمي نەكە سانىن ءبىر جىلدا 25 پايىزعا قىسقارتقان. بۇل رەتتە، بەيرەسمي نەكە (مەشىتتەگى) ستاتيستيكاسى جۇرگىزىلە مە، وندا ءوسىم بار، سول جاعىن بىلمەي وتىرمىن. قالاي بولعاندا دا، تەك رەسمي نەكە عانا زاڭ بويىنشا جۇبايلارعا تەڭ مۇلىكتىك قۇقىقتار بەرەدى. ال بەيرەسمي نەكەنىڭ ەش زاڭدىق كۇشى جوق (اليمەنت، اتا-انا قۇقىعى، مۇلىك بويىنشا), سوندىقتان اسىرەسە ايەل ءۇشىن ول وتە قاۋىپتى قادام.
قازاقستان ەكونوميكاسىنا رەسمي وتباسىلار اۋاداي قاجەت. ءۇي شارۋاشىلىقتارى، وتباسى ينستيتۋتى ەكونوميكانىڭ تىرەگى بولىپ تابىلادى. تاۋار مەن قىزمەتتەر تىزبەگىندە سۇرانىستى ءارتاراپتاندىراتىن دا - وسى وتباسى تۇتىناتىن دۇنيەلەر... بۇل تۇرعىدان العاندا، نەكەنىڭ ازايۋى بولاشاقتا ەكونوميكالىق پروبلەمالار اكەلەتىنى انىق، - دەپ ءسوزىن تۇيىندەيدى جۋرناليست.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى 
پىكىرلەر