«Forbes» تىزىمىندەگى قازاقستاندىق 50 باي

وتكەندە امەريكانىڭ «Forbes» جۋرنالى اقشاسى كوپ الەمنىڭ ەڭ باي ادامدارىنىڭ ءتىزىمىن ءتۇزىپ شىقتى. ءسويتىپ 2019 جىلدىڭ رەيتينگىسى بويىنشا دۇنيەدەگى ەڭ باي ادام – دجەفف بەزوس دەپ تانىلعان. ونىڭ بايلىعى – 131 ميلليارد دوللاردى قۇراعان. «Forbes» تىزىمىندەگى 5 باي Amazon ينتەرنەت جەلىسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى دجەفف بەزوس وسىمەن ەكىنشى جىل قاتارىنان الەم اۋقاتتىلارىنىڭ كوشىن باستاپ وتىر. بىلتىر ونىڭ بايلىعى 100 ميلليارد دوللارعا تەڭ بولسا، بيىل 131 ميللياردتى قۇراپتى. بيىلعى ءتىزىم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ جاس كاسىپكەرى – 21 جاستاعى كايلي دجەننەر دەپ تانىلعان. ول عارىش سالاسىندا كاسىپ ەتىپ ءجۇرىپ 1 ميلليارد دوللار پايدا تاپقان. ال نازىك جىنىستىلاردىڭ ىشىندە ەڭ اۋقاتتىسى بەتەانكۋر مەيەرس دەيتىن فرانتسۋز كەلىنشەك بولعان. ول جالپى تىزىمدە 15-ورىندا تۇر. اتاقتى L'Oréal-دىڭ مۇراگەرى. ونىڭ اكتيۆتەرى 50,7 ميلليارد دوللاردى قۇراعان. جيعان-تەرگەنى ميلليارد دوللارمەن ەسەپتەلەتىن اۋقاتتىلاردىڭ ءتىزىمى بيىل 55 ادامعا ازايعان. بىلتىرعى تىزىمدە 2208 ادام بولسا، بيىل 2153 ادام عانا ميلليارد دوللاردىق دۇنيە جيعان ەكەن. ايتپاقشى، الەم اۋقاتتىلارىنىڭ دۇنيە-باي     لىقتارى دا بىلتىرعى جىلمەن سالىستىرعاندا اجەپتاۋىر ازايىن عانعان ەكەن. بىلتىر بارلىق باي-باعلاننىڭ داۋلەتى 8,7 تريلليون دوللاردى قۇراعا، بيىل جالپى سوما 400 ميلليارد دوللاردىڭ توڭىرىگەندە عانا بولعان. رەيتينگتە جاڭا ميللياردەرلەردىڭ قاتارىنا 195 ادام قوسىلعان ەكەن، تاعى. الەمنىڭ اۋقاتتىلارىنىڭ قاتارىندا قازاقستاندىق كاسىپكەرلەر دە جوق ەمەس. بيىل بۇل تىزىمگە بەس بىردەي قازاقستاندىق كاسىپكەر كىرگەن. ەندى سولار تۋرازى از كەم ءسوز شىعارايىق. دۇنيەنىڭ داۋلەرىنىڭ قاتارىنا بىزدەن كىمدەر قوسىلعان؟ بىلمەسەڭىز بىلە ءجۇرىڭىز... ۆلاديمير كيم قازاقستان بايلارىنىڭ كوشىن ۆلايمير كيم باستاپتى. «Forbes» تىزىمىندە ۆلايمير كيم 424-ورىندا تۇر. ونىڭ بايلىعى 4,5 ميلليارد دوللار دەپ كورسەتىلگەن ەكەن. بىلتىر ونىڭ اقشاسى 3,1 ميلليارد دوللار بولعان. ال تىزىمدە 766-ورىندا تۇرعان. بولات وتەمۇراتوۆ ايدىك تىزىمدەگى ەكىنشى قازاقستاندىق بولات وتەمۇراتوۆ. ونىڭ جيعان-تەرگەنى 3,4 ميلليارد دوللارعا باعالانعان. ءسويتىپ ءجۇرىپ جالپى ءتىزىمنىڭ 645-ساتىسىنا جايعاسىپتى. ايتپاقشى، ءبىر جىلدىڭ ىشىندە بوكەڭنىڭ بايلىعى 800 ميلليون دوللارعا وسكەن ەكەن. بىلتىر بولات وتەمۇراتوۆ بۇل بىزىمدە 2,6 ميلليارد دوللار اقشاسىمەن 924-ورىندا تۇرعان. دينارا مەن تيمۋر قۇلىباەۆتار ونان كەيىنگى ساتىدا دينارا مەن تيمۋر قۇلىباەۆتار تۇر ەكەن. 715-ورىندا بۇل وتباسى ءوزارا بولىسكەنگە ۇقسايدى. «Forbes» جۋرنالى بۇل ەكەۋىنىڭ اقشاسىن ەسەپتەسە، ارقايسىسىنىڭ شوتىندا 3,1 ميلليارد دوللاردان اقشا بار ەكەن. ايتپاقشى قۇلىباەۆتار وتباسىمەن بىرگە 715-ورىندا اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ تا تۇر ەكەن. دونالد ترامپتىڭ دا دۇنيە-مۇلكى 3,1 ميلليارد دوللارعا باعالانعان ەكەن. اديلجان يبراگيموۆ قازاقستاندىق بەستىكتى اديلجانەە يبراگيموۆ تۇيىندەپتى. جاھاندىق تىزىمدە ادەكەڭ 1008-ورىنعا جايعاسقان. ونىڭ بايلىعى 2,3 ميلليارد دوللاردى قۇراعان. ايتپاقشى، ادەكەڭ بىلتىر 1070-ورىندا بولعان. مىنە، سولاي. وسى جەردە ايتا كەتەيىك، «Forbes» تىزىمىنە ەنگەن قازاقستان بايلارىنىڭ جالپى قارجىسى 16,4 ميلليارد دوللاردى قۇرايدى. بىلتىرعى جىلمەن سالىستىرعاندا ءبىزدىڭ بەستىك 2 ميلليارد دوللارعا بايىپتى. بۇل جىل سايىن امەريكالىق «Forbes» جۋرنالىنىڭ جىل سايىن جاسايتىن ءتىزىمى. بيىل وسىمەن 32-مارتە ءتۇزىلىپ وتىر. انىعىندا قازاقستاننىڭ بايلىعىن باسىپ جەپ وتىرعان بۇل بەسەۋى عانا ەمەس. جاڭاعى «Forbes» جۋرنالىنىڭ قازاقستانداعى وكىلدىگى بىلتىر عانا ەلىمىزدەگى ەڭ اۋقاتتى 50 بايدىڭ ءتىزىمىن ءتۇزىپ شىققان. ولار كىمدەر؟ بىلمەسەڭىزدەر بىلە جۇرىڭىزدەر، ءبىز الگى ايدىك تىزىمگە كوز جۇگىرتىپ شىققاندى ءجون دەپ تاپتىق. العاشقى بەستىكتى جوعارىدا اتاپ ايتتىق. ءارى قاراي الەمدىك تىزىمگە ەنبەسە دە اجەپتاۋىر بايلىق جيناپ ۇلگەرگەن 45 ادامدى رەت-رەتىمەن جازايىق. 6.راشيت سارسەنوۆ $735 000 000 (نەفتەترەيدينگ، مەتاللووبرابوتكا، فينانسى) «نۇربانك» اق-نىڭ 84,45 % اكتسياسى ءدال وسى راكەڭە تيەسىلى. بۇدان بولەك «گەليۋس» جانارماي بەكەتتەرى مەن «ۆيكتوريا» ساقتاندىرۋ كومپانياسى دا راكەڭنىڭ مەنشىگىندە. پاۆلودارداعى KSP Steel جانە «كاستينگ» زاۋىتتارىنىڭ اكتسيالارى، كوكشەتاۋداعى «كوكشە-تسەمەنت» پەن اقتاۋداعى ترۋبا شىعاراتىن زاۋىت جانە «Caspian Riviera» قوناق ءۇيى دە راشيت سەرسەنوۆتىڭ يەلىگىندە. «Vita» دەيتىن اۋىز سۋ شىعاراتىن زاۋىت تا، «فرانتسۋزكي دوم» ساۋدا جەلىسى دە، «Beautymania»، «Imperial Home»، «پلانەتا كراسوتى» ساۋدا جەلىلەرى مەن «ديبەك» ات كلۋبى تولىعىمەن راكەڭە تيەسىلى.  ول از دەسەڭىز، راكەڭ الماتى قۇرىلىس جانە مەنەدجمەنت كوللەدجى مەن كاسپي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دە اكتسيونەرى.

7. داۋرەن جاقسىبەك

$700 000 000 (قارجى) داكەڭ قازىر «تسەنسنا كورپوراتسياسى» اق-نىڭ 36,75% اكتسياسىن يەمدەنىپ وتىر. بۇدان بولەك، «گولد پرودۋكت» اق-نىڭ ءىرى اكتسيونەرى. «ۋنيترەيد» جشس 9,99%-ىن، «ازيا اۆتو» اق-نىڭ 30%-ىن، «تاحميد Air»، اق-ىن، «كاپيتال سەكيۋريتيز» جشس-نى باسقارادى.  اۆستريالىق «DZ FO Office Verwaltung»، «Gobland»، «Tides Immobilienverwaltung» كومپانيالارىنا جانە ءباا-دە تىركەلگەن «DAZ Investment Consultancy» كومپانيالارىنا قوجالىق ەتەدى.

8. كەڭەس راقىشەۆ

$691 000 000 راقىشەۆ 2018 جىلدىڭ باسىندا «Petropavlovsk» التىن كەنىنىڭ 22,42 % اكتسياسىن ساتىپ العان. «SAT & Company» حولدينگىنىڭ 77,72 % اكتسياسى، «Standard» ساقتاندىرۋ كومپانياسىنىڭ 16,1% اكتسياسى مەن «NetElement» كومپانياسىنىڭ 18,3% اكتسياسى كەڭەس ر            اقىشەۆكە تيەسىلى. بۇدان بولەك، كەڭەس راقىشەۆ قر دزيۋدو فەدەراتسياسىن باسقارادى. 9.باقىتبەك بەيسەيتوۆ $571 000 000 باكەڭ 2018 جىلى ءبىر كەزدەرى ءوزى قۇرعان «بانك تسەنتركرەديت»اق-نىڭ ماجوريتارلى اكتسيونەرى اتاندى. «ايفري Orient Investments» اق-نىڭ 100% اكتسياسى مەن «Caspian Services Inc.» مۇناي كومپانياسىنىڭ 88% اكتسياسى بەيسەيتوۆتىڭ مەنشىگىندە. 10.نۇرلان سماعۇلوۆ $450 000 000 نۇرلان سماعۇلوۆ «استانا گرۋپپتىڭ» جالعىز قوجايىنى. ال «استانا گرۋپپتىڭ» قۇرامىنا «استانا موتورس» (11 الەمنىڭ اۆتوبرەندى) مەن MEGA ساۋدا جەلىلەرى كىرەدى (MEGA Alma-Ata مەن MEGA Park الماتى، استاناداعى MEGA Silk Way). نۇرەكەڭ سونداي-اق، جاڭا زەلەندياداعى قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى كونسۋلى. «اتامەكەن» ۇكپ-نىڭ پرەزيديۋم مۇشەسى.

11. ەركىن تاتىشەۆ

$410 000 000

12. قايرات بورانباەۆ

$391 000 000 13.ۆلاديسلاۆ كيم $374 000 000

14. ايدىن راقىمباەۆ

$370 000 000

15. ولەگ نوۆاچۋك

$352 000 000

16. ايگۇل نۋريەۆا

$350 000 000

17. سەيتجانوۆتار وتباسى

$331 000 000

18. الەكساندر بەلوۆيچ

$324 000 000

19. دانيار ابۋلگازين

$317 000 000

20. عالىمجان ەسەنوۆ

$295 000 000

21. ۆياچەسلاۆ كيم

$288 000 000

22. سەرىك تۋلباسوۆ

$285 000 000

23. دىنمۇحامەت ىدىرىسوۆ

$280 000 000

24. الەكساندر كلەبانوۆ

$263 000 000

25. ايدان كاريبجانوۆ

$254 000 000

26. مۇقاشەۆتار وتباسى

$248 000 000

27. سەرگەي كان

$222 000 000

28. نۇرالى اليەۆ

$219 000 000

29. ەدۋارد كيم

$205 000 000

30. سەرجان جۇماشەۆ

$200 000 000

31. وريفجان شاديەۆ

$177 000 000

32. باحاريدين ابلازيموۆ

$167 000 000

33. بەرىك قانيەۆ

$166 000 000

34. يۋري پاك

$166 000 000

35. اناتولي بالۋشكين

$165 000 000

36. قايرات ساتىبالدى

$163 000 000

37. ەربولات اپسالياموۆ

$151 000 000

38. الەكساندر گاربەر

$125 000 000

39. ەرجان دوستىباەۆ

$117 000 000

40. باۋىرجان يساباەۆ

$115 000 000

41. قانات كوپباەۆ

$110 000 000

42. نۇربول سۇلتان

$94 000 000

43. الماس سۇلتانعازين

$91 000 000

44. تولەگەن بالعىمباەۆ

$90 000 000

45. يبراگيم اكدراشەۆ

$88 000 000

46. ياكوۆ كلەبانوۆ

$84 000 000

47. اسحات وماروۆ

$83 000 000

48. قايرات ماجيباەۆ

$82 000 000

49. ارمانجان بايتاسوۆ

$81 000 000

50. الماس مىڭباەۆ

$80 000 000 ءتۇيىن. مىنە، ءبىزدىڭ قازاقتان، قازاقستاننان شىققان 50 بايدىڭ ەسىم-سويى وسى. وسىلاردىڭ ارقايسىسى اتى دارداي ءداۋ كاسىپتى دومالاتىپ وتىر. ءبىرى قازاقتىڭ مۇنايىن، ءبىرى گازىن، ءبىرى سۋىن، ءبىرى نۋىن، ءبىرى التىنىن، ءبىرى باسقاسىن باسىپ جەپ، ميلليون دوللارلىق بايلىق جيعاندار. «بايدىڭ اسىن بايعۇس قىزعانادىنىڭ» كەرىن كەلتىرگىمىز جوق. دەگەنمەن، وسىنشا باي-باعلاندى باپتاپ شىعارعان قازاقستان حالقىنىڭ 5 پايىزى كۇرەسىن كەزىپ كۇن كەشۋدە. ول از دەسەڭىز، 18 ميلليون حالىقتىڭ 1,5 ميلليونى باسپاناسىز بوسقىندار قاتارىنا قوسىلعان. 1,5 ميلليونعا جۋىق ادام قۋىقتاي عانا قيراۋىق تامدى جالعا الىپ ءجۇرىپ كۇنەلتۋدە. 5 ميللياردەر مەن 45 ميلليونەردى الەمدىڭ بايلاردىڭ قاتارىنا شىعارعان قازاقستاندا كوپ بالالى انالار 20 800 تەڭگە جاردەماقى الادى. جوعارىداعى 50 بايدىڭ ولگەنىندە 100 ميلليون دوللارعا جۋىق اقشاسى بار. اشەكەيلەپ استانا سالامىز. ميللياردتاعان تەڭگە جۇمساپ حالىقارالىق فورۋمدار وتكىزەمىز. وسىنشاما بايى مەن بايلىعى بار قازاقستاننىڭ استاناسىندا ايدىڭ كۇنى امانىندا بالالار قيراۋىق تامدا تۇتىنگە تۇنشىعىپ كوز جۇمىپ جاتىر. ال ءبىزدىڭ 50 بايىمىز بار. ءبىز سونداي مىقتىمىز عوي، شىركىن...

سەرىك ايدىنۇلى

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى