«Forbes» tızımındegı qazaqstandyq 50 bai

Ötkende amerikanyŋ «Forbes» jurnaly aqşasy köp älemnıŋ eŋ bai adamdarynyŋ tızımın tüzıp şyqty. Söitıp 2019 jyldyŋ reitingısı boiynşa düniedegı eŋ bai adam – Djeff Bezos dep tanylǧan. Onyŋ bailyǧy – 131 milliard dollardy qūraǧan. «Forbes» tızımındegı 5 bai Amazon internet jelısınıŋ negızın qalauşy Djeff Bezos osymen ekınşı jyl qatarynan älem auqattylarynyŋ köşın bastap otyr. Byltyr onyŋ bailyǧy 100 milliard dollarǧa teŋ bolsa, biyl 131 milliardty qūrapty. Biylǧy tızım boiynşa älemnıŋ eŋ jas käsıpkerı – 21 jastaǧy Kaili Djenner dep tanylǧan. Ol ǧaryş salasynda käsıp etıp jürıp 1 milliard dollar paida tapqan. Al näzık jynystylardyŋ ışınde eŋ auqattysy Beteankur Meiers deitın fransuz kelınşek bolǧan. Ol jalpy tızımde 15-orynda tūr. Ataqty L'Oréal-dyŋ mūragerı. Onyŋ aktivterı 50,7 milliard dollardy qūraǧan. Jiǧan-tergenı milliard dollarmen esepteletın auqattylardyŋ tızımı biyl 55 adamǧa azaiǧan. Byltyrǧy tızımde 2208 adam bolsa, biyl 2153 adam ǧana milliard dollardyq dünie jiǧan eken. Aitpaqşy, älem auqattylarynyŋ dünie-bai     lyqtary da byltyrǧy jylmen salystyrǧanda äjeptäuır azaiyn ǧanǧan eken. Byltyr barlyq bai-baǧlannyŋ däuletı 8,7 trillion dollardy qūraǧa, biyl jalpy soma 400 milliard dollardyŋ töŋırıgende ǧana bolǧan. Reitingte jaŋa milliarderlerdıŋ qataryna 195 adam qosylǧan eken, taǧy. Älemnıŋ auqattylarynyŋ qatarynda qazaqstandyq käsıpkerler de joq emes. biyl būl tızımge bes bırdei qazaqstandyq käsıpker kırgen. Endı solar turazy az kem söz şyǧaraiyq. Dünienıŋ däulerınıŋ qataryna bızden kımder qosylǧan? Bılmeseŋız bıle jürıŋız... Vladimir Kim Qazaqstan bailarynyŋ köşın Vlaimir Kim bastapty. «Forbes» tızımınde Vlaimir Kim 424-orynda tūr. Onyŋ bailyǧy 4,5 milliard dollar dep körsetılgen eken. Byltyr onyŋ aqşasy 3,1 milliard dollar bolǧan. Al tızımde 766-orynda tūrǧan. Bolat Ötemūratov Äidık tızımdegı ekınşı qazaqstandyq Bolat Ötemūratov. Onyŋ jiǧan-tergenı 3,4 milliard dollarǧa baǧalanǧan. Söitıp jürıp jalpy tızımnıŋ 645-satysyna jaiǧasypty. Aitpaqşy, bır jyldyŋ ışınde Bökeŋnıŋ bailyǧy 800 million dollarǧa ösken eken. Byltyr Bolat Ötemūratov būl bızımde 2,6 milliard dollar aqşasymen 924-orynda tūrǧan. Dinara men Timur Qūlybaevtar Onan keiıngı satyda Dinara men Timur Qūlybaevtar tūr eken. 715-orynda būl otbasy özara bölıskenge ūqsaidy. «Forbes» jurnaly būl ekeuınıŋ aqşasyn eseptese, ärqaisysynyŋ şotynda 3,1 milliard dollardan aqşa bar eken. Aitpaqşy Qūlybaevtar otbasymen bırge 715-orynda AQŞ Prezidentı Donald Tramp ta tūr eken. Donald Tramptyŋ da dünie-mülkı 3,1 milliard dollarǧa baǧalanǧan eken. Adiljan İbragimov Qazaqstandyq bestıktı Adiljanee İbragimov tüiındeptı. Jahandyq tızımde Ädekeŋ 1008-orynǧa jaiǧasqan. Onyŋ bailyǧy 2,3 milliard dollardy qūraǧan. Aitpaqşy, Ädekeŋ byltyr 1070-orynda bolǧan. Mıne, solai. Osy jerde aita keteiık, «Forbes» tızımıne engen Qazaqstan bailarynyŋ jalpy qarjysy 16,4 milliard dollardy qūraidy. Byltyrǧy jylmen salystyrǧanda bızdıŋ bestık 2 milliard dollarǧa baiypty. Būl jyl saiyn amerikalyq «Forbes» jurnalynyŋ jyl saiyn jasaityn tızımı. Biyl osymen 32-märte tüzılıp otyr. Anyǧynda Qazaqstannyŋ bailyǧyn basyp jep otyrǧan būl beseuı ǧana emes. Jaŋaǧy «Forbes» jurnalynyŋ Qazaqstandaǧy ökıldıgı byltyr ǧana elımızdegı eŋ auqatty 50 baidyŋ tızımın tüzıp şyqqan. Olar kımder? Bılmeseŋızder bıle jürıŋızder, bız älgı äidık tızımge köz jügırtıp şyqqandy jön dep taptyq. Alǧaşqy bestıktı joǧaryda atap aittyq. Ärı qarai älemdık tızımge enbese de äjeptäuır bailyq jinap ülgergen 45 adamdy ret-retımen jazaiyq. 6.Raşit Särsenov $735 000 000 (Neftetreiding, metalloobrabotka, finansy) «Nūrbank» AQ-nyŋ 84,45 % aksiiasy däl osy Räkeŋe tiesılı. Būdan bölek «Gelius» janarmai beketterı men «Viktoriia» saqtandyru kompaniiasy da Räkeŋnıŋ menşıgınde. Pavlodardaǧy KSP Steel jäne «Kasting» zauyttarynyŋ aksiialary, Kökşetaudaǧy «Kökşe-sement» pen Aqtaudaǧy truba şyǧaratyn zauyt jäne «Caspian Riviera» qonaq üiı de Raşit Sersenovtıŋ ielıgınde. «Vita» deitın auyz su şyǧaratyn zauyt ta, «Fransuzkii dom» sauda jelısı de, «Beautymania», «Imperial Home», «Planeta krasoty» sauda jelılerı men «Dibek» at kluby tolyǧymen Räkeŋe tiesılı.  Ol az deseŋız, Räkeŋ Almaty qūrylys jäne menedjment kolledjı men Kaspii universitetınıŋ de aksionerı.

7. Däuren Jaqsybek

$700 000 000 (qarjy) Däkeŋ qazır «Sensna Korporasiiasy» AQ-nyŋ 36,75% aksiiasyn iemdenıp otyr. Būdan bölek, «Gold produkt» AQ-nyŋ ırı aksionerı. «Unitreid» JŞS 9,99%-yn, «Aziia avto» AQ-nyŋ 30%-yn, «Tahmid Air», AQ-yn, «Kapital sekiuritiz» JŞS-ny basqarady.  Avstriialyq «DZ FO Office Verwaltung», «Gobland», «Tides Immobilienverwaltung» kompaniialaryna jäne BAÄ-de tırkelgen «DAZ Investment Consultancy» kompaniialaryna qojalyq etedı.

8. Keŋes Raqyşev

$691 000 000 Raqyşev 2018 jyldyŋ basynda «Petropavlovsk» altyn kenınıŋ 22,42 % aksiiasyn satyp alǧan. «SAT & Company» holdingınıŋ 77,72 % aksiiasy, «Standard» saqtandyru kompaniiasynyŋ 16,1% aksiiasy men «NetElement» kompaniiasynyŋ 18,3% aksiiasy Keŋes R            aqyşevke tiesılı. Būdan bölek, Keŋes RaQYŞEV qr Dziudo Federasiiasyn basqarady. 9.Baqytbek Beiseitov $571 000 000 Bäkeŋ 2018 jyly bır kezderı özı qūrǧan «Bank SentrKredit»AQ-nyŋ majoritarly aksionerı atandy. «AİFRİ Orient Investments» AQ-nyŋ 100% aksiiasy men «Caspian Services Inc.» mūnai kompaniiasynyŋ 88% aksiiasy Beiseitovtıŋ menşıgınde. 10.Nūrlan Smaǧūlov $450 000 000 Nūrlan Smaǧūlov «Astana grupptyŋ» jalǧyz qojaiyny. Al «Astana grupptyŋ» qūramyna «Astana motors» (11 älemnıŋ avtobrendı) men MEGA sauda jelılerı kıredı (MEGA Alma-Ata men MEGA Park Almaty, Astanadaǧy MEGA Silk Way). Nūrekeŋ sondai-aq, Jaŋa Zelendiiadaǧy Qazaqstannyŋ qūrmettı konsuly. «Atameken» ŪKP-nyŋ prezidium müşesı.

11. Erkın Tätışev

$410 000 000

12. Qairat Boranbaev

$391 000 000 13.Vladislav Kim $374 000 000

14. Aidyn Raqymbaev

$370 000 000

15. Oleg Novachuk

$352 000 000

16. Aigül Nurieva

$350 000 000

17. Seitjanovtar otbasy

$331 000 000

18. Aleksandr Belovich

$324 000 000

19. Daniiar Abulgazin

$317 000 000

20. Ǧalymjan Esenov

$295 000 000

21. Viacheslav Kim

$288 000 000

22. Serık Tulbasov

$285 000 000

23. Dınmühamet Ydyrysov

$280 000 000

24. Aleksandr Klebanov

$263 000 000

25. Aidan Karibjanov

$254 000 000

26. Mūqaşevtar otbasy

$248 000 000

27. Sergei Kan

$222 000 000

28. Nūraly Äliev

$219 000 000

29. Eduard Kim

$205 000 000

30. Serjan Jūmaşev

$200 000 000

31. Orifjan Şadiev

$177 000 000

32. Baharidin Ablazimov

$167 000 000

33. Berık Qaniev

$166 000 000

34. Iýrii Pak

$166 000 000

35. Anatolii Baluşkin

$165 000 000

36. Qairat Satybaldy

$163 000 000

37. Erbolat Apsaliamov

$151 000 000

38. Aleksandr Garber

$125 000 000

39. Erjan Dostybaev

$117 000 000

40. Bauyrjan İsabaev

$115 000 000

41. Qanat Köpbaev

$110 000 000

42. Nūrbol Sūltan

$94 000 000

43. Almas Sūltanǧazin

$91 000 000

44. Tölegen Balǧymbaev

$90 000 000

45. İbragim Akdraşev

$88 000 000

46. Iаkov Klebanov

$84 000 000

47. Ashat Omarov

$83 000 000

48. Qairat Majibaev

$82 000 000

49. Armanjan Baitasov

$81 000 000

50. Almas Myŋbaev

$80 000 000 Tüiın. Mıne, bızdıŋ qazaqtan, Qazaqstannan şyqqan 50 baidyŋ esım-soiy osy. Osylardyŋ ärqaisysy aty dardai däu käsıptı domalatyp otyr. Bırı qazaqtyŋ mūnaiyn, bırı gazyn, bırı suyn, bırı nuyn, bırı altynyn, bırı basqasyn basyp jep, million dollarlyq bailyq jiǧandar. «Baidyŋ asyn baiǧūs qyzǧanadynyŋ» kerın keltırgımız joq. Degenmen, osynşa bai-baǧlandy baptap şyǧarǧan Qazaqstan halqynyŋ 5 paiyzy küresın kezıp kün keşude. Ol az deseŋız, 18 million halyqtyŋ 1,5 milliony baspanasyz bosqyndar qataryna qosylǧan. 1,5 millionǧa juyq adam quyqtai ǧana qirauyq tamdy jalǧa alyp jürıp küneltude. 5 milliarder men 45 millionerdı älemdıŋ bailardyŋ qataryna şyǧarǧan Qazaqstanda köp balaly analar 20 800 teŋge järdemaqy alady. Joǧarydaǧy 50 baidyŋ ölgenınde 100 million dollarǧa juyq aqşasy bar. Äşekeilep Astana salamyz. Milliardtaǧan teŋge jūmsap halyqaralyq forumdar ötkızemız. Osynşama baiy men bailyǧy bar Qazaqstannyŋ Astanasynda aidyŋ künı amanynda balalar qirauyq tamda tütınge tūnşyǧyp köz jūmyp jatyr. Al bızdıŋ 50 baiymyz bar. Bız sondai myqtymyz ǧoi, şırkın...

Serık Aidynūly

"Adyrna" ūlttyq portaly