كەشە ماجىلىسكە كوپتەن بەرى داۋ بولعان «ماسس-مەديا تۋرالى» زاڭ جوباسى كەلىپ ءتۇستى. سونداي-اق «ونلاين-پلاتفورمالار جانە ونلاين-جارناما تۋرالى» زاڭ جوباسى ءبىرىنشى وقىلىمدا قارالدى. اتالعان زاڭ جوباسىنا بايلانىستى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى دارحان قىدىرالىگە بىرنەشە سۇراق قويدىق.
– «ونلاين-پلاتفورمالار جانە ونلاين-جارناما تۋرالى» زاڭ جوباسى بويىنشا بلوگەرلەر اقىلى پوست جازاتىن بولسا، ارنايى بەلگى قويۋعا مىندەتتى بولادى. ءبىز الەۋمەتتىك جەلىدە بيلىكتىڭ پوزيتسياسىن اقتاپ بىرىنەن ءبىرى اۋمايتىن پوست جازاتىن توپتار بار دەگەندى ەستيمىز. كەيبىر بلوگەرلەر جاڭاوزەن ازاماتتارىنا قاتىستى اقىلى پوست جازعانىن مويىندادى. جالپى اقىلى پوست جازاتىن ادامدار ارنايى بەلگى قويۋ كەرەك پە؟
– بىرىنشىدەن، زاڭ بارىنە ورتاق. زاڭنىڭ الدىندا ءبارىمىز تەڭبىز، ءبىز زاڭ ۇستەمدىگى تۋرالى ايتىپ وتىرمىز. ەكىنشىدەن، بەلگىلەۋ زاڭ قابىلدانعاننان كەيىن ارنايى ەرەجە بويىنشا بەلگىلەنەدى. ويتكەنى ول جارناما ما، جارناما ەمەس پە، كەيدە ول مانيپۋلياتسياعا ءتۇسىرۋى مۇمكىن. ماسەلەن، كەي كەزدە ەسىرتكى نەمەسە بەلگىلى ءبىر مەكەمەنىڭ مۇددەسى جارنامالانۋى مۇمكىن. سوندىقتان ارنايى بەلگى قويۋ گازەتتەردە بولعان سەكىلدى ونلاين پلاتفورمادا بار ەكەنى حالىقارالىق تاجىريبەدە بەلگىلى.
بۇل بىرىنشىدەن. ەكىنشىدەن، بيلىك دەپ كەتتىڭىز، بىراق ونى ولاردىڭ وزىنەن سۇراۋ كەرەك. مىسالى، تۋ، تاۋەلسىزدىك سەكىلدى مەملەكەتتىك مەرەكەلەردە ءار ادام ءوزى جارناماسىز ءوزى جازۋى مۇمكىن، ول جارنامالىق سيپات بولماۋى مۇمكىن. مىسالى، كەشە مەملەكەتتىك رامىزدەر كۇنى بولدى. ءبارىمىز مەملەكەتىمىز، ءرامىزىمىز تۋرالى جازدىق. سوندىقتان مۇنداي نارسەنى جارنامالىق سيپات دەپ ەسەپتەمەيمىن. ال ەندى تاپسىرىس الدىق دەيتىن ازاماتتار بولسا، ءبىزدىڭ مينيسترلىكتە ونداي جوق. ولاردىڭ وزدەرىنەن سۇراۋ كەرەك شىعار.
– ماجىلىسكە ماسس-مەديا تۋرالى زاڭ جوباسى كەلىپ ءتۇستى. بۇعان دەيىن بۇل زاڭ جوباسى قوعام، جالپى جۋرناليستەر تاراپىنان سىنعا ۇشىراعانىن ءوزىڭىز بىلەسىز. اسىرەسە، جۋرناليستكە بەرىلەتىن مارتەبەمەن، پرەسس-كارتا تۋرالى سىن بولدى. وسىعان بايلانىستى قانداي دا ءبىر وزگەرىس ەنگىزىلدى مە؟
– ءيا، بۇل زاڭ جوباسى بويىنشا ءبىرشاما تالقىلاۋ بولدى. جالپى 40-تان استام كەزدەسۋ ءوتىپ، قىزۋ تالقىلاندى، كوپتەگەن سۇراقتار بولدى. ءبىزدىڭ ارىپتەستەرىمىز، ونىڭ ىشىندە مەنىڭ ءوزىم دە ارىپتەستەرىمىزبەن جانە حالىقارالىق ۇيىمدارمەن كەزدەسىپ، زاڭ جوباسىن جەتىلدىردىك.
مىسالى، شەكتەۋ مەرىزىمىنە بايلانىستى ءبىزدىڭ ءبىراز ماسەلەلەرىمىز بار ەدى. جۋرناليست مارتەبەسى جانە پرەسس-كارتا يەلەرىنە ءتۇرلى ارتىقشىلىقتار بەرۋ كەيبىر مەملەكەتتىك قۇرىلىمدار تاراپىنان قولداۋ تاپقان جوق. ءبىز ەندى سونى ماجىلىستە جۇمىس توبى ارقىلى قولداۋ كورسەتەدى دەپ وتىرمىز. بۇل ءالى دە سوزىلاتىن پروتسەسس. جۇمىس توبىنا سىزدەردى دە شاقىرامىز جانە 30 ماۋسىمعا دەيىن ۇلگەرمەيتىنىمىز بەلگىلى. سوندىقتان كۇزگە دەيىن جالعاسادى. ءبىز وعان اسىقپايمىز.
مىسالى، مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى كوزقاراسىمىز بار، ونى 50/50 ەمەس، 66/6, ياعني 33/2 كوتەرۋ ماسەلەسى نەمەسە پرەسس-كارتا يەلەرىنە ءار ءتۇرلى مادەني وشاقتارعا، قوعامدىق كولىكتە، ءار ءتۇرلى ءىس-شارادا جەڭىلدىكتەر جاسالۋى مۇمكىن.
سىزدەردىڭ، ياعني جۋرناليستەردىڭ پىكىرى جۇمىس توبىندا ەسكەرىلەدى دەپ ويلايمىن جانە وعان بەلسەنە قاتىسۋعا شاقىرامىن. ال قازىرگى دەيىن اتالعان زاڭ جوباسى مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردان تالقىلاۋدان ءوتىپ، ماجىلىسكە ءتۇسىپ وتىرعان جايى بار.
سەرىك جولداسباي
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
