ەلىمىزدە الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرلەرىنىڭ VII سەزى وتكەن بولاتىن. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قاتىسقان ءىس شارادا الەمدىك دىندەردىڭ ليدەرلەرى بوي كورسەتىپ، وي ءبولىستى. اتالعان سەزدىڭ قوعام ءۇشىن ماڭىزدىلىعىنا قر عجبم فيلوسوفيا، ساياساتتانۋ جانە ءدىنتانۋ ينستيتۋتى ءدىنتانۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى الماسبەك شاعىرباي باعا بەرىپ، پىكىرىن تارقاتتى.
- الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ VII سەزىنىڭ ماڭىزدىلىعى قانداي ؟
- ەلىمىزدە قالىپتاسقان داستۇرگە اينالعان الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ كوشباسشىلارىنىڭ باسىن قوسىپ ءار ءۇش جىل سايىن سەزد وتكىزۋدە. الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزى العاش رەت 2003 جىلعى
23-24 قىركۇيەكتە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باستاماسىمەن شاقىرىلدى.
سەزدىڭ ماقساتى الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ ليدەرلەرىنىڭ باسقوسۋىن ەۋرازيا كونتينەنتىندە ەگەمەندى قازاقستان جەرىندە وتكىزىلۋى حالىقارالىق ارەنادا ەلىمىزدىڭ ابىرويىنىڭ ارتۋىنا، بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمدى، تاتۋلىق پەن دوستاستىقتى ناسيحاتتايتىن وركەنيەتتى قوعامنىڭ باستى تالابىنا اينالىپ وتىرعانى ءمالىم. الەمنىڭ بىرقاتار ايماقتارىندا گەوساياسي قاقتىعىستار، ەتنوسارالىق ماسەلەلەر نەگىزىندە تۇسىنبەۋشىلىكتەر بىرنەشە جىلدار بويى تاياۋ شىعىستا ورىن العانى بەلگىلى. وسىعان بايلانىستى، الەمدەگى دىنارالىق سۇحباتتى جۇزەگە اسىرۋ مەن كەلىسىلگەن شەشىمدەردى قابىلداۋ ماقساتىندا تۇراقتى نەگىزدە قىزمەت اتقاراتىن حالىقارالىق كونفەسسياارالىق ينستيتۋتتىڭ جۇمىس ىستەۋىن قامتاماسىز ەتۋ ارقىلى جاسامپازدىقتى ماقسات ەتەتىن مەملەكەتكە اينالۋدامىز.
سەزدىڭ بىرنەشە وتىرىستارى ەلىمىزدىڭ استاناسىندا 2003, 2006, 2009, 2012, 2015, 2018 جانە 2022 جىلدارى الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ قازاقستاندا وتكىزىلگەن 7 سەزدەرىنە الەمنىڭ شىعىس، باتىس، ەۋروپا مەملەكەتتەرى مەن افريكا كونتينەنتىنەن الەمنىڭ بەدىلدى ءدىني ليدەرلەرى، مەملەكەتتىك ورگاندار، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى قاتىسقان. قازاقستانداعى كونفەسسياارالىق جانە ەتنوسارالىق كەلىسىم مودەلى سەزد وتىرىستارىندا حالىقارالىق قاۋىمداستىققا جاريالانىپ، قازاقستاننىڭ جاڭا قىرىنان تانىلۋىنا سەپتىگىن تيگىزگەنى انىق.
مىسالى، 2010 جىلى مەملەكەتىمىز ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ (وبسە) توراعاسى بولىپ جاريالانىپ استانالىق دەكلاراتسيا قابىلدانعان. 2011 جىلى بۇكىل الەمدەگى 57 اراب مەملەكەتتەردىڭ باسىن قوسىپ وتىرعان يسلام ىنتىماقتاستىق كونفەرەنتسياسى (ويك) توراعاسى بولىپ قازاقستان سايلانىپ، ۇيىمنىڭ اتاۋى يسلام ىنتىماقتاستىق ۇيىمى دەپ وزگەرتىلۋى تۋرالى تاريحي شەشىم استانادا قابىلدانعان. 2015 جىلى «الماتى يسلام الەمىنىڭ استاناسى» مادەني باستاما جاريالانىپ، رەسمي نەگىزدە اتاۋلى حالىقارالىق شارا وتكىزىلىپ ەلىمىزدىڭ رۋحاني-تۋريستىك الەۋەتى ارتقان.
وتكەن جىلى 14-15 قىركۇيەكتە استانا قالاسىندا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ VII سەزى ءوتتى. سەزدىڭ باستى تاقىرىبى: «پاندەميادان كەيىنگى كەزەڭدە ادامزاتتىڭ رۋحاني جانە الەۋمەتتىك دامۋىنداعى الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ ءرولى». تاقىرىپتىڭ بەلگىلەنگەنى سيمۆولدىق ءمانى بار، پاندەميامنىڭ ادام مەن قوعامنىڭ ومىرىنە بىرقاتار وزگەرىستەر اكەلىپ، ءداستۇرلى ءبىلىم الۋ فورماتتارى، جۇمىس، تۇرمىس ەرەكشەلىكتەر ىقپال ەتكەندىگى بەلگىلى.
وسىعان وراي، الەمدەگى پاندەميادان كەيىنگى ادامزاتتىڭ دامۋىنا ىقپال جاسايتىن فاكتورلاردى ءدىني كوشباسشىلاردىڭ، حالىقارالىق ۇيىمدار مەن شەتەلدىك دەلەگاتسيالاردىڭ قاتىسۋىمەن بىرنەشە سەكتسيالار بويىنشا وتىرىستار بەلگىلەنگەن، ماسەلەن: «قازىرگى الەمدەگى رۋحاني جانە مورالدىق قۇندىلىقتاردى نىعايتۋداعى دىندەردىڭ ءرولى»، «دىندەر مەن مادەنيەتتەردىڭ، ادىلەتتىلىك پەن بەيبىتشىلىكتىڭ قۇرمەتتى قاتار ءومىر ءسۇرۋىن نىعايتۋداعى ءبىلىم مەن ءدىني اعارتۋدىڭ ءرولى»، «ءدىني ليدەرلەر مەن ساياساتكەرلەردىڭ جاھاندىق دىنارالىق ديالوگ پەن بەيبىتشىلىكتى ىلگەرىلەتۋگە، ەكسترەميزمگە، راديكاليزمگە جانە تەرروريزمگە، اسىرەسە ءدىني نەگىزدە قارسى تۇرۋعا قوسقان ۇلەسى»، «ايەلدىڭ ءال-اۋقاتقا جانە قوعامنىڭ تۇراقتى دامۋىنا قوسقان ۇلەسى جانە ايەلدىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسىن قولداۋداعى ءدىني قوعامداستىقتاردىڭ ءرولى».
VII سەزگە الەمنىڭ 50-دەن استام ەلىنەن 100-دەن استام دەلەگاتسيا، ونىڭ ىشىندە ءدىني، ساياسي جانە قوعام قايراتكەرلەرى قاتىستى. سەزگە ريم پاپاسى فرانتسيسكتىڭ قاتىسۋى باتىس ەۋروپا مەن ورتالىق-ازياداعى قازاقستاننىڭ رەسمي ۇستانىمدارىن جاقىنداتىپ ءوزارا سەنىمدىلىكتى نىعايتۋىنا ىقپال جاسادى.
الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر سەزىنىڭ ەلىمىزدە ءوتۋىنىڭ حالىقارالىق ماڭىزدىلىعى وتە جوعارى. ەلىمىز ءۇشىن كوپتەگەن مۇمكىندىكتەر اشىلادى، حالىقارالىق بايلانىستاردىڭ نىعايۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى.ءدىن باسشىلارىنىڭ ەلىمىزدە ءبىر دوڭگەلەك ۇستەل باسىندا باس قوسىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى تۋرالى ءوز تۇجىرىمدارىن ورتاعا سالىپ، ادامزاتتىڭ بولاشاعى ءۇشىن ماڭىزدى شەشىمدەر قابىلدادى.
قورىتىندىلاپ ايتقاندا، سەزدەردىڭ وتكىزىلۋى ەلىمىزدىڭ دامىعان مەملەكەتتەردىڭ قاتارىنا كىرۋ جولىنداعى باستى قادامدارى دەپ تۇسىنۋگە بولادى جانە دە حالقىمىزدىڭ تاريحي-مادەني مۇراسىنداعى اسىل قۇندىلىقتارىن الەمدەگى حالىقتارعا تانىستىرۋ، ناسيحاتتاۋ بارىسىندا ۇلكەن شارا بولىپ تابىلادى.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
