Elımızde Älemdık jäne dästürlı dınder liderlerlerınıŋ VII sezı ötken bolatyn. Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev qatysqan ıs şarada älemdık dınderdıŋ liderlerı boi körsetıp, oi bölıstı. Atalǧan sezdıŋ qoǧam üşın maŋyzdylyǧyna QR ǦJBM Filosofiia, saiasattanu jäne dıntanu instituty Dıntanu ortalyǧynyŋ direktory Almasbek Şaǧyrbai baǧa berıp, pıkırın tarqatty.
- Älemdık jäne dästürlı dınder liderlerınıŋ VII sezınıŋ maŋyzdylyǧy qandai ?
- Elımızde qalyptasqan dästürge ainalǧan älemdık jäne dästürlı dınderdıŋ köşbasşylarynyŋ basyn qosyp är üş jyl saiyn Sezd ötkızude. Älemdık jäne dästürlı dınder liderlerınıŋ sezı alǧaş ret 2003 jylǧy
23-24 qyrküiekte Qazaqstan Respublikasynyŋ bastamasymen şaqyryldy.
Sezdıŋ maqsaty älemdık jäne dästürlı dınderdıŋ liderlerınıŋ basqosuyn Euraziia kontinentınde Egemendı Qazaqstan jerınde ötkızıluı halyqaralyq arenada elımızdıŋ abyroiynyŋ artuyna, beibıtşılık pen kelısımdı, tatulyq pen dostastyqty nasihattaityn örkeniettı qoǧamnyŋ basty talabyna ainalyp otyrǧany mälım. Älemnıŋ bırqatar aimaqtarynda geosaiasi qaqtyǧystar, etnosaralyq mäseleler negızınde tüsınbeuşılıkter bırneşe jyldar boiy Taiau Şyǧysta oryn alǧany belgılı. Osyǧan bailanysty, älemdegı dınaralyq sūhbatty jüzege asyru men kelısılgen şeşımderdı qabyldau maqsatynda tūraqty negızde qyzmet atqaratyn halyqaralyq konfessiiaaralyq instituttyŋ jūmys ısteuın qamtamasyz etu arqyly jasampazdyqty maqsat etetın memleketke ainaludamyz.
Sezdıŋ bırneşe otyrystary Elımızdıŋ astanasynda 2003, 2006, 2009, 2012, 2015, 2018 jäne 2022 jyldary Älemdık jäne dästürlı dınder liderlerınıŋ Qazaqstanda ötkızılgen 7 Sezderıne älemnıŋ Şyǧys, Batys, Europa memleketterı men Afrika kontinentınen älemnıŋ bedıldı dıni liderlerı, memlekettık organdar, halyqaralyq ūiymdardyŋ ökılderı qatysqan. Qazaqstandaǧy konfessiiaaralyq jäne etnosaralyq kelısım modelı Sezd otyrystarynda halyqaralyq qauymdastyqqa jariialanyp, Qazaqstannyŋ jaŋa qyrynan tanyluyna septıgın tigızgenı anyq.
Mysaly, 2010 jyly memleketımız Europadaǧy qauıpsızdık pen yntymaqtastyq ūiymynyŋ (OBSE) töraǧasy bolyp jariialanyp Astanalyq deklarasiia qabyldanǧan. 2011 jyly bükıl älemdegı 57 arab memleketterdıŋ basyn qosyp otyrǧan İslam yntymaqtastyq konferensiiasy (OİK) töraǧasy bolyp Qazaqstan sailanyp, ūiymnyŋ atauy İslam yntymaqtastyq ūiymy dep özgertıluı turaly tarihi şeşım Astanada qabyldanǧan. 2015 jyly «Almaty islam älemınıŋ astanasy» mädeni bastama jariialanyp, resmi negızde atauly halyqaralyq şara ötkızılıp elımızdıŋ ruhani-turistık äleuetı artqan.
Ötken jyly 14-15 qyrküiekte Astana qalasynda Älemdık jäne dästürlı dınder liderlerınıŋ VII Sezı öttı. Sezdıŋ basty taqyryby: «Pandemiiadan keiıngı kezeŋde adamzattyŋ ruhani jäne äleumettık damuyndaǧy älemdık jäne dästürlı dınder liderlerınıŋ rölı». Taqyryptyŋ belgılengenı simvoldyq mänı bar, pandemiiamnyŋ adam men qoǧamnyŋ ömırıne bırqatar özgerıster äkelıp, dästürlı bılım alu formattary, jūmys, tūrmys erekşelıkter yqpal etkendıgı belgılı.
Osyǧan orai, älemdegı pandemiiadan keiıngı adamzattyŋ damuyna yqpal jasaityn faktorlardy dıni köşbasşylardyŋ, halyqaralyq ūiymdar men şeteldık delegasiialardyŋ qatysuymen bırneşe seksiialar boiynşa otyrystar belgılengen, mäselen: «Qazırgı älemdegı ruhani jäne moraldyq qūndylyqtardy nyǧaitudaǧy dınderdıŋ rölı», «Dınder men mädenietterdıŋ, ädılettılık pen beibıtşılıktıŋ qūrmettı qatar ömır süruın nyǧaitudaǧy bılım men dıni aǧartudyŋ rölı», «Dıni liderler men saiasatkerlerdıŋ jahandyq dınaralyq dialog pen beibıtşılıktı ılgerıletuge, ekstremizmge, radikalizmge jäne terrorizmge, äsırese dıni negızde qarsy tūruǧa qosqan ülesı», «Äieldıŋ äl-auqatqa jäne qoǧamnyŋ tūraqty damuyna qosqan ülesı jäne äieldıŋ äleumettık märtebesın qoldaudaǧy dıni qoǧamdastyqtardyŋ rölı».
VII Sezge älemnıŋ 50-den astam elınen 100-den astam delegasiia, onyŋ ışınde dıni, saiasi jäne qoǧam qairatkerlerı qatysty. Sezge Rim Papasy Fransisktıŋ qatysuy Batys Europa men Ortalyq-Aziiadaǧy Qazaqstannyŋ resmi ūstanymdaryn jaqyndatyp özara senımdılıktı nyǧaituyna yqpal jasady.
Älemdık jäne dästürlı dınder sezınıŋ elımızde ötuınıŋ halyqaralyq maŋyzdylyǧy öte joǧary. Elımız üşın köptegen mümkındıkter aşylady, halyqaralyq bailanystardyŋ nyǧaiuyna septıgın tigızedı.Dın basşylarynyŋ elımızde bır döŋgelek üstel basynda bas qosyp, dünie jüzınıŋ beibıtşılıgı turaly öz tūjyrymdaryn ortaǧa salyp, adamzattyŋ bolaşaǧy üşın maŋyzdy şeşımder qabyldady.
Qorytyndylap aitqanda, Sezderdıŋ ötkızıluı Elımızdıŋ damyǧan memleketterdıŋ qataryna kıru jolyndaǧy basty qadamdary dep tüsınuge bolady jäne de halqymyzdyŋ tarihi-mädeni mūrasyndaǧy asyl qūndylyqtaryn älemdegı halyqtarǧa tanystyru, nasihattau barysynda ülken şara bolyp tabylady.
«Adyrna» ūlttyq portaly
