«تامىز بۇلىگىن» جالعىز ءوزى ايىپتاعان رەداكتور. نۇرماحان ورازبەكتىڭ تۋعانىنا - 85 جىل

6417
Adyrna.kz Telegram
سۋرەت: ەگەمەن قازاقستان
سۋرەت: ەگەمەن قازاقستان

بۇگىن — جۋرناليست، جازۋشى، باسپاگەر نۇرماحان ورازبەكتىڭ تۋعان كۇنى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.

بەلگىلى قالامگەر 1938 جىلى 1 جەلتوقساندا تۇركىستان وبلىسى تۇركىستان اۋدانى قاندوز اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.

شورناق اۋىلىنداعى ورتا مەكتەپتى بىتىرگەننەن كەيىن 1955 - 1957 جىلدارى الماتى وبلىسىنداعى «ىلە» كەڭشارىندا، سوكولوۆ-سارىباي كەن-بايىتۋ كومبيناتىندا جۇمىس ىستەگەن.

1958 - 1962 جىلدارى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن اياقتاعان.

ەڭبەك جولىن 1962-1973 جىلدارى قاراعاندى وبلىسىنىڭ جەزدى اۋداندىق «وكتيابر تۋى»، تۇركىستان وبلىسىنىڭ تۇركىستان اۋداندىق «كوممۋنيستىك ەڭبەك» گازەتتەرىندە باستاپ، «لەنينشىل جاستا» (قازىرگى «جاس الاشتا»), قازاقستان جاستار وداعىنىڭ ورتالىق كوميتەتىندە، «سوتسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىندە، پارتيا تاريحى ينستيتۋتىندا ءارتۇرلى قىزمەتتەر اتقاردى.

نۇرماحان ورازبەك — «تامىز بۇلىگىن» جالعىز ءوزى ايىپتاعان رەداكتور. 1991 جىلى 20 تامىزدا قاراعاندى وبلىستىق كومپارتيا كوميتەتى مەن وبلىستىق دەپۋتاتتار كەڭەسىنىڭ ورگانى «ورتالىق قازاقستان» گازەتىنىڭ ءبىرىنشى بەتىندە «ءيا، بۇل – توڭكەرىس» دەگەن تاقىرىپپەن كسرو-داعى توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەت (گكچپ) قۇرىلعانىن ايىپتاعان ماقالا شىققان ەدى.

«…كورەگەن ساياساتشىلار الدەقاشان ايتقان ديكتاتۋرا قاتەرى ءىس جۇزىنە اينالدى. زاڭدى سايلانعان پرەزيدەنتتىڭ دەنساۋلىعى كەنەتتەن ناشارلاپ، ەلدى باسقارا المايتىن جاعدايعا جەتتى دەگەن قىپ-كىزىل وتىرىككە سەنە قوياتىن اقىماق بۇگىندە كۇندىز قولىڭا شام الىپ ىزدەسەڭ دە تابىلا قويماس.

ءيا، بۇل قىپ-قىزىل توڭكەرىس. وعان كەڭەس باسشىلىعى اتىنان جاريالانعان مالىمدەمەگە كىمدەردىڭ قول قويعانىن بايقاساڭىز-اق كوزىڭىز جەتەدى…»، – دەيدى جۋرناليست.

جازىلعان ماقالا ودان ءارى بىلايشا جالعاسىن تابادى:

«ءيا، بۇل – توڭكەرىس. ول ەڭ الدىمەن «ەگەمەندى مەملەكەتتەر وداعى تۋرالى شارتقا» قارسى باعىتتالعان. دالەل. بىرىنشىدەن، توڭكەرىس شارتقا قول قويىلاتىن كۇننىڭ كارساڭىندا جاسالىپ وتىر. ەكىنشىدەن، شارت ەگەمەندى رەسپۋبليكالارعا بۇرىنعىدان الدەقايدا كوپ دەربەستىك، بيلىك الىپ بەرەدى. ال وعان جول بەرىلسە، ەرتەڭ ورتالىق بۇرىنعىداي بيلەپ-توستەي المايدى. بۇل، باسقاسىن بىلاي قويعاندا، كۇنى ەرتەڭ سەمەي پوليگونىندا جارىلىس قايتا باستالادى دەگەن ءسوز. ەكىنشىدەن، توڭكەرىس كالىپتاسا باستاعان دەموكراتياعا قارسى جاسالعان. ولاردىڭ ويىنشا: رەسپۋبليكالار ءوز بەتىمەن ءبىر-بىرىمەن نەگە شارت جاساسادى. قازاقستان مەن ورتا ازيا رەسپۋبليكالارى نەگە بىرىگە باستايدى؟ روسسيا مەن قازاقستان اراسىندا شارتقا نەگە قول قويىلادى؟ بالتىق بويى رەسپۋبليكالارى، مولداۆيا، گرۋزيا كەڭەس وداعىنان نەگە بولىنگىسى كەلەدى، دەمونستراتسيالار نەگە جاسالادى؟ پاتريوتيزم مەن ينتەرناتسيوناليزم تۇرعاندا حالىقتار نەگە ءوزىنىڭ ءتىلىن، ۇلتتىق داستۇرلەرىن وركەندەتۋگە قۇشتار؟ وسىنداي «نەگەلەر» تولىپ جاتىر…»، – دەپ جازدى نۇرماحان ورازبەك «ورتالىق قازاقستان» گازەتىنىڭ 1991 جىلعى 20 تامىز كۇنگى سانىندا.

اۆتور ماقالاسىن بۇل ءوزىنىڭ جەكە ويلارى ەكەنىن ايتا كەلىپ، «ەرتەڭ توتەنشە جاعداي دەگەن جەلەۋمەن قارا تۇنەك كۇندەر تۋا قالسا، رەداكتسيا كوللەكتيۆىنىڭ باسقا بىردە-ءبىر مۇشەسىن ايىپتاماۋدى وتىنەمىن» دەپ اياقتادى.

نۇرماعان ورازبەكتىڭ «قارسىباي سىپاتاەۆ»، «قۇربانباي ىرىسبەكوۆ»، «كاپيتال قامالىنداعى 18 كۇن»، «قاسيەتتىسىڭ، سەن وتان!»، «قاعاجۋ كورگەن ومىردەن»، «بار ايلاسى – باس پايداسى»، «مۇحيتتىڭ ارعى جاعى، بەرگى جاعى»، «شاپىق شوكين» اتتى كىتاپتارى جارىق كورگەن. ول اتاقتى وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «ساياساتتانۋ»، «الەۋمەتتانۋ» تۇسىندىرمە سوزدىكتەرىن تۇپنۇسقادان اۋدارعان.

پىكىرلەر