عىلىمدا دەمالىس جوق، عىلىم تەك بىلىمگە قونادىدەگەن... ەلىمىزدەگى ءبىلىم سالاسىنىڭ قازىرگى بەت الىسىوسى سوزىمىزگە دالەل بولا الادى. اينالدىرعان از ۋاقىت ىشىندە عىلىمنىڭ داڭعىل جولىنا قايتا تۇستىك. جاستاردىڭ جالىنداعان جانارىنا قاراپ، ءىشىڭ جىليدى.
عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىءنىڭ اتقارىپ جاتقان ىستەرىنە كوپشىلىكتىڭ كوڭىلى تولاتىنى بايقالادى. ولاي دەمەسكە دە بولمايدى. سەبەبى ەلىمىزدەگى ءار جوعارى وقۋ ورنىنىڭ جاڭا قىرلارى اشىلۋدا. تاپ ءبىر جاڭا تىنىس العانداي. الەمنىڭ وزىق وقۋ ورىندارىمەن بارىس-كەلىسىمىز ارتتى. بايلانىسىمىز نىعايدى. الدا سولار جايلى ءسوز قوزعاساق.
جاقىندا مۇحاممەد حايدار دۋلاتي اتىنداعى تاراز وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتى اقش-تىڭ نەبراسكا ۋنيۆەرسيتەتىمەن ءوزارا ىقپالداستىقتى ارتتىردى. ءتىپتى، وقۋ ورىندارى ءوزارا شاكىرت (دوكتورانتتار مەن ماگيسترانتتار) الماستىرىپ، تاجىريبە ارتتىراتىن كورىنەدى.
ەندى ولار بىزگە سۋ قۇرامىن زەرتتەۋگە كومەكتەسەتىن بولدى. الىستان ات تەرلەتىپ ارنايى پروفەسسورى دا كەلىپ ۇلگەرگەن. قازىردە دەنيەل دەۆيدسون سنوۋ تاراز وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتىءنىڭ عالىمدارىمەن بىرلەسىپ، تۇرمىستىق قالدىقتان جيناقتالعان سۋدىڭ قۇرامىن قاراپ جاتىر. العاشقى سىنامالارىن نەبراسكا ۋنيۆەرسيتەتىنە جىبەرىپ تە قويعان. اعزاعا زياندى زاتتار انىقتالىپ، سۋدى تازارتۋ جۇيەسىن ورناتۋ جۇمىستارى پىسىقتالىپ جاتىر.
ايتا كەتەتىنى، بۇل جامبىل ءوڭىرىنىڭ ايىقپاس اۋرۋى، جازىلماس جاراسى. سۋدى تازارتاتىن جۇيەنىڭ جوقتىعى كوپكە كۇندەلىكتى ۋايىم بولعان. جەرگىلىكتى عالىمدار وسىلاي دەيدى.
مۇحيت اسىپ كەلگەن دەنيەل دەۆيدسون سنوۋ ماسەلەنىڭ بارلىعى كليماتتىڭ وزگەرۋىنەن دەپ ەسەپتەيدى ەكەن. ياعني، ادامزات سۋدى، اۋانى تازارتۋدى كليماتتىڭ وزگەرىس جاعدايلارىنا قاراي تاۋىپ وتىرۋى ءتيىس. ونىڭ پايىمداۋىنشا، عالىمدار جاستاردى قورشاعان ورتانى ساقتاۋعا باۋلىپ وتىرۋى كەرەك. سوندا عانا ءىس ونەدى دەيدى.
اتىراۋدا مامانداندىرىلعان سافي وتەباەۆ اتىنداعى اتىراۋ مۇناي جانە گاز ۋنيۆەرسيتەتىاقش-تىڭ كولورادو تاۋ-كەن مەكتەبىمەن سەرىكتەستىگىن جاڭا ساتىعا كوتەردى.
وقۋ ورنى بازاسىندا تاۋ-كەن مەكتەبىنىڭ بولىمشەسى اشىلاتىنى ايتىلدى. كەلەشەكتە مۇناي-گاز، تابيعي بايلىقتاردى ىزدەۋ، ونى يگەرىپ-وڭدەۋ ءىسى بويىنشا ماماندار دايارلاۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
قازاق ۇلتتىق قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى دە ءوز ماماندانعان باعىتتارى بويىنشا ماجارستاننىڭ دەبرەتسەن ۋنيۆەرسيتەتىمەن كەلىسىمگە كەلدى.
ماسەلەن، قوس وقۋ ورنى مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا تاجىريبە الماسادى. قازاق ستۋدەنتتەرى ماجارستانعا بارىپ وقۋىنا مۇمكىندىك الادى.
بىزدەگى تاعى ءبىر جوعارى وقۋ ورنى ماجارستاننىڭ سەگەد ۋنيۆەرسيتەتىمەن بايلانىس ورناتتى.
سارسەن امانجولوۆ اتىنداعى شىعىس قازاقستان ۋنيۆەرسيتەتى ەندى ماجارلارعا قازاق ءتىلى مەن ادەبەتىن، تاريحىن وقىتادى. ايتەۋىر، ءتۇبىمىز تۇركى عوي. سەبەبى ولار تاريحتان اتيللانىڭ تىكەلەي ۇرپاعى سانالادى.
قۇدايبەرگەن جۇبانوۆتىڭ ءوزى شىققان اقتوبە ءوڭىرى دە عىلىم مەن ءبىلىم سالاسىنداعى جەتىستىكتەردەن كەم دە ەمەس. جۋىردا اقتوبە وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭدوكتورانتتارى جاپونيادا زەرتتەۋلەرىن تانىستىردى.
بولاشاق عالىمدارىمىزعا الەمدە ويىپ الار ورنى بار كەرري دجون كەننەدي جەتەكشىلىك ەتىپتى. 65 ەلدەن 750 دەلەگات الدىندا قازاق دوكتورانتتارى عىلىمي جاڭالىقتارىن پاش ەتكەن. باستاۋىش مەكتەپتەر مۇعالىمدەرىنىڭ تاجىريبەسىن تالداۋ بويىنشا زەرتتەۋ ۇسىنعان.
سوڭعىسى، عىلىمنىڭ قارا شاڭىراعى بولعان ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنە جەكە توقتالعان ءجون بولار. وقۋ ورنى عىلىمنىڭ قاينار كوزى گەرمانيامەن ىقپالداستىقتى ارتتىرۋدى ويلاپ وتىر. بوحۋم قالاسىندا وتكەن جيىندا دا رەكتورجانسەيىت تۇيمەباەۆ نيەتىمىزدى كوپشىلىككە جەتكىزىپ، وقۋ ورنىنىڭ زەرتتەۋلەرىن تانىستىردى.
وزبەكستان، گرۋزيا جانە گەرمانيا وكىلدەرى قاتىسقان جيىندا عىلىمي مۇمكىندىكتەرىمىز باياندالعان. روبوتوتەحنيكا سالاسىنداعى ىلكى باستامالار جايلى ءسوز بولعان.
قورىتا ايتقاندا، عىلىم مەن ءبىلىمى دامىعان ەلدىڭ ەكونوميكاسى دا ارتتا قالمايتىنى، كەرىسىنشە العا ادىمدايتىنى انىق.
باسقا ماتەريالدار
Adyrna.kz ۇلتتىق پورتالىنىڭ ماڭىزدى اقپاراتتارىنا جازىلۋ
سوڭعى جاڭالىقتار تۋرالى حاباردار بولىڭىز