8 جەلتوقساندا تۇركىمەنستان پرەزيدەنتى سەردار بەردىمۇحامەدوۆ مينيسترلەر كابينەتىنىڭ اعىمداعى جىلدىڭ 11 ايىنداعى ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ قورىتىندىلارىنا ارنالعان وتىرىسىن وتكىزدى. مەملەكەت باسشىسى جەرلەستەرىن اقالتەكە جىلقىسىن ءوسىرۋ ءداستۇرىن يۋنەسكو-نىڭ دۇنيەجۇزىلىك مۇرانىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە مويىنداۋىمەن قۇتتىقتادى. بۇل تۋرالى CentralAsia.news جاريالادى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
سەردار بەردىمۇحامەدوۆ اقالتەكە جىلقى شارۋاشىلىعى ونەرىن جانە جىلقىلاردى بەزەندىرۋ ءداستۇرىن ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرانىڭ رەپرەزەنتاتيۆتى تىزىمىنە ەنگىزۋ تۋرالى شەشىمنىڭ بوتسۆانانىڭ كاسانە قالاسىندا وتكەن ۇكىمەتارالىق كوميتەتتىڭ 18-ءشى وتىرىسىندا ءبىراۋىزدان قابىلدانعانىن اتاپ ءوتتى.
نوميناتسيا تاۋەلسىز ساراپشىلار مەن بۇۇ-نىڭ ءبىلىم، عىلىم جانە مادەنيەت ماسەلەلەرىن باعالاۋ توبىنىڭ وڭ باعاسىن الدى.
ايتا كەتسەك، تۇركمەنستان مەملەكەتى جىلقى شارۋاشىلىعى مەن مامانداندىرىلعان سپورتتى دامىتۋ جانە الەمدىك دەڭگەيگە شىعارۋ ءۇشىن بارلىق جاعدايدى جاساۋدا. ەلدە تۇكپىر-تۇكپىرىندە حالىقارالىق تالاپتارعا ساي زاماناۋي ات سپورتى ورتالىقتارى، وقۋ-عىلىمي ورتالىقتار سالىنىپ، بۇل سالادا جوعارى بىلىكتى ماماندار دايىندالۋدا. سونىمەن قاتار، تۇركمەنستاندا اقالتەكە جىلقى شارۋاشىلىعىنىڭ حالىقارالىق قاۋىمداستىعى تابىستى جۇمىس ىستەپ كەلەدى.
سونداي-اق، الەم مادەنيەتىندەگى تۇركىمەن جىلقىلارى تۋرالى تاريحي جازبالار دا جەتەرلىك.
ماسەلەن، 1824 جىلى گيپپولوگيالىق اپتالىق ورىستاردىڭ ەجەلدەن اقالتەكە جىلقىلارىن جاقسى كورەتىنىن جانە ولاردىڭ ۇرپاقتارىنا دا اتا-بابالارىنىڭ بۇل تاڭداۋىن قولداۋعا كەڭەس بەرىلگەنىن جازدى.
فرانتسۋز يپپولوگى ە.گيۋيو احالتەكە جىلقىلارىنىڭ سۇلۋلىعىن سيپاتتاي وتىرىپ، جىلقىلاردىڭ ۇزىن سىزىقتارىنىڭ، كورىنەتىن كۇش بەلگىلەرىنىڭ جانە جوعارى ەنەرگيانىڭ ەرەكشە ۇيلەسىمىن اتاپ ءوتتى. ول جىلقىلاردىڭ قۇرىلىمىنان جىلدامدىق پەن قارسىلىققا بەيىمدەلگەنىن تۇسىنۋگە بولاتىنىن جازدى.
ال 1885 جىلى ا.ۋيلكەنس اقالتەكە تۇقىمىنىڭ تاڭعاجايىپ قيمىلدارى مەن سپورتتىق قاسيەتتەرىن جازىپ العان. جىلقىلاردىڭ ەپتىلىگى تۋرالى، ياعني، اقالتەكەنى الەمدەگى بارلىق جىلقى تۇقىمدارىمەن سالىستىرىپ، وعان جاعىمدى جانە جەڭىل قيمىلدارى ءۇشىن ەڭ جوعارى باعا بەرگەن تراحەن مەنەدجەرى فون ەتتينگەن دە ءوزىنىڭ تاڭدانىسىن سيپاتتادى.
ورىس پولكوۆنيگى ارتسيشەۆسكيدىڭ 1882 جىلعى جازباسىندا ءتىپتى ونىڭ شىدامدىلىعىنىڭ ارقاسىندا باتىل ەمەس ايەلدەر دە ءمىنىپ كەتە الاتىنىن راستايدى. اعىلشىن وفيتسەرى بورن تۇرىكمەن جىلقىلارىنىڭ بۇكىل سۇلۋلىعى ولاردىڭ پايدالىلىعىندا، ياعني توزىمدىلىگىندە دەپ جازدى.
1926-1927 جىلدارى بارلىق احالتەكە جىلقىلارىن ەگجەي-تەگجەيلى زەرتتەپ، ولاردىڭ شىعۋ تەگى تۋرالى جازبالاردى جۇرگىزگەننەن كەيىن ق.ي. گورەلوۆا زەردەلەۋ كىتاپتارىن شىعارا باستادى.
