8 jeltoqsanda Túrkimenstan prezıdenti Serdar Berdimuhamedov mınıstrler kabınetiniń aǵymdaǵy jyldyń 11 aıyndaǵy ulttyq ekonomıkanyń qorytyndylaryna arnalǵan otyrysyn ótkizdi. Memleket basshysy jerlesterin aqalteke jylqysyn ósirý dástúrin IýNESKO-nyń dúnıejúzilik muranyń bir bóligi retinde moıyndaýymen quttyqtady. Bul týraly CentralAsia.news jarııalady, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly.
Serdar Berdimuhamedov Aqalteke jylqy sharýashylyǵy ónerin jáne jylqylardy bezendirý dástúrin Materıaldyq emes mádenı muranyń reprezentatıvti tizimine engizý týraly sheshimniń Botsvananyń Kasane qalasynda ótken Úkimetaralyq komıtettiń 18-shi otyrysynda biraýyzdan qabyldanǵanyn atap ótti.
Nomınaııa táýelsiz sarapshylar men BUU-nyń bilim, ǵylym jáne mádenıet máselelerin baǵalaý tobynyń oń baǵasyn aldy.
Aıta ketsek, Túrkmenstan memleketi jylqy sharýashylyǵy men mamandandyrylǵan sportty damytý jáne álemdik deńgeıge shyǵarý úshin barlyq jaǵdaıdy jasaýda. Elde túkpir-túkpirinde halyqaralyq talaptarǵa saı zamanaýı at sporty ortalyqtary, oqý-ǵylymı ortalyqtar salynyp, bul salada joǵary bilikti mamandar daıyndalýda. Sonymen qatar, Túrkmenstanda Aqalteke jylqy sharýashylyǵynyń halyqaralyq qaýymdastyǵy tabysty jumys istep keledi.
Sondaı-aq, álem mádenıetindegi túrkimen jylqylary týraly tarıhı jazbalar da jeterlik.
Máselen, 1824 jyly gıppologııalyq aptalyq orystardyń ejelden aqalteke jylqylaryn jaqsy kóretinin jáne olardyń urpaqtaryna da ata-babalarynyń bul tańdaýyn qoldaýǵa keńes berilgenin jazdy.
Franýz ıppology E.Gıýıo ahalteke jylqylarynyń sulýlyǵyn sıpattaı otyryp, jylqylardyń uzyn syzyqtarynyń, kórinetin kúsh belgileriniń jáne joǵary energııanyń erekshe úılesimin atap ótti. Ol jylqylardyń qurylymynan jyldamdyq pen qarsylyqqa beıimdelgenin túsinýge bolatynyn jazdy.
Al 1885 jyly A.Ýılkens aqalteke tuqymynyń tańǵajaıyp qımyldary men sporttyq qasıetterin jazyp alǵan. Jylqylardyń eptiligi týraly, ıaǵnı, aqaltekeni álemdegi barlyq jylqy tuqymdarymen salystyryp, oǵan jaǵymdy jáne jeńil qımyldary úshin eń joǵary baǵa bergen Trahen menedjeri fon Ettıngen de óziniń tańdanysyn sıpattady.
Orys polkovnıgi Arıshevskııdiń 1882 jylǵy jazbasynda tipti onyń shydamdylyǵynyń arqasynda batyl emes áıelder de minip kete alatynyn rastaıdy. Aǵylshyn ofıeri Born túrikmen jylqylarynyń búkil sulýlyǵy olardyń paıdalylyǵynda, ıaǵnı tózimdiliginde dep jazdy.
1926-1927 jyldary barlyq ahalteke jylqylaryn egjeı-tegjeıli zerttep, olardyń shyǵý tegi týraly jazbalardy júrgizgennen keıin Q.I. Gorelova zerdeleý kitaptaryn shyǵara bastady.
