ۆەدومستۆو "ازاماتتىق قىزمەتشىلەرگە، مەملەكەتتىك بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن ۇستالاتىن ۇيىمداردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە، قازىنالىق كاسىپورىنداردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە ەڭبەكاقى تولەۋ جۇيەسى تۋرالى" قر ۇكىمەتىنىڭ 2015 جىلعى 31 جەلتوقسانداعى № 1193 قاۋلىسىنا قوسىمشا ازىرلەدى.

ونىڭ ماقساتى – تەاتر، مۇراجاي، كىتاپحانا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن ءوسىرۋ. مينيسترلىك وسى مامانداردىڭ لاۋازىمدىق جالاقىسىنا – 1,72 ۇستەمە كوەففيتسيەنتىن قايتا ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. ويتكەنى ونىڭ 2015 جىلى الىنىپ تاستالۋى سەبەبىنەن مادەنيەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى تومەندەپ كەتكەن ەدى.

تەاتر، مۇراجاي، كىتاپحانا قىزمەتكەرلەرى شىنىمەن تومەن جالاقى الادى. مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ ساراپشىلارى بىلاي دەيدى: 2018 جىلى قازاقستاندا ورتاشا ايلىق ەسەپتىك جالاقى 158 مىڭ تەڭگە بولدى، الايدا مادەنيەت سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەڭبەكاقىسى 80-120 مىڭ دەڭگەيىندە قالىپ قويدى، بۇل دەگەنىڭىز ورتاشا ايلىق اقىدان 38-78 مىڭعا تومەندىگىن كورسەتىپ وتىر.

• باس سۋرەتشى-سانگەر – 57 مىڭ تەڭگە;
• زال اكىمشىسى – 54 مىڭ تەڭگە;
• بالەت ءارتىسى – 95 مىڭ، قوسىمشا قۇرامنىڭ ءارتىسى بار بولعانى 58 مىڭ تەڭگە;
• وركەستر ءارتىسى – 86 مىڭ تەڭگە;
• بي-حور ۇجىمىنىڭ ءارتىسى – 47 مىڭ;
• بالەتمەيستەرلەر – 84 مىڭ تەڭگە;
• ديزاينەر-جاڭىرتۋشىلار – 75 مىڭ تەڭگە;
• دىبىس رەجيسسەرلەرى – 65 مىڭ تەڭگە.

• مۇراعات باسشىسى – 133 مىڭ تەڭگە;
• مۇراعاتشى – 78 مىڭ تەڭگە;
• ارحەوگراف – 74 مىڭ تەڭگە;
• كورمە جانە كورنەكىلىك زال ديرەكتورى – 99 مىڭ تەڭگە;
• كىتاپحاناشى – 81 مىڭ تەڭگە;
• پالەوگراف – 63 مىڭ تەڭگە;
• ونەرتانۋشى – 62 مىڭ تەڭگە;
• جادىگەرلەردى قورعاۋشى – 52 مىڭ تەڭگە.

مينيسترلىك ۇسىنىپ وتىرعان ۇستەمە كوەففيتسيەنتتىڭ قالاي قوسىلاتىنىن ءبىلۋ ءۇشىن لاۋازىمدىق جالاقى مەن ونىڭ قالاي ەسەپتەلەتىنىن ءبىلۋ كەرەك.

تۇسىندىرەيىك: تەاتر، مۇراجاي، كىتاپحانا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايلىعى ازاماتتىق قىزمەتكەرلەر مەن بيۋدجەتتىك مەكەمە جانە قازىناشىلىق كاسىپورىنداردىڭ ماماندارىنىكى سياقتى بازالىق جالاقى نەگىزىندە ەسەپتەلەدى. قازىرگى تاڭدا ول – 17 697 تەڭگە.

ءارى قاراي لاۋازىمدىق جالاقى مەن بازالىق ەڭبەكاقىنى ەسەپتەۋ ءۇشىن ءار ءتۇرلى ۇستەمە جانە قوسىمشا اقىلاردى قوسۋ قاراستىرىلعان، سونداي-اق كوەففيتسيەنتتەر دە قولدانىلادى:

• فۋنكتسيونالدى بلوك بويىنشا كوەففيتسيەنتتەر;
• جۇمىسشىلاردىڭ لاۋازىمدىق جالاقىلارىن (تاريفتىك كورسەتكىش) ەسەپتەۋگە ارنالعان كوەففيتسيەنتتەر;
• ارنايى قوسىمشا اقىلار.

تولىعىراق اقپارات پەن ەسەپتىك كەستەلەردى مىنا جەردەن كورۋگە بولادى:

كوەففيتسيەنتتەر جۇمىسشىنىڭ "ساناتى" مەن "بىلىكتىلىگىنە"بايلانىستى ەسەپتەلەدى. ونى ادامنىڭ ەڭبەك ءوتىلى مەن بىلىمىنە قاراي بەرەدى. ساناتى مەن بىلىكتىلىگى جوعارى بولعان سايىن لاۋازىمدىق جالاقىنى ەسەپتەۋدە كوەففيتسيەنت تە كوپ بولادى.

ماسەلەن رەسپۋبليكالىق ماڭىزداعى مەملەكەتتىك مەكەمە/ مەملەكەتتىك قازىناشىلىق كاسىپورنى باسشىسى ءۇشىن، ەڭبەك وتىلىنە قاراي ونىڭ كولەمى 5,84-تەن 7,08-گە دەيىن بولادى. ونى بازالىق جالاقىعا كوبەيتكەندە باستى لاۋازىمدىق جالاقىسى شىعادى: 103 351 تەڭگەدەن 125 295 تەڭگەگە دەيىن.

نەمەسە، ماسەلەن، جوعارى ساناتتى بىلىكتىلىگى جوعارى نەگىزگى قىزمەتكەر ساناتىنا جاتاتىن ماماننىڭ ەڭبەك وتىلىنە قاراي لاۋازىمدىق جالاقىسى 65 833 تەڭگەدەن 77 159 تەڭگەگە دەيىن قۇرايدى.

جوعارى ساناتتى، بىلىكتىلىگى ورتا ماماننىڭ ەڭبەك وتىلىنە قاراي جالاقىسى ءدال وسىلاي ەسەپتەلگەندە 57 338 تەڭگەدەن 66 718 تەڭگەگە دەيىن شىعادى.

ەگەر مينيسترلىكتىڭ باستاماسى قابىلداناتىن بولسا، تەاتر، مۇراجاي، كىتاپحانا قىزمەتكەرلەرىنىڭ لاۋازىمدىق جالاقىسى 1,72 كوەففيتسيەنتكە كوبەيەدى. ياعني، بىلايشا ايتقاندا، مادەنيەت سالاسى مامانىنىڭ جالاقىسىن ەسەپتەۋ ءۇشن بازالىق جالاقىنى جۇمىسشىنىڭ ساناتى مەن بىلىكتىلىگىنە بايلانىستى كوەففيتسيەنتكە كوبەيتىپ، ونىڭ قورىتىندىسىنا ۇسىنىلعان 1,72 كوەففيتسيەنتتى قوسۋ قاجەت.

ەسەپتەپ شىعارىلعان مادەنيەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن الايىق. رەسپۋبليكالىق ماڭىزداعى مەملەكەتتىك مەكەمە/ مەملەكەتتىك قازىناشىلىق كاسىپورىنداردىڭ ورتاشا ايلىق اقىسى – 114 013 تەڭگە. 1,72 كوەففيتسيەنتپەن بۇل قىزمەركەردىڭ لاۋازىمدىق جالاقىسى– 196 102 تەڭگەگە جەتەدى.

جوعارى ساناتتى، بىلىكتىلىگى جوعارى نەگىزگى قىزمەتكەر ساناتىنا جاتاتىن لاۋازىمدىق جالاقىسى – 71 303 تەڭگە. ۇسىنىلعان كوەففيتسيەنتتى قوسقاندا بۇل سوما 122 641 تەڭگەگە دەيىن وسەدى.

جوعارى ساناتتى، بىلىكتىلىگى ورتا ماماننىڭ جالاقىسى – 61 859 تەڭگە. كوەففيتسيەنتتى قوسقاندا ونىڭ ايلىعى – 106 398 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلەدى.

كوەففيتسيەنتتەن بولەك، ارنايى ۇستەمە اقىلار بار. ونى لاۋازىمدىق جالاقىعا قوسادى. ماسەلەن، مادەنيەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەرەكشە ەڭبەك شارتتارىنا بايلانىستى ايلىقتارىنا بازالىق جالاقىلارىنان 20-30% قوسىلادى. كىتاپحانا، كلۋبتار مەن مۇراجاي قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايرىقشا ەڭبەك جاعدايلارىنا، دامۋ ەرەكشەلىكتەرى بار ازاماتتارمەن، سوقىر، ساڭىراۋلار ادامدارمەن جۇمىس جاتادى.

سونىمەن قاتار، ايرىقشا ەڭبەك شارتتارىنا ۇڭگىرلەردە، قورعانداردا جانە وسىعان ۇقساس باسقا دا نىسانداردا ەڭبەك ەتۋ نەمەسە قورعاۋ، ساقتاۋ، كاتاپحانا، مۇراجاي قورلارىن كۇتىپ ۇستاۋ، ارحەولوگيالىق ىزدەۋ، جاساندى زاتتاردى قالپىنا كەلتىرۋ جانە باسقا دا جۇمىستاردى ىستەۋ جاتادى.

بۇعان قوسا، كاسىپتىك شەبەرلىككە دە قوسىمشا اقى قوسىلادى. ماسەلەن، باستى/جەتەكشى نەمەسە پارتيالىق رولدەردە ويناۋ، اعىمداعى رەپەرتۋارلاردا جۇمىس ىستەۋ، تەاتر، وپەرا، بالەت، مۋزىكالىق كومەديا، تسيرك ارتىستەرىنە تەحنيكالىق شەبەرلىكتەرى ءۇشىن لاۋازىمدىق جالاقىدان 50%-عا دەيىن ۇستەمە اقى قوسىلادى.

اتالعانداردان بولەك، زەڭ باسقان، اكتينوميتسەتتەر مەن پاتوگەندى ميكروبتار تۇسكەن قاعاز، كينوپلەنكا، فوتوپلەنكا تۇرىندەگى قۇجاتتارمەن جۇمىس ىستەگەنى ءۇشىن، سونداي-اق زياندى حيميالىق قوسپالار قولدانىپ باسقا دا اقپارات كوزدەرىن قالپىنا كەلتىرگەنى ءۇشىن بازالىق جالاقىدان 30% ۇستەمە اقى قوسىلادى.

1,72 كوەففيتسيەنت ەنگىزىلگەنىمەن جالاقى 72%-عا وسپەيتىنى سەكىلدى، جالاقى دا لاۋازىمدىق جالاقىمەن تەڭەسپەيدى. ءاربىر جۇمىسشىنىڭ ايلىعى ءار ءتۇرلى فاكتورلارعا بايلانىستى بولەك-بولەك ەسەپتەلۋى ءتيىس، سونىڭ ىشىندە ۇستەمە اقىلار مەن سىياقى جانە ت.ب. بار.

لاۋازىمدىق جالاقىسى بىردەن 72%-عا وسكەن جاعدايدا مادەنيەت قىزمەتكەرىنە ءبىراز دەمەۋ بولاتىن ەدى، ويتكەنى ۇلتتىق بانكتىڭ بيىلعا بولجاعان ينفلياتسيا كولەمى بار بولعانى 4-6% بولىپ وتىر.

ولاردىڭ تىزىمىندە 9 رەسپۋبليكادىق مەكەمە مەن 33 مەملەكەتتىك قازىناشىلىق كاسىپورىننىڭ قىزمەكەرلەرى – بار بولعانى 42 ۇيىمنىڭ ماماندارى بار.

ونىڭ ىشىندە:

• قر ۇلتتىق مۇراعاتى;
• زاعيپ جاندار مەن كورۋ قابىلەتى ناشارلارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق كىتاپحانا;
• ۇلتتىق رەسپۋبليكالىق كىتاپ پالاتاسى;
• اباي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترى;
• م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق تەاترى;
• م.لەرمونتوۆ اتىنداعى دراما تەاترى;
• "سارايشىق" تاريحي-مادەني مۇراجاي-قورىعى;
• "تاڭبالى" مۇراجاي-قورىعى.

ءارى قاراي تولىق ءتىزىمىن مىنا جەردەن كورۋگە بولادى.

مينيسترلىك وسى ۇيىمداردا جۇمىس ىستەيتىن 5399 قىزمەتكەرلىڭ ايلىعىن كوتەرۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل مامانداردىڭ 2019 جىلعا بەكىتىلگەن ەڭبەككە اقى تولەۋ قورى 7,3 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. كوەففيتسيەنت ەنگىزىلگەننەن كەيىن ول 10,8 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى. 2020 جىلى قورداعى قاراجات جالاقىمەن بىرگە وسى كەزدە بەكىتىلگەن 7,6 قارسى 11,3 ملرد بولادى.

ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ سوڭعى مالىمەتتەرىنە سايكەس، 2018 جىلدىڭ 12 ايىندا مادەنيەت سالاسىنىڭ تىزىمىندە 65,9 مىڭ ادام بولدى.

ياعني، جالاقى سالا قىزمەتكەرىنىڭ ءاربىر 12-شىسىندە عانا وسەدى، ياعني 8%-دا. تاعى ءبىر ەسكەرەتىن جايت، جالاقىنىڭ جوعارىلاۋى تەك جوعارى جاقتاعىلار ياعني رەسپۋبليكالىق ۇيىمداردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە قاتىستى. ياعني، قالا، سەلوداعى مۇراجايلار، مۇراعات، كىتاپحانا، تەاتر قىزمەتكەرلەرى مادەنيەت مينيسترلىگى ۇسىنعان جوبا اياسىندا جوعارى جالاقىدان دامەتپەسىن.

ۆيوريكا بەكتۇرعانوۆا

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى