ۋكراينادا وتكەن كەزەكتەن تىس پارلامەنت سايلاۋىندا ۆلاديمير زەلەنسكيدىڭ "حالىق قىزمەتشىسى" پارتياسى 42 پايىز داۋىس الدى. ەندى ول ءبىر نەمەسە ەكى پارتيامەن وداقتاسىپ، ۇكىمەتتى جاساقتايدى. ال ۋكراينا-رەسەي قاقتىعىسى نەمەن اياقتالادى جانە ەلدىڭ كەلەسى پرەمەر-ءمينيتسرى كىم بولۋى مۇمكىن؟
كەزەتەن تىس وتكەن پارلامەنت سايلاۋىندا جوعارعى راداعا بەس پارتيا ءوتتى. ولار ء"ومىر ءۇشىن وپپوزيتسيالىق پلاتفورماسى" (12,6 پايىز), پەتر پوروشەنكونىڭ "ەۋروپامەن ىنتىماقتاستىق" پارتياسى (8,67 پايىز), يۋليا تيموشەنكونىڭ "باتكيۆششينا" جالپىۋكراينالىق بىرلەستىك" پارتياسى (8,4 پايىز) جانە مۋزىكانت سۆياتوسلاۆ ۆاكارچۋك "گولوس" پارتياسى (6,40 پايىز).
نەگىزى ءبىر پالاتالى جوعارعى راداداعى 450 ورىننىڭ جارتىسى پارتيالىق ءتىزىم بويىنشا، قالعان جارتىسى – ماجوريتارلىق ء(بىر مانداتتىق) جۇيە بويىنشا سايلانادى. بىراق رەسەيشىل سەپاراتيستەر باقىلاۋىنداعى دونەتسك مەن لۋگانسك وبلىستارىنداعى كەيبىر اۋدانداردا، سونىمەن بىرگە 2014 جىلى رەسەي وزىنە قوسىپ العان قىرىم تۇبەگىندە داۋىس بەرۋ وتپەگەندىكتەن بۇل جولى راداعا 424 دەپۋتات سايلانادى. دەمەك، 424 دەپۋتاتتىڭ باسىم بولىگىنىڭ قولداۋىنا يە بولعان پارتيا ۇكىمەتتى جاساقتايتىن بولادى.
بەلگىلى ساياساتتانۋشى ءازىمباي عالي، ءاۋ باستا زەلەنسكي ورىسشىل ءارى شوۋمەن، ودان قاراعاندا رەسەيگە قارسى تۇرا الاتىن پوروشەنكو ءتاۋىر ەدى دەپ ويلاعانىن ايتادى. الايدا، ساياساتتانۋشى زەلەنسكيدىڭ رەسەيدەن قىرىمدى قايتارۋدى تالاپ ەتىپ، ەۋروپا وداعىمەن بىرگە جۇمىس جاساعىسى كەلەتىنىن جوعارى باعالايدى.
– زەلەنسكي ساياساتتان ەسكى كادرلاردى تازالاپ، جەمقورلىقپەن كۇرەسۋدى كوزدەپ وتىر. ءتىپتى پوروشەنكونىڭ ءوزىن سوتتايىن دەپ جاتقان ءتارىزدى. پرەزيدەنت سايلاۋىندا 73 پايىزبەن جەڭىسكە جەتكەن زەلەنسكيدىڭ پارتياسى 43 پايىز داۋىس الدى. ەندى ول ءبىر نەمەسە ەكى پارتيامەن كەلىسىمگە كەلسە، ۇكىمەتتى جاساقتاۋعا مۇمكىندىك الادى. جالپى، ۋكراينا حالقى مەن ساياسي ەليتاسى جانە كونترەليتاسى مايداننان وتكەننەن كەيىن تاجىريبەسى جوعارى. شىنى كەرەك، ۋكراين حالقى ابدەن ورىستانىپ، قۇرىپ كەتۋدىڭ الدىندا تۇرعان بولاتىن. الايدا، ورىستار قىرىمدى تارتىپ العاننان كەيىن ەسىن جيىپ، مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭ قابىلدادى. ال، ەۋروپا وداعى ۋكراينانى ءوز قاتارىنا تارتىپ، ونى رەسەيگە بەرگىسى كەلمەي وتىر. زەلەنسكي ۇلتشىل ءارى مەملەكەتشىل تۇلعا رەتىندە ءوز ەلىن ەۋروپا وداعىنا كىرگىزۋگە ىقپال ەتەدى. سونداي-اق پرەزيدەنت دونباستاعى باندىنى قۋىپ، قىرىمدى قايتارامىن دەپ وتىر. ارينە، رەسەي قىرىمدى ۋكرايناعا بەرمەيتىن شىعار. الايدا، ورىستار 6 جىلدان بەرى باتىستىڭ سانكتسياسىندا وتىرعاندىقتان ولاردىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك جاعدايى تومەندەپ بارا جاتىر. ورىس يمپەرياشىل حالىق بولعانىمەن كەدەي ومىرگە توزگىسى كەلمەيدى، – دەيدى ول.
سونداي-اق ساياساتتانۋشى ۋكراينانىڭ بولاشاعى كىمدى پرەمەر-مينيستر ەتىپ تاڭدايتىنىنا بايلانىستى ەكەنىن ەسكەرتتى. الايدا ول سااكاشيۆيليدىڭ پرەمەر-مينيستر بولۋ-بولماۋىن 2-3 پارتيا شەشەتىنىن ايتتى.
– كەيبىر ساراپشىلار زەلەنسكي مۋزىكانت سۆياتوسلاۆ ۆاكارچۋكتىڭ "گولوس" پارتياسىمەن وداقتاسۋى مۇمكىن دەپ ايتىپ جاتىر. ايتەۋىر ول پوروشەنكومەن ەشقاشان وداقتاسپايدى. جەمقورلىق ىسكە قاتىسى بولسا دا، تيموشەنكونىڭ ءوزى ۇكىمەتتى باسقارعىسى كەپ وتىر. ال، سااكاشيۆيليدىڭ پرەمەر-مينيستر بولۋ-بولماۋى بەلگىسىز. جالپى ۋكراينا دەموكراتيانى شەشكەنكەنىمەن جەمقورلىقپەن كۇرەسۋدە ساكاشيۆيليدىڭ تاجىربيەسىن پايدالانعانى ءجون. سااكاشيۆيلي جەمقورلاردى اياۋسىز جازالايتىن ازامات. ايتسە دە، زەلەنسكيدىڭ ءوزى دە جەمقورلاردى ايامايتىن ءتارىزدى. جينالىستارىندا بۇرىن سوتتالعان ازاماتتاردى «ۇرلىقشىسىڭ» دەپ قۋىپ شىعىپ جاتىر. ال ءبىزدىڭ ەلدە بۇلاي ەتۋ مۇمكىن ەمەس. مەنىڭ ويىمشا، 2-3 پارتيا كەلىسىمگە كەلىپ، ۇكىمەتتى جاساقتايتىن بولادى. ەگەر پارتيا جەتەكشىلەرى سااكاشيۆيليدىڭ كاندياتۋراسىن ماقۇلداسا، وندا ول ۋكراينانىڭ كەلەسى پرەمەر-ءمينيسترى بولادى. الايدا، ودان باسقا دا ۇكىمەتتى باسقارعىسى كەپ وتىرعان ازاماتتار جەتەرلىك، – دەدى ساياساتتانۋشى.
ساياساتتانۋشى رەسەي نەعۇرلىم ۋكراينامەن باس قاتىرسا، سوعۇرلىم بىزگە قولى تيمەيدى دەگەن پىكىردە. ياعني، رەسەي 10 جىلداي ءبىزدى مازالاماسا قوستاناي وبلىسىنداعى 35, ال سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى 31 پايىز قازاق كوبەيەر ەدى.
ارينە ەگەر رەسەي ۋكرايناعا شۇيلىكپەسە، وندا ءبىزدىڭ ەلگە دە قاتەر ءتوندىرۋى مۇمكىن ەدى.
سەرىك جولداسباي
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
