قوناەۆ نوبەل سىيلىعىنا ۇسىنىلىپتى

5409
Adyrna.kz Telegram

قوناەۆ دەگەندى ەستىسەك، بىردەن كەڭەس  وداعىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى دىنمۇحامەد قوناەۆ ويعا ورالادى.

سۋرەت ينتەرنەتتەن الىندى

الايدا ونىڭ ءىنىسى بار. ەسىمى – اسقار قوناەۆ، عالىم. ونى ءبىرى بىلسە، ءبىرى بىلمەيدى. بىراق وسى اسقار قوناەۆتىڭ عالىم رەتىندەگى زەرتتەۋلەرىنىڭ ءبىرى نوبەل سىيلىعىنا ۇسىنىلعان ەكەن. مۇندايدى ەشكىم بىلمەيدى-اۋ...

ول – عالىم. قارا جانە ءتۇرلى-ءتۇستى مەتالدار جانە مينەرالدى شيكىزاتتى كەشەندى پايدالانۋ سالاسىنىڭ مامانى بولعان. ونىڭ زەرتتەۋلەرى مەتاللۋرگيالىق پروتسەستەردىڭ ىرگەلى نەگىزدەرىن جاساۋعا، مەتاللۋرگيالىق شيكىزاتتى وڭدەۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالىق جۇيەلەرى مەن اپپاراتتارىن جاساۋعا ارنالعان.

اسقار مەن دىنمۇحامەد قوناەۆ

 

1999 جىلى اسقار قوناەۆ عىلىمي زەرتتەۋلەرى ءۇشىن نوبەل سىيلىعىنا ۇسىنىلعان. شۆەتسياعا جىبەرىلگەن قۇجاتتارى نوبەل سىيلىعى جونىندەگى كوميتەت سىناعىنىڭ ءبىرىنشى تۋرىنان وتكەن ەكەن. الايدا ناۋرىزدىڭ 31-ءى كۇنى ول اياقاستى كوز جۇمدى. بۇل مارتەبەلى سىيلىق تەك ءتىرى ادامعا بەرىلەتىندىكتەن، سىيلىققا ۇسىنىلعان تىزىمنەن سىزىلىپ قالدى.

جالپى، قازاقستان تاريحىندا كسرو عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى اتانعان ەكى-اق ادام بار. ولار – اسقار قوناەۆ پەن قانىش ساتباەۆ. كوزى تىرىسىندە ونىڭ 335 عىلىمي جۇمىستىڭ، 67 ونەرتابىستىڭ جانە 6 پاتەنتتىڭ اۆتورى.

عىلىمداعى جەتىستىكتەرى ءۇشىن لەنين وردەنىمەن، قازان توڭكەرىسى، ەڭبەك قىزىل تۋ وردەنىمەن جانە مەدالدارمەن ماراپاتتالدى. ەكى رەت كسرو مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى جانە قازاق كسر مەملەكەتتىك سىيلىعى يەگەرى اتانعان.

ونىڭ ۇستىنە، ول مۇحتار اۋەزوۆتىڭ كۇيەۋبالاسى. ونىڭ قىزى لەيلاعا ۇيلەنگەن. ولاردىڭ ەلدار جانە ديار دەگەن ەكى ۇلى بار. بۇلار ءوز بالالارىنىڭ ەسىمىن مۇحتار، دىنمۇحامەد دەپ قويعان. نەگىزى دىنمۇحامەد قوناەۆتىڭ ءوز بالالارى بولماسا دا ءىنىسىنىڭ بالالارىن وزىندەي كورگەن.

https://www.youtube.com/watch?time_continue=15&v=GtX9R4D3Sf4

اسقار قوناەۆتىڭ ءومىربايانىنا توقتالساق، ول 1929 جىلى 14 شىلدەدە الماتىدا دۇنيەگە كەلگەن. 1951 جىلى ماسكەۋ مەملەكەتتىك قۇرىلىس جانە بولات قۇيۋ ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ، ەكى جىلداي تەمىرتاۋداعى  مەتاللۋرگيا زاۋىتىنىڭ بولات قورىتۋشىسى بولىپ، باسشىلىق قىزمەتكە دەيىن كوتەرىلگەن. 

1953-1970 جىلدار ارالىعىندا اعا زەرتحاناشى،   كىشى جانە اعا عىلىمي قىزمەتكەر، زەرتحانا مەڭگەرۋشىسى بولعان. كەيىن 1970 جىلى قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ مەتاللۋرگيا جانە كەن بايىتۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، 1972-1974 جىلدارى قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، 1974-1986 ج.ج. قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى بولدى.

قازاق كسر-ءنىڭ 9-11 شاقىرىلىمداعى كسرو جوعارعى كەڭەسى ۇلتتار كەڭەسىنىڭ  دەپۋتاتى. 1976-1986 جىلدارى كوكپ ورتالىق كوميتەتىنىڭ كانديداتىنا مۇشە بولعان. 

ومىردەن 1999 جىلى 31 ناۋرىزدا وزدى.

دەرەك كوزى: "ايقىن" گازەتى

پىكىرلەر