11 مامىر تۇندە رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين ۋكرايناعا 15 مامىردا ستامبۋلدا الدىن الا شارتتارسىز تىكەلەي كەلىسسوزدەر وتكىزۋدى ۇسىندى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى DW-گە سىلتەمە جاساپ.
ونىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي كەلىسسوزدەردىڭ باستى ماقساتى – قاقتىعىستىڭ تۇپكى سەبەپتەرىن جويۋ جانە تاريحي پەرسپەكتيۆاعا باعىتتالعان ۇزاق مەرزىمدى ءارى بەرىك بەيبىتشىلىكتى ورناتۋ. پۋتين كەلىسسوزدەر بارىسىندا ناقتى اتىستى توقتاتۋ جونىندە جاڭا كەلىسىمدەرگە كەلۋگە بولاتىنىن دا ايتتى.
سونداي-اق ول 12 مامىردا تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعانمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسىپ، كەلىسسوزدەردى ستامبۋلدا وتكىزۋگە كومەكتەسۋىن سۇرايتىنىن مالىمدەدى. الايدا ۋكراينا تاراپىنان ۇسىنىلعان، 12 مامىردان باستاپ 30 كۇنگە اتىستى توقتاتۋ باستاماسىنا پۋتين تۇسىنىكتەمە بەرمەدى.
وسىعان بايلانىستى پرەزيدەنتتىڭ كومەكشىسى يۋري ۋشاكوۆ رەسەي دەلەگاتسياسىنىڭ قۇرامىن جاقىن ارادا جاريالايتىنىن، بىراق الدىمەن ۋكراينا تاراپىنان جاۋاپ كۇتىپ وتىرعانىن حابارلادى. ول: «كەلىپ، كەلىسسوز باستاۋ كەرەك. ەگەر ادامدار مۇنى قالاسا، ارينە»، – دەدى.
بۇعان دەيىن پۋتين ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرىن رەسەي ۇسىنعان ءتۇرلى ۋاقىتشا بىتىمدەردى بۇزدى دەپ ايىپتاعان. ونىڭ ايتۋىنشا، ءناۋرىز–ساۋىر ايلارىندا جاريالانعان ەنەرگەتيكالىق نىساندارعا شابۋىل جاساماۋ تۋرالى ءموراتوريدى ۋكراينا ساقتاماعان، ال 8–10 مامىر ارالىعىنداعى پاسحالىق ءبىتىم كەزىندە بەس رەت شەكارانى بۇزىپ وتپەك بولعان. سونىمەن قاتار پۋتين كيەۆتىڭ 9 مامىردا ماسكەۋدەگى اسكەري پارادقا قاتىسقان شەتەلدىك دەلەگاتسيالاردى قورقىتپاق بولعانىن دا العا تارتتى.
ءوز كەزەگىندە ۋكراينا تاراپى دا رەسەي اسكەرى پاسحا ءبىتىمىن بۇزدى دەپ مالىمدەگەن ەدى. ءساۋىر ايىنىڭ سوڭىندا 30 ساعاتقا جاريالانعان اتىستى توقتاتۋ كەزىندە شابۋىلدار جاسالعانىن ايتىپ، پرەزيدەنت ۆلاديمير زەلەنسكي ازاماتتىق ينفراقۇرىلىمعا دروندار مەن زىمىراندار ارقىلى سوققى بەرۋگە 30 كۇندىك موراتوري ەنگىزۋدى ۇسىنعان بولاتىن.
ال رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ 10 مامىر كۇنى CNN تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا كرەمل ۋكراينانىڭ 30 كۇندىك اتىستى توقتاتۋ باستاماسىنا «ويلانۋعا دايىن» ەكەنىن جەتكىزدى.
«ءبىز بۇل تۋرالى ويلانۋىمىز كەرەك. بۇل – جاڭا جاعداي. بىزدە ءوز ۇستانىمىمىز بار»، – دەدى ول.
سونىمەن بىرگە پەسكوۆ «رەسەي كەز كەلگەن قىسىمعا وتە ءتوزىمدى. ءبىز ديالوگقا جانە ۋكرايناداعى جاعدايدى رەتتەۋ جولىنداعى ارەكەتتەرگە اشىقپىز. دونالد ترامپ اكىمشىلىگىنىڭ دەلدالدىق ارەكەتتەرىن باعالايمىز. بىراق بىزگە قىسىم كورسەتۋ – ناتيجەسىز»، – دەدى.
باتىس ەلدەرىنىڭ باسشىلارى دا ۋكرايناداعى جاعدايعا بايلانىستى بىرلەسكەن ۇندەۋ جاسادى. 12 مامىردان باستاپ كەمىندە 30 كۇنگە جەر، اۋە جانە تەڭىز كەڭىستىگىندە «تولىق ءارى ءسوزسىز اتىستى توقتاتۋ» رەجيمىن ەنگىزۋدى ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي، گەرمانيا كانتسلەرى فريدريح مەرتس، فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانيۋەل ماكرون، ۇلىبريتانيا پرەمەر-ءمينيسترى كير ستارمەر جانە پولشا پرەمەرى دونالد تۋسك بىرلەسىپ تالاپ ەتتى.
گەرمانيا كانتسلەرى مەرتس رەسەي بۇل باستامادان باس تارتقان جاعدايدا قاتاڭ سالدارلار بولاتىنىن ەسكەرتتى.
«ونداي جاعدايدا رەسەيگە قارسى سانكتسيالار ايتارلىقتاي كۇشەيتىلەدى جانە ۋكرايناعا اسكەري ءارى ەكونوميكالىق كومەك ارتادى»، – دەدى ول كيەۆتەگى مالىمدەمەسىندە. سونىمەن قاتار ول دونالد ترامپتىڭ دا پۋتينگە قاتىستى شىدامدىلىعى ازايىپ كەلە جاتقانىن ايتىپ، كرەمل اتالعان ۇزاق مەرزىمدى ءبىتىم تۋرالى ۇسىنىسقا جاۋاپ بەرۋى ءتيىس ەكەنىن قوستى.
