11 mamyr tünde Resei prezidentı Vladimir Putin Ukrainaǧa 15 mamyrda Stambulda aldyn ala şarttarsyz tıkelei kelıssözder ötkızudı ūsyndy, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly DW-ge sılteme jasap.
Onyŋ aituynşa, mūndai kelıssözderdıŋ basty maqsaty – qaqtyǧystyŋ tüpkı sebepterın joiu jäne tarihi perspektivaǧa baǧyttalǧan ūzaq merzımdı ärı berık beibıtşılıktı ornatu. Putin kelıssözder barysynda naqty atysty toqtatu jönınde jaŋa kelısımderge keluge bolatynyn da aitty.
Sondai-aq ol 12 mamyrda Türkiia prezidentı Rejep Taiyp Erdoǧanmen telefon arqyly söilesıp, kelıssözderdı Stambulda ötkızuge kömektesuın sūraitynyn mälımdedı. Alaida Ukraina tarapynan ūsynylǧan, 12 mamyrdan bastap 30 künge atysty toqtatu bastamasyna Putin tüsınıkteme bermedı.
Osyǧan bailanysty prezidenttıŋ kömekşısı Iýrii Uşakov Resei delegasiiasynyŋ qūramyn jaqyn arada jariialaitynyn, bıraq aldymen Ukraina tarapynan jauap kütıp otyrǧanyn habarlady. Ol: «Kelıp, kelıssöz bastau kerek. Eger adamdar mūny qalasa, ärine», – dedı.
Būǧan deiın Putin Ukraina Qaruly küşterın Resei ūsynǧan türlı uaqytşa bıtımderdı būzdy dep aiyptaǧan. Onyŋ aituynşa, nauryz–säuır ailarynda jariialanǧan energetikalyq nysandarǧa şabuyl jasamau turaly moratoriidı Ukraina saqtamaǧan, al 8–10 mamyr aralyǧyndaǧy Pashalyq bıtım kezınde bes ret şekarany būzyp ötpek bolǧan. Sonymen qatar Putin Kievtıŋ 9 mamyrda Mäskeudegı äskeri paradqa qatysqan şeteldık delegasiialardy qorqytpaq bolǧanyn da alǧa tartty.
Öz kezegınde Ukraina tarapy da Resei äskerı Pasha bıtımın būzdy dep mälımdegen edı. Säuır aiynyŋ soŋynda 30 saǧatqa jariialanǧan atysty toqtatu kezınde şabuyldar jasalǧanyn aityp, prezident Vladimir Zelenskii azamattyq infraqūrylymǧa drondar men zymyrandar arqyly soqqy beruge 30 kündık moratorii engızudı ūsynǧan bolatyn.
Al Resei prezidentınıŋ baspasöz hatşysy Dmitrii Peskov 10 mamyr künı CNN telearnasyna bergen sūhbatynda Kreml Ukrainanyŋ 30 kündık atysty toqtatu bastamasyna «oilanuǧa daiyn» ekenın jetkızdı.
«Bız būl turaly oilanuymyz kerek. Būl – jaŋa jaǧdai. Bızde öz ūstanymymyz bar», – dedı ol.
Sonymen bırge Peskov «Resei kez kelgen qysymǧa öte tözımdı. Bız dialogqa jäne Ukrainadaǧy jaǧdaidy retteu jolyndaǧy äreketterge aşyqpyz. Donald Tramp äkımşılıgınıŋ deldaldyq äreketterın baǧalaimyz. Bıraq bızge qysym körsetu – nätijesız», – dedı.
Batys elderınıŋ basşylary da Ukrainadaǧy jaǧdaiǧa bailanysty bırlesken ündeu jasady. 12 mamyrdan bastap kemınde 30 künge jer, äue jäne teŋız keŋıstıgınde «tolyq ärı sözsız atysty toqtatu» rejimın engızudı Ukraina prezidentı Vladimir Zelenskii, Germaniia kanslerı Fridrih Mers, Fransiia prezidentı Emmaniuel Makron, Ūlybritaniia premer-ministrı Kir Starmer jäne Polşa premerı Donald Tusk bırlesıp talap ettı.
Germaniia kanslerı Mers Resei būl bastamadan bas tartqan jaǧdaida qataŋ saldarlar bolatynyn eskerttı.
«Ondai jaǧdaida Reseige qarsy sanksiialar aitarlyqtai küşeitıledı jäne Ukrainaǧa äskeri ärı ekonomikalyq kömek artady», – dedı ol Kievtegı mälımdemesınde. Sonymen qatar ol Donald Tramptyŋ da Putinge qatysty şydamdylyǧy azaiyp kele jatqanyn aityp, Kreml atalǧan ūzaq merzımdı bıtım turaly ūsynysqa jauap beruı tiıs ekenın qosty.
