ديداعانىڭ ءتالىمى

1308
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2025/05/2025_05_28_skrinshot-28-05-2025-082247-960x500.jpg?token=cc2b387282c2e2542b92df41bdea0158
قانات ابىلقايىردىڭ "ەگەمەن قازاقستاندا" جاريالانعان «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى ديداحمەت ءاشىمحانۇلى تۋرالى جازعان ەستەلىگىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز. ەكى مىڭىنشى جىلداردان كەيىن ادەبيەتكە كەلگەن بۋىنعا شىنايى بولمىسىمەن، اقەدىل پەيىلىمەن جاناشىر بولعان ديداعام، قازاقتىڭ قارىمدى قالامگەرى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى ديداحمەت ءاشىمحانۇلى تۋرالى ءبىر ەستەلىك جازۋدى كوپتەن بەرى ويلاپ جۇرگەن ەدىم. بىراق الاش جۇرتىنىڭ ادەبيەتى مەن جۋرناليستيكاسىندا وشپەس ءىز قالدىرعان قالامگەر حاقىندا جازۋعا وتىرعانىمدا ءتۇرلى ويلار جان-جاقتان قاۋمالاپ، ونىڭ ءبارىن قاعازعا اقتارا توگۋدىڭ استە مۇمكىن ەمەستىگىن بىلگەندە ىشىمدە ءبىر وكىنىش اۋناپ تۇسكەندەي بولدى.

«ومىردە جامان ادام جوق»

«اققابانىڭ تولقىنى»، «ون ءبىرىنشى كۇز»، «جەر اڭساعان سارى اتان»، «سامىرسىن سازى»، «سارى ساماۋىر»، «زاۋال»، «جىندى جەل»، «قۇدايسىزدار»، «اقشوقى» سەكىلدى كلاسسيكالىق تۋىندىلارمەن بارشا جۇرتقا كەڭ تانىلعان، دجەك لوندون مەن دجون گولسۋورسي سياقتى الەم ادەبيەتىنىڭ الىپتارىن انا تىلىمىزدە سويلەتكەن ديداحمەت اشىمحانۇلىمەن العاش «باسپالار ءۇيىنىڭ» التىنشى قاباتىندا، «تۇركىستان» گازەتىنىڭ رەداكتسياسىندا تانىس­تىق. سول جولى ديداعام الدە­بىر سۇحباتىمىزدى ۇناتىپ، «قولىندا قالامى بار بالا عوي» دەپ، اعالىق قۇشاعىن ايقارا اشىپتى. «جىلۋى كوپتىڭ جانىن جىبىتكەن اعا عوي» دەپ، ءبىز دە ون جىلدان اسا ۋاقىت ءىنى بولىپپىز. قاتارداعى جاي ءىنى ەمەس، تۋعان بالاسى داۋلەتتەي ديداعانىڭ اكەلىك ماحابباتىن سەزىپپىز. بۇگىن ويلاپ وتىرسام، سول تۇستا ادەبيەت پەن جۋرناليستيكانىڭ ەسىگىنەن يمەنە كىرگەن جاس بۋىننىڭ ءبىرازىنىڭ قيالىنا ديداعام قانات ءبىتىرىپتى، اينالاعا شۋاقتى كوزبەن قاراۋدى ۇيرەتىپتى.

ءومىر بولعان سوڭ، ادامنىڭ باسىنان ءتۇرلى وقيعالار وتەدى، جىلايسىڭ – كۇلەسىڭ، قايعىراسىڭ – قۋاناسىڭ، قۇلايسىڭ – تۇراسىڭ، توقتايسىڭ – جۇرەسىڭ، دوس بولاسىڭ – جاۋلاساسىڭ! ءتىپتى پەندە بالاسىنىڭ بويىندا ءبىر ادامدى جاراتپاۋ، ءيا الدەبىر بولماشى سەبەپپەن جاۋلاسۋ دەگەن مىنەز دە بولادى عوي. كەز كەلگەن جان جەك كورەتىن ادام جايلى جاعىمسىز پىكىر ايتىپ قالۋى دا مۇمكىن. ديداعاڭنىڭ سوڭىنان ەرگەن جىلدارى جاستىقتىڭ جەلىگىمەن اۋمالى-توكپەلى كوڭىل كۇيدى اۋىزدىقتاي الماي، جانعا جاقپايتىندار حاقىندا ىشكى ويى­مىزدى اقتارا سالار ءسات كوپ بولۋشى ەدى. مۇندايدا ديداعام سول ادامنىڭ جاقسىلىقتارىن جىپكە ءتىزىپ، سانامالاپ بەرەتىن! سوسىن، جاڭا عانا جاراتپاي وتىرعان ادامدى قايتىپ جاقسى كورىپ كەتكەنىمىزدى بىلمەي قالاتىنبىز.

جالپى، پەندەلىكتى بولدىر­ماۋدىڭ جالعىز جولى – جاقسى ويلاۋ. اعا ارتىنا ەرگەن شاكىرت­تەرىنە ىلعي دا «جاماندىق ءوزى-اق تەز تارالادى، سەندەر جاقسى جاعىن ايتىڭدار، كولەڭكەلى جاعىن كورمەگەندەي بولىڭدار» دەپ ءجۇرىپ، «جاقسى ويلاۋدىڭ» جولىن نۇسقاپتى. قازىر قانداي ورتا بولماسىن، بىرەۋ جايلى جاعىمسىز وي ايتىلسا، ءبىز دە اعا ۇلگى ەتكەن جولمەن الگى ازاماتتىڭ جاماندىعىن جاسىرىپ، جاقسىلىعىن اسىرۋعا تىرىساتىن بولعانبىز. دەسە دە ول كىسى سىندى كەز كەلگەن ورتانىڭ اتموسفەراسىن يگىلىككە بۇرىپ جىبەرۋ قولدان كەلمەيدى. ەسەسىنە اعانىڭ وسى مىنەزى سانامىزعا «بۇل ومىردە جامان ادام جوق» دەگەن ۇعىمدى ءسىڭىرىپ تاستاعانىنا – مىڭ مارتە شۇكىر.

«ەستە قالار ءبىراۋىز ءسوز ايت...»

وسىدان ون شاقتى جىل بۇرىن ديداعامەن بولعان ەلەۋسىز ءبىر اڭگىمە، سول مەزەتىندە ايتىلا سالعان جاناما ءسوز جىلدار كەرۋەنى جالت بەرىپ جالىن ۇستاتپاي كەتكەن سوڭ سالماعى اتان تۇيەگە جۇك بولارلىق وي تۋدىرىپ جاتاتىنىنا تاڭدانباۋعا شارا جوق. ماسەلەن، كەيدە مىنبەرلەردەن اۋىزدىعىمەن الىسقان «ەزبە شەشەندەردى» كورگەندە اعانىڭ قورعاسىنداي اۋىر جالقى ءسوزىن ساعىنامىز.

2014 جىلدىڭ قىسىندا الماتى­داعى عابيت مۇسىرەپوۆ اتىن­داعى تەاتردا بەردىبەك سوقپاق­باەۆتىڭ 90 جىلدىق مەرەي­­تويىنىڭ قورىتىندى جيى­نى ءوتىپ، ساحناعا نەبىر دويلەر شىعىپ، كلاسسيك جازۋشى حاقىندا ەستەلىكتەرىن ايتىپ جاتتى. ءتىپتى كلاسسيكتىڭ ارقاسىنان قاققان بولىپ، توبىقتان تەپكەن جايت تا توبە كورسەتىپ قالدى. كەنەت كەزەكتى ءسوز ديداعاما بەرىلدى. اعا ادەتتەگى جاراعان اتتاي شاپشاڭ جۇرىسىمەن ساحناعا جۇگىرىپ شىعىپ، ءبىراۋىز ءسوز ايتتى دا، كەرى قايتتى. سول جالقى اۋىز سوزىمەن زالداعىلاردىڭ جاعاسىنان ۇستاپ تۇرىپ جۇلقىپ قالعانداي ەستەرىن جيعىزدى. بەردىبەكتىڭ كوزىن كورگەن، ءتىپتى ونى تىرلىگىندە كوزىنە دە ىلمەگەن اتا بۋىن ەسەڭگىرەپ، وزدەرىن ءتىرى بەردىبەك سانايتىندار نوك­داۋن الدى. ال بەردىبەك بولماققا ۇمىتتىلەر اعانىڭ سول كۇنگى «وسى زالدا قانشاما قالامگەر وتىرمىز. ءبارىمىز جابىلىپ ءجۇرىپ، قوجا سىندى ومىرشەڭ ءبىر كەيىپكەردى دە جاراتا الماعانىمىزدى مويىن­دايىقشى»، دەگەن ءمىردىڭ وعىنداي ءسوزىن قورىتىپ ۇلگەرمەي قالدى.

سول ساتتەگى تەاتر ءىشى سىلكىپ تاستار وسى كۇيدى اڭساپ تۇرعان. ويتكەنى مىنبەدە سوقپاقباەۆ تۋرالى ءجىبى ءتۇزۋ اڭگىمە ازا­يىپ، اتا بۋىن دا، اعا بۋىن دا وزدەرىن ماقتاۋمەن اۋرەلەنىپ كەتكەن-ءدى. ديداعاڭ «قوجاداي كەيىپكەرىڭ جوق» دەپ كەسۋ ارقىلى «شەشەندەردىڭ» ەسىن جيعىزىپ قانا قويعان جوق، سول كۇنگى زالدا وتىرعانداردىڭ ءبىرىنىڭ دە بەردىبەككە تەڭدەسە المايتىنىن بەتىنە ايتتى. ايتپەسە بار عوي، وزگەلەر سىندى سوقپاقباەۆتىڭ ەسىمىن قالقالاپ، ءوزىن ماقتاۋعا ديداعامنىڭ دا مۇمكىندىگى بار ەدى. وندايعا اعانىڭ ارى جىبەرمەدى. كەيىنگىنى بىلاي قويىپ، 1978 جىلى كلاسسيك بەردىبەكتىڭ ءبىر توپ جاسقا «اقجولتاي» تىلەپ، «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنە ماقالا جازعانى، وندا «اققابانىڭ تولقىنى» اتتى تىرناقالدى تۋىندىسى حاقىندا «ديداحمەت ءاشىمحانوۆ تا اڭگىمە جازۋعا اجەپتاۋىر توسەلىپ قالعان. ءسوز ساپتاۋى جاتىق، بەينەلى. ادام پسيحولوگياسىنا تەرەڭدەپ، نانىمدى ەتىپ سۋرەتتەيدى» دەي كەلە: «جاس قالامگەر كەيبىر تۇرعىلاستارى ءتارىزدى ءجونسىز قازىمىرلانباي، جاندى دەتال، شيراق شتريحتار ارقىلى ەرلى-زايىپتىلاردىڭ حاراكتەرىن جاپ-جاقسى اشقان. ماعان ونىڭ ويىن ايقايلاپ ايتپاي، استارلى جەتكىزەتىن قاسيەتى ۇنادى» دەپ باعالاعانى 28 جاستاعى جاس جازۋشىعا از ولجا ما؟ 28 جاسىندا بەردىبەكتىڭ اق باتاسىن العان ديداحمەت ءاشىمحانۇلى كەيىننەن قانشاما ءورىم قالام­گەردىڭ ادەبيەتتىڭ ەسىگىنەن يمەنبەي كىرۋىنە جول اشتى. جىلت ەتكەن ساۋلەلى تالانتى بار جاستاردى با­ۋىرىنا باسىپ، قىزعىشتاي قورىدى، جاراۋ اتتاي باپتادى.

«ساحناعا شىعا قالساڭ، ەستە قالار ءبىر ءسوز ايت، ايتپەسە ءسوي­لە­­مە» دەيتىن ەدى، اعا! ديداعام ءومىر بويى سول ۇستا­نىمىنان تاي­عان جوق.

«جاس قالامگەرلەردى جينا، وسى سەنبىدە ءبىر اۆتوبۋس بولىپ، شوقاننىڭ زيراتىنا ءتاۋ ەتىپ قايتالىق»، دەدى بىردە. سول اپتادا ەلۋ ەكى ادام سىياتىن ءنان كولىك تولا جاس قازىرگى جەتىسۋ وبلىسىنىڭ كەربۇلاق اۋدانىنا اتتاندىق. جولباسىمىز ديداعام قابىر باسىندا تۇرىپ: «شوقان ءومىر بويى اتتىڭ جالىندا، تۇيەنىڭ قومىندا ءجۇرىپ، ازيا مەن ەۋروپانى شارلادى. قازىرگىدەي ۇشاقپەن ۇشىپ، قالاعان جەرىڭە بارا سالاتىن زامان ەمەس. تىنىعۋعا توقتاعاندا تىزەسىنە قاعازىن قويىپ، كورگەن-بىلگەنىن جازىپ وتىرعان. وسىلاي وتىزعا تولماي جاتىپ، ارتىندا قانشاما ەڭبەك قالدىردى. بۇگىن شوقاننىڭ باسىنا تۇرعان سەندەر دە وتىزعا كەلىپ قالدىڭدار. شوقان سىندى نە بىتىرە الدىڭدار؟ وسى سۇراققا جاۋاپ ىزدەپ كورىڭدەرشى؟» دەدى.

تاعى دا وتە قاراپايىم بول­عانى­مەن، سالماعى قورعاسىننان دا اۋىر ءسوز! باسقا جەردە ەمەس، شوقاننىڭ قابىرىنىڭ باسىندا ايتىلدى. زيراتتىڭ جانىندا جۇرەگى لۇپىلدەپ تۇرعان جاس بۋىننىڭ وتىزىندا وردا بۇزعان شوق جۇلدىز شوقانعا اينالۋى استە وڭاي ەمەس ەدى. بىراق اعا شاكىرتتەرىن شوقانعا شەندەستىرىپ، نامىسىن قايراپتى. سول ساپاردا بىزبەن بىرگە بولعان­داردىڭ ءبارى دەرلىك قازىر ادەبيەت پەن جۋرناليستيكا سالاسىندا ەڭبەك ەتىپ ءجۇر. ولاردىڭ ءاربىرى شوقان بولماعانىمەن، ديداعاداي تالىمگەردىڭ ۇكىلى ءۇمىتىن تولىقتاي اقتاعانىنا ءبىز كۋاگەرمىز.

«كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى»...

ديداعامنىڭ وندىرە جازار ۋاقىتى نارىقتىق قوعام قىسقان توقسانىنشى جىلدارعا تۇسپا-تۇس كەلدى. سويتسە دە، اعامىز ادەبيەت پەن جۋرناليستيكانىڭ تىزگىنىن تەڭ ۇستاپ، ەلگە ادال قىزمەت ەتتى. «التىنسارين كوشەسى. ۇزىندىعى 100 مەتر» دەگەن سياقتى قوعامدىق رەزونانس تۋعىزعان ماقالالار جازدى. ول ماقالاسى سول ساتىندە ءتيىستى مەكەمەلەردىڭ نازارىنا ىلىگىپ، الماتى قالاسىن قاق جارىپ جاتقان باياعى «پراۆدا» داڭعىلى ۇلت ۇستازى – ىبىرايدىڭ اتىن يەلەندى. ديداعامنىڭ مۇنداي ەل بىلەتىن ەرلىك ىستەرىن قايتالاپ اڭگىمەلەي بەرمەي، بۇقارا ءالى ەستي قويماعان ەكى جايتتى ءسوز ەتەيىن.

بىردە ديداعام كابينەتىنە شاقىردى. ۇستەلىنىڭ ءۇستى تولا وقۋشىلاردىڭ كۇندەلىگى. كۇندەلىك بەتىندەگى رەسەيدىڭ جارتىلاي جالاڭاش انشىلەرى مەن ءوزىمىزدىڭ ەسترادا جۇلدىزدارىنىڭ سۋرەت­تەرىنە قاراۋعا كوز ۇيالادى. مەكتەپ جاسىنداعى بالالارعا قازاقتان ۇلگى ەتەر تۇلعا قالماي، ساحنادا سەكەڭدەگەندەردى العا وزدىرعانبىز. الەۋمەتتىك جەلىلەر اتقا قونا قويماعان 2010 جىلدارى قىركۇيەك ايى كەلگەن سايىن تەلەارنالار مەن گازەتتەر شۋىلداپ، وسى ماسەلەنى كۇن تارتىبىنە شىعاراتىن. بىراق كەلەر جىلى وقۋشىلار قايتادان ءانشى-قۇشناشتار بەينەلەنگەن كۇندەلىك ۇستاۋعا ءماجبۇر بولۋشى ەدى.

«مىنا سۇمدىقتان حابارىڭ بار ما؟»، دەدى اعا. «بار» دەيمىن! «بۇلار ۇلتتى ازدىرىپ بىتەتىن بولدى. كۇندەلىك بەتىندەگى جارتىلاي جالاڭاش ءدۇبارالاردى كورىپ وسكەن ۇرپاق سولاردى ءپىر تۇتادى. سوسىن وسىلارداي ءجۇرۋ قالىپقا اينالادى. بۇعان قالايدا توسقاۋىل قويۋ كەرەك»، دەدى ءسوزىن ىركىپ. «ماقالا جازۋ كەرەك شىعار»، دەدىم مەن. «جوق، ودان ەشتەڭە وزگەرمەيدى. مىنە، بۇل تاقىرىپتا جازىلعان ماتەريالداردى دا جيناپ قويدىم»، دەپ تارتپا تولا گازەتتەردى كورسەتتى. ءسويتتى دە سويلەپ كەتتى. «ءبىز تىم قۇرىسا تۋعان جەرىمىزدىڭ بالالارىنىڭ وسىنداي كۇندەلىك ۇستاماۋىنا سەپتەسە الامىز. ەل مەن جەردىڭ تاريحى، تۇلعالارى مەن قاسيەتتى جەرلەرى تۋرالى مالىمەتتەردى جيناپ، كۇندەلىك دايىندالىق. سوسىن، جەرگىلىكتى ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىلارىمەن سويلەسىپ كورەيىك. ولار دا جارتىلاي جالاڭاش انشىلەردەن زارەزاپ بولىپ وتىرسا كەرەك»، دەدى.

اعانىڭ يدەياسى كوپ وتپەي جۇزەگە استى. العاشقى جىلى ءۇش اۋدان، كەلەر جىلى ون شاقتى اۋداننىڭ بالالارى كۇندەلىك بەتى ارقىلى ءوز تۋعان جەرى مەن تۇلعالارىن تانۋعا مۇمكىندىك الدى. ءۇشىنشى جىل دەگەندە ديداعاڭنىڭ يدەياسىمەن شىققان كۇندەلىك سانى ءجۇز مىڭعا جۋىقتاپ، وسى بيزنەس مونوپوليستەرىنىڭ قىرىنا ىلىندىك. ولار باسىندا ۇركىتە كەلىپ، ارتىنان ءبىزدىڭ ىعىمىزعا جىعىلۋعا ءماجبۇر بولدى. اعانىڭ سول ساتتەگى جانتالاستى ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا وقۋشىلار كۇندەلىگى ءبىر ىزگە ءتۇسىپ، كۇندەلىك بەتىندە مەملەكەتتىك رامىزدەر عانا بەينەلەنەتىن شەشىم قابىلداندى. ديداعا وسىلاي ۇلتقا جازۋمەن عانا ەمەس، ىسپەن دە قىزمەت ەتۋگە بولاتىنىن كورسەتتى.

ديداحمەت اعا تۇركيانىڭ ۇلتتىق يدەولوگياسىنا تاڭعالۋشى ەدى. قايدا بارساڭ، قىزىل تۋىن جەل­بىرەتىپ قوياتىن رۋحتى ەل تۋرالى ءجيى ايتاتىن. «مەملەكەتتىك رامىزدەردى قۇرمەتتەۋدى تۇرىكتەر­دەن ۇيرەنۋىمىز كەرەك. ءبىزدىڭ دە كوك تۋىمىز بارلىق جەردە ءىلىنىپ تۇرۋى قاجەت. تىم قۇرىعاندا ءارتۇرلى ەتنوسى كوپ ەلدى مەكەندەردىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسىندە كوك تۋىمىزدى جەلبىرەتىپ قويساق، ولار قاي ەلدە جۇرگەنىن ءبىلىپ، ويلانار ەدى»، دەيتىن ىلعي دا. اعا ءبىر كۇنى وسى ويىن دوسى قۇلبەك ەرگوبەك اعامىزعا دا ايتىپتى. قۇلبەك اعا يدەيانى ءىلىپ اكەتىپ، سول كەزدەگى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆقا جەتكىزەدى. كوپ ۇزاماي ىسكەر اكىم وسكەمەن قالاسىنىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسىنە قازاقتىڭ تۋىن جەلبىرەتتى. سول-اق ەكەن، ديداعانىڭ تىلەۋىن قۇداي بەرىپ، بۇل باستامانى الماتى قالاسى، ارتىنشا استانا جۇزەگە اسىردى. ارادا ەكى-ءۇش جىل وتپەي قازاقستاننىڭ بارلىق وبلىس ورتالىقتارى جالاۋىمىزدى تۋ-تۇعىرعا قوندىردى. قازىر، ءتىپتى اۋداندارعا بارساڭىز دا، ءسىزدىڭ كوزىڭىزگە ەڭ الدىمەن بيىكتە تۇرعان مەملەكەتتىك جالاۋىمىز ءتۇسىپ، «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى، جانىما قۋات بەرەدى» دەگەن ءاندى ەرىكسىز ايتىپ كەتكەنىڭىزدى بايقاماي قالاسىز. ال ءبىز تۋ-تۇعىردا جەلمەن تەربەلىپ، قاناتىن كەڭگە جايا ۇشىپ بارا جاتقان قىراندى كورگەندە اياۋلى ۇستازىمىزدى ەسكە الىپ، قازاق بالالارىنىڭ كۇندەلىگىنىڭ بەتىنە مەملەكەتتىك رامىزدەرىمىزدى قاشاپ بەرگەن اسىل اعانىڭ «كوك تۋدى جەلبىرەتۋ» دەگەن ارمانىنىڭ دا ورىندالعانىنا ىشتەي ريزا بولامىز.

قارىز بەن پارىز حاقىندا

ديداعامنىڭ كەيىنگى بۋىنعا جاناي ءجۇرۋى ونىڭ قالامگەرلىك جولداعى ەكىنشى تىنىسىن اشتى. ادەبيەتكە ءۇمىت ارتقان جاستار­دىڭ جانكەشتىلىگى قاڭتارىپ قوي­عان قالامىن قولىنا قايتا العىز­دى. ءوزى جاقسى كورەتىن گازەتتىڭ جۇمىسى مەن الاش ارىستارىنىڭ ءجۇز تومعا جۋىق ەڭبەگىن جارىققا شىعارعان «ەل-شەجىرە» قورى­نىڭ تىرلىكتەرىن قاتار اتقارا ءجۇرىپ، ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارى قۇلا­شىن كەڭگە جايىپ، «اقشوقى»، «قۇدايسىزدار»، «جىندى جەل» سىندى بىرنەشە اڭگىمە جازدى.

بىردە كاتونقاراعايعا كەتىپ بارا جاتقان جولدا «جىندى جەل» (العاشقى اتاۋى «الاس تايپاسى تۋرالى اڭىز» بولاتىن), «كەش»، «قىزىل بەيىت» اتتى ءۇش تۋىندىسىن جازىلماي تۇرىپ، اڭگىمەلەپ بەرگەن ەدى. «جىندى جەل» ارتىنشا جارىق كوردى. «كەشى» اياقتالماي قالدى. ال «قىزىل بەيىت» سول كۇيى قاعازعا تۇسكەن جوق. اعا ومىردەن وزعاننان كەيىن بىرنەشە رەت «قىزىل بەيىتتى» اڭگىمە ەتىپ جازىپ شىقپاق­شى بولدىم. ابايدىڭ «مولاسىنداي باقسىنىڭ، جالعىز قالدىم – تاپ شىنىم» دەگەن يدەياسىنا قۇرىلۋعا ءتيىس تۋىندىنى سول كۇيى ويىمداعىداي جازا المادىم. اعانىڭ الدىندا ءوزىمدى قانشا بورىشتى سەزىنگەنىممەن، قولىما قالام السام، جەلكەمنەن ءبىر وتكىر كوز قادالىپ، قاراپ تۇرعان سياق­تى بولادى. ول وتكىر كوزدىڭ يەسى – ديداعام سەكىلدى، ول مەنى كورىپ تۇرعانداي...

بورىشتى دەمەكشى، ديداحمەت ءاشىمحانۇلىنىڭ شاكىرتتەرى اعاعا قارىزدار! ول كىسى قولىندا قالامى بار قىز-جىگىتتەرگە تەك رۋحاني تۇرعىدا عانا ەمەس، ازىن-اۋلاق قارجىلاي دا قارايلاسىپ تۇردى. وسىلايشا، سول كەزدە وتباسىن جاڭا قۇرعان بىزگە از سەپتىگىن تيگىزبەدى. بىراق قارىزدى ۋاعىندا قايتارۋدى تالاپ ەتەتىن. العان قارجىنى قايىرا اپارعاندا «ورالحان بوكەيشە «ءوي، ءديدوش! سەنىڭ ادالدىعىڭدى ۇناتامىن» دەپ تيىنىنا دەيىن ساناپ الايىن با؟» دەپ كۇلدىرەتىن. مۇمكىندىگى جوقتارعا جۇمىس تاپسىرىپ، كەي بورىشكەردى كەشىرىپ تە جاتاتىن.

بىردە سوزدەن ءسوز شىعىپ، «ديداعا، ءبىز ءسىزدىڭ اعالىق قامقور­لىعىڭىزعا قارىزدارمىز. ونى ەندى قالاي قايتارامىز؟» دەدىم ازىلدەپ. «اعاڭ ساعاتتىڭ (اشىمباەۆتى ايتىپ وتىر) جاقسىلىعىن كوپ كورىپ ەدىم. ەگەر ساعان شاراپاتىم تيسە، سول كىسىنىڭ الدىنداعى قارىزىمنىڭ قايتقانى دا»، دەدى كۇلىپ.

التايدا تۋعان ديداعام ءحانتاڭىرىنىڭ باۋىرىندا وسكەن ساعاتتاي اعاسىنىڭ الدىنداعى پارىزى مەن قارىزىنان ءبىر­جولا قۇتىلدى. بىراق ءبىزدىڭ، ياعني شاكىرتتەرىنىڭ موينىنا ديداح­مەتتىك قارىزدى اماناتتاپ كەتتى. ول اماناتتى سوڭىمىزدان ەرگەن ىنىلەرگە ادالىنان تاپسىرىپ بەرە الامىز با؟ ەندىگى ماسەلە وسىندا عانا...

قانات ابىلقايىر

پىكىرلەر