ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن العاننان باستاپ، رەسپۋبليكامىزدا ءدىن تۋرالى زاڭدار دا كۇشىنە ەنە باستادى.زاڭ شەڭبەرى بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەز كەلگەن ازاماتىنىڭ ءتىلى مەن دىنىنە قاراماستان جەكە نانىم-سەنىمىنە، كوزقاراسىنا قۇرمەتپەن قاراۋ نەگىزدەلدى. ياعني مەملەكەتىمىزدە ءدىني ەركىندىكتەر ورىن الا باستادى. ەندى عانا العا قادام باسقان جاس مەملەكەت ءۇشىن، ءدىننىڭ وزەكتىلىگى، راديكالدى ارەكەتتەر، ءدىني تۇراقسىزدىق سونداي-اق ءدىن اياسىنداعى بىرنەشە تاقىرىپتار ايتارلىقتاي ماڭىزدى رول اتقارا قويعان جوق بولاتىن.ۋاقىت وتە كەلە ءدىن ماسەلەسىنىڭ وزەكتىلىگى ارتىپ، ىشكى قايشىلىقتار مەن نارازىلىقتىڭ تۋىنداۋ سالدارىنان جاعداي شيەلەنىسە ءتۇستى.
ەلىمىزدەگى ەڭ كوپ تەررورلىق ارەكەتتەر ورىن الاتىن قالالار قاتارىنا: الماتى، اتىراۋ، اقتوبە، پاۆلودار، شقو، بقو، ماڭعىستاۋ سەكىلدى وبلىستار ەنەدى.
ءبىراز ۋاقىتقا دەيىن الماتى، استانا قالالارىندا كەزىندە تەررورلىق قاۋىپتىڭ «سارى» دەڭگەيلەرى ەنگىزىلدى.
رەسپۋبليكا اۋماعىندا 2011 جىلدان باستاپ راديكالدى ارەكەتتەر ورىن الا باستادى. العاشىندا «بومبا» جارىلعىش زاتىمەن ءوزىن جارىپ جىبەرەتىن جيھادشىلار كوبەيدى.بىراق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ول جارىلىستاردى تەراكت دەپ قابىلداعان جوق. ەسەسىنە 2011 جىلدىڭ سوڭعى قورىتىندىسى بويىنشا ءبىر جىل ىشىندە 8 تەراكت ورىن العان، بىراق ونىڭ 4-ءى تەراكت رەتىندە قابىلدانعان جوق، دەگەنمەن، ورىن العان ارەكەتتەردىڭ بارلىعىندا بىردەي جاعدايلار كورىنىس تاپقان. وكىنىشكە وراي ول ۋاقىتتا جيھادشىلارعا ەشقانداي قارسى كۇرەس امالدارىن جۇرگىزە العان جوقپىز.سول ۋاقىتتاردا ءوزىن عانا جارىپ جىبەرەتىن جيھادشىلار،بۇگىندە بىرنەشە توپتىڭ ءومىرىن قيۋدى ادەتكە اينالدىردى. وسىلايشا، 2011 جىل قازاقستاننىڭ ءاربىر تۇرعىنى ءۇشىن تەرروريزمنەن بولعان جارىلىستار بولاشاققا دەگەن ۇرەيلەرىن تۋعىزدى.
بۇگىندە زاڭدا وزگەرتۋلەر ەنگىزىلگەن،قارسى كۇرەستەردە جۇرگىزىلىپ جاتىر، بىراق سول كەشەگى جيھادشى مەن بۇگىنگى تەرروريستىڭ شىعۋ تەگىن تابا الماي كەلە جاتىرمىز.بۇرىن قالاي كۇرەسىپ ەدىك، قازىر قالاي كۇرەسىپ كەلە جاتىرمىز دەپ تالدايتىن بولساق، ءبىرشاما جەتىستىكتەرگە جەتتىك،بىرنەشە تەرىس اعىمعا كەتكەن ادامداردىڭ بەتىن بەرى قاراتقانىمىز كوڭىل قۋانتادى. بۇل رەتتە ءمينيسترلى تاراپىنان «جۋسان - 1»، «جۋسان -2»، «جۋسان-3» وپەراتسياسى ويداعىداي ناتيجە بەردى. سول ءتارىزدى جاستاردى تەرىس اعىمنان قورعاۋ شارالارىندا كوپتەگەن جايتتار ورىن الىپ جاتىر.
دەگەنمەن بۇگىندە مەشىتتەردەگى جاعدايدا اقساپ تۇر.جۇما نامازعا بارا قالساڭىز،جاماعاتتان ءبولىنىپ نامازىن وزگەشە وقيتىن ادامدار كوزىڭىزگە تۇسپەي قويمايدى.سوڭعى 3-4 جىل شەڭبەرىندە جاستاردىڭ دىنگە بەت بۇرۋى دا ەداۋىر جوعارعى كورسەتكىشكە يە بولدى.بۇل كورسەتكىشتەردى دە جات اعىمدار ءوز ماقساتتارىنا پايدالانىپ،ەلىمىزدە جاستاردىڭ قاتىسۋىمەن تەررورلىق ارەكەتتەر بەلەڭ الۋدا.بۇل،ارينە،قۋاناتىن جاعداي ەمەس،بىراق قوعامدا ساقالىن قاپتاپ وسىرەتىندەر مەن بالاعىنىڭ قىسقالىعىن انىق كورسەتەتىن ادامدار كوبەيۋدە.زايىرلى مەملەكەت ەكەنىمىزدىەسكەرەر بولساق،ولاردىڭ سىرت كەلبەتى مەن ناماز وقۋىنداعى وزگەشەلىكتەرىنە كوز جۇمىپ قاراۋىمىزعا تۋرا كەلەدى.بىراق مەملەكەتىمىز ونىمەن توقتاپ قالىپ جاتقان جوق،عالامتور جەلىلەرىندە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىمەن،اۋديو،ۆيدەو جازبالاردىڭ كوبەيۋى، سونداي-اق ءمۇفتيات پەن ءدىني باسقارمالاردىڭ بەلسەندىلىگىن بايقايمىز.الايدا ونىمەن جۇمىس بىتپەيدى،جاڭاشالانعان ادىستەر مەن جىلدامداتىلعان وزىق جۇيەگە اۋىسۋ كەرەك.
ەڭ الدىمەن يسلام باعىتىنداعى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن ناقتىلاپ،سونىمەن قاتار مەكتەپتەردە ءدىنتانۋ ءپانىنىڭ ساعاتتارىن كوبەيتۋ ارقىلى، ءبىلىم الىپ كەلە جاتقان جاس جەتكىنشەكتەردىڭ ءدىن تاقىرىبىنداعى ساۋاتتىلىعىن ارتتىرامىز. ونىمەن قوسا عالامتور جەلىلەرىندەگى بۇرىس باعىتتا جۇمىس جاسايتىن سايتتار مەن توپتاردىڭ تارالۋىنا تيىم سالۋ جانە قاتاڭ تەكسەرىستەن وتكىزۋ جۇمىستارىن قولعا الۋىمىز شارت.ارنايى وڭالتۋ ورتالىقتارىنىڭ حالىقپەن تىعىز بايلانىسىن جاقسارتۋ كەرەك،ياعني كەز –كەلگەن قالا تۇرعىنى قىسىلماستان كوكەيىندەگى سۇراقتار مەن ناماز وقۋ جۇيەسىن تانىسىنان ەمەس ارنايى ورىنداردان ۇيرەنگەنى دۇرىس. حالىقتىڭ دىنگە دەگەن قۇلشىنىسى كۇننەن-كۇنگە ارتىپ كەلە جاتقانىن ەسكەرسەك، مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە،جەكەمەنشىك جۇمىس ورىندارىندا، جوو،ورتا ءبىلىم بەرەتىن جانە مەكتەپتەردە، ارنايى كاسىپورىنداردا تۇسىندىرمە جۇمىستارىن ءجيى جاساۋ ارقىلى ءدىن ماماندارىنىڭ حالىقپەن تىعىز بايلانىسىن ارتتىرامىز.جات اعىمداردىڭ قۇربانى بولعان ادامدار تۋرالى دەرەكتى جانە كوركەم فيلمدەردىڭ سانىن كوبەيتكەن ءجون. سونداي-اق ءدىنتانۋشى پسيحولوگتاردىڭ كوپتەپ دايارلانۋى،ۇتىمدى جۇمىستىڭ ءبىرى بولار ەدى.
وسىعان وراي، جوعارىدا ايتىلعان ماسەلەلەردى شەشۋ ماقساتىندا الماتى قالاسى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ «مونيتورينگ جانە تالداۋ» ورتالىعى ءدىن ىستەرى جونىندەگى باسقارمانىڭ تاپسىرىسىمەن «ءدىنتانۋ جانە زايىرلىلىق نەگىزدەرى» ءپانىنىڭ مۇعالىمدەرىنە بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ كۋرستارىن جۇرگىزە باستادى. بۇل كۋرستار قالداياقوۆا، 62 ا مەكەن-جايى بويىنشا ورنالاسقان قالالىق ءبىلىم بەرۋدەگى جاڭا تەحنولوگيالار ورتالىعىندا ءوتىپ جاتىر.
قازاق حالقى ءۇشىن يسلام ءدىنى ءداستۇرلى ءدىن بولعاندىقتان،يسلامي ساۋىتتىلىق ەلىمىزدىڭ كەز-كەلگەن ازاماتىنان تالاپ ەتىلۋى ءتيىس.ول ءۇشىن ارنايى وقىتاتىن كۋرستار،ينتەرنەت جەلىلەرىندەگى ماقالالاردىڭ سانىن جيىلەتۋدى قولعا الۋ كەرەك.
تۇرسىنعالي ءالىپ،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
