قازاقستانداعى 2019 جىلدىڭ  جەلتوقسان رەۆوليۋتسياسى

3663
Adyrna.kz Telegram

رەۆوليۋتسيانىڭ باستالۋى-    قاسىم-جومارت توقاەۆ قر پرەزيدەنتى رەتىندە ترانزيتتىك ترانسفورماتسيانى باستاپ ەدى. ترانزيتتىك ترانسفورماتسيا - ساياسي جانە قۇقىقتىق رەفورمالاردىڭ جولى رەتىندە ويلاستىرىلدى.  بۇل ترانزيتتىك ترانسفورماتسيا ەليتارلىق سيپاتتا، كوپ حالىقتى قاتىستىرۋ تالاپ ەتپەيدى. بۇل رەۆوليۋتسيالىق تولقۋ ەمەس، بۇل بۇگىنگى كۇنى بەيبىت ارەكەتتەر بولماق. سونىمەن 20-شى   جەلتوقساندا 2019 جىلى ۇلتتىق قوعامدىق كەڭەستىڭ وتىرىسىندا (ناتسيونالنوگو سوۆەتا وبششەستۆەننوگو دوۆەريا) توقاەۆ قر پرەزيدەنتى رەتىندە بىرقاتار ساياسي جانە قۇقىقتىق رەفورمالاردى زاڭداستىرۋدى ۇسىندى.(https://ru.wikipedia.org/wiki/)

رەۆوليۋتسيانىڭ ناقتى ماقساتتارى: جەكە تۇلعالارعا  پەرسونالىق كەپىلدىك (وبەسپەچەنيە پراۆا نەپريكوسنوۆەننوستي ليچنوستي) جانە جەرگە جەكە مەنشىك  ورناتىپ، مۇراگەرلىك قۇقىقپەن قامتاماسىز ەتۋ. فەرمەرلەرگە جەرگە يەلىكتى مەنشىكتىككە كەپىلدىك بەرۋ. ورتاڭ قول ،ۇساق مەنشىك يەلەرىنە،جانە باسقا جەكە مەنشىككە يەلىك كەپىلدىك بەرۋ. 

 رەۆوليۋتسيانىڭ سەبەپتەرى: 2015-2016 جىلدارى قازاقستاندا ەكونوميكالىق داعدارىس باستالدى. ەكونوميكا سول ەكى جىلدا تەك 1.0%-1.2%   ءوستى. بۇل جاعداي ەكونوميكانىڭ ستاگناتسياسىنا اكەلمەك ەدى. ەكونوميكالىق داعدارىس ۋشىعىپ ساياسي جانە الەۋمەتتىك نارازىلىققا اپارماق ەدى. 

رەۆوليۋتسيانىڭ شتابى، قارجىلانۋى، بەلسەندىلەرى.

       ەليتارلىق رەۆوليۋتسيا- قانتوگىسسىز رەۆوليۋتسيانى جۇرگىزۋ ستسەناريىنىڭ ورىندالۋى.  قازاقستاننىڭ ساياسي باسشىلىعى رەتىندە نازارباەۆ پرەزيدەنت رەتىندە بيلىكتىڭ پرەزيدەنت لاۋازىمىن كونستيتۋتسيالىق جولمەن ەكىگە ءبولىپ: ەلباسى-ءبىرىنشى پرەزيدەنت جانە قر پرەزيدەنتى ەكى قۇزىرەتتىڭ ءبىرىنشىسىن ءوز قولىنا الىپ، ەكىنشىسىن توقاەۆتىڭ قولىنا  بەرگەن ەدى. رەۆوليۋتسيانىڭ باسقارۋشى كۇشى- جاڭا سيپاتتاعى پارتيالار بولماق. ەسكى ديسكرەپتيۆتەردى (كوممۋنيستىك جۇيەنىڭ كەلەڭسىزدىكتەرىن) جويىپ، ليۋستراتسيا (قىزمەتتەن شەتتەتۋ) ارقىلى ەسكى ەليتانى بيلىكتەن كەتىرۋ. جاڭا ەليتانى قالىپتاستىرۋ.

تۇپكىلىكتى  ساياسي رەفورما ماقساتتارى مەن باسقا سيپاتتارى. رەۆوليۋتسيا تەرەڭدەپ  ءجۇرۋى كەرەك. ياعني پارلامەنتتىڭ، اتقارۋشى، سوت بيلىكتىڭ تارماقتارىنىڭ قۇزىرلارىن ءوزارا تەڭەستىرۋ- تەجەۋ- دەربەستەنۋ مەحانيزمى كەرەك. ۇلگى رەتىندە اقش،گەرمانيا ،ت.ب.

قاۋىپتەر پەن قاتەرلەر: رەۆوليۋتسيا بارىسىندا اتقارۋشى بيلىك تىم باسەڭدەپ، قارۋلى كۇشتەر قاۋقارسىز قالىپ، قازاقستاننىڭ  تەرريتوريالىق تۇتاستىعىنا قاۋىپ- قاتەرلەر ابدەن ءتونۋى مۇمكۇن، سوندىقتان اقش پەن ەو قوسىمشا كەپىلدىك الىپ، ءوز قارۋلى كۇشتەرىنە ساقتىق پەن اۋىزبىرلىك كەرەك.رەۆوليۋتسيا ء"وز بالالارىن ءوزى جەپ قوياتىن", ءبىرىن ءبىرى اياۋسىز قۇرباندىققا شالاتىن ادەتى بار. رەۆوليۋتسيا جالعان تاريحنامالار جاساۋعا اۋەس بولادى.

ءار رەۆوليۋتسيانىڭ ءوز "جولبيكەشتەرى، ساتقىندارى مەن ەپيكالىق قاحارمان كەيىپكەرلەرى" بولادى. رەۆوليۋتسيا ابدەن جەڭگەن كەزدە ساياسي وپاسىزدار مەن فينانستىق الپاۋىتتار اگەنتتەرى مەن اۆانتيۋريستەر ورنىعىپ سولار قىزىعىن كورەدى.

 رەۆوليۋتسيا سالدارى مەن ناتيجەلەرى: رەۆوليۋتسيا ازاماتتىق سوعىسقا اينالماسا، قويعان ماقساتتارىن ورىنداسا ساياسي تياناقتىلىق پەن داۋلەتتى تۇرمىس ورنىعادى.

ءازىمباي عالي،

تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى

پىكىرلەر