60 ملن. تۇراتىن شاپان

2931
Adyrna.kz Telegram

 ەڭبەگى كوبىنە-كوپ جۇرت نازارىنان تىس قالاتىن ماماندىق يەلەرى بار. تاريح ءۇشىن قۇندى جادىگەرلەردى باستاپقى قالپىنا كەلتىرۋمەن، ونى كونسەرۆاتسيالاۋمەن شۇعىلدانادى. كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى وزبەكالى جانىبەكوۆتىڭ كەزىندە الماتىداعى «قازرەستاۆراتسيا» مەكەمەسىن قۇرۋعا مۇرىندىق بولعا­نىنىڭ ءوزى وسى ماماندىقتىڭ قان­شالىقتى ماڭىز­دى ەكەندىگىن اڭعارتسا كەرەك. بۇگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق مۋزەيىندە ەڭبەك ەتەتىن تۇرسىنكۇل جايلاۋباەۆا وسىنداي سيرەك كەزدەسەتىن قادىرلى ىسپەن شۇعىلدانادى.

– رەستاۆراتور بولۋدىڭ قيىن­دىعى دا، قىزىعى دا كوپ. بۇل جۇمىسپەن اينالىسۋ ءۇشىن كوپ نارسەنى ءبىلۋ كەرەك، ۇيرەنۋ كەرەك. مىسالى، جاي عانا ءجۇننىڭ  قانداي كيىمدە نەمەسە بۇيىمدا قولدانىلاتىنىن، كەستەنىڭ ءتۇر-ءتۇسىن، تىگىستىڭ نەشە ءتۇرىن ءبىلۋ كەرەك. تاريحتان حابارىڭ بولۋ كەرەك. ەتنوگرافيانى بىل­مەسەڭ تاعى بولمايدى. بىزدە ءار رۋدىڭ باس كيىمىنىڭ، كيمە­شەگىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى بار. جاسىنا قاراي، كەلىنشەك پەن قاريا­لاردىڭ كيمەشەكتەرى ءارتۇر­لى بولعان. سونىڭ ءبارىن بىلمە­سەڭ، زەرتتەمەسەڭ، ونى قالاي جاساي­سىڭ؟! – دەيدى تۇرسىنكۇل اپاي.

ونىڭ ايتۋىنشا، حح عا­سىردان ارىدە تۇتىنىلعان كيىم­دەردىڭ ماتەريالىن قازىرگى دۇنيە­لەرمەن سالىستىرۋعا مۇلدە كەلمەيدى. رەستاۆراتسياعا قاجەتتى تابيعي زاتتاردى تابۋ قيىننىڭ-قيىنى. ماسەلەن، تۇرسىنكۇل اپاي قازىبەك بي بابامىزدىڭ شاپانىن قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن قاجەتتى زەرلى ءجىپتى ىزدەپ بۇقاراعا دەيىن بارىپتى. تۇرسىنكۇل اپاي قازىبەك ءبيدىڭ شاپانىنا دەيىن دە تالاي مۇرالارىمىزدىڭ قايتا تىرىلۋىنە اتسالىسقان. ەسىك قورعانىنان تابىلعان «التىن ادامنىڭ» رەكونسترۋكتسياسىن جاساعان بىر­نەشە ماماننىڭ ءبىرى. ابىلاي حاننىڭ قامقا شاپانىندا دا، مۇراق حاننىڭ باس كيىمىندە دە قولىنىڭ تابى قالعان. «پازىرىق قىزىنىڭ كيىمى»، «التاي كوسە­مىنىڭ كيىمى» سىندى ءبىراز جۇ­مىستارى قازاقستاننىڭ عانا ەمەس، فرانتسيانىڭ، رەسەيدىڭ، چەحيانىڭ كورمەلەرىنە قويىلعان.

شاپاندى قارقارالى ءوڭىرىنىڭ ەدىگە دەگەن اۋىلىنان قازىبەك ءبيدىڭ ۇرپاعى التىن دەگەن ازامات اكەلىپتى. ابدەن توزىعى جەتكەن، شامامەن 20 پايىزداي جەرى عانا ءبۇتىن بولىپتى. العاشقى فوتوسۋرەتىنە قاراپ، وعان ءبىز دە كوز جەتكىزدىك. ال قازىر مۋزەي قورىنداعى بۇل دۇنيەنىڭ باعاسى «60 ميلليون تەڭگە» دەپ كور­سەتىلگەن. ياعني، وتە قۇندى دۇنيە.

– بىزدە رەستاۆراتورلاردى تانىماق تۇگىلى، رەستاۆراتسيا دەگەن ۇعىمنىڭ ءوزىن تۇسىنبەيتىندەر بار. كەيبىرەۋلەر مەنى «جاماۋشى» دەيدى. جارايدى، جاماۋشى بولسام بولايىن دەپ جۇمىسىمدى ىستەي بەرەمىن. «التىن ادام» دا، قازىبەك ءبيدىڭ شاپانى دا – ءبىزدىڭ قۇندى جادىگەرىمىز. «بۇل ءبىزدىڭ دا ءۆينچيمىز» دەپ كوزىمىزدىڭ قارا­شىعىنداي ساقتاۋىمىز كەرەك، – دەيدى ت.جايلاۋباەۆا.


ارنۇر اسقاروۆ،
«ەگەمەن قازاقستان»

 

 

 

پىكىرلەر