ۋاقىت قۇستاي ۇشىپ، كوزدى اشىپ جۇمعانشا شاشاسىنا شاڭ جۇقپاي تاعى ەكى جىل زاۋلاپ وتە شىقتى. مارتەبەلى ۋاقىتتى قۇدايعا تەڭەگەنىمىزبەن ونىڭ دا جۇرەكتى جارالاعان عاشىقتىق دەرتىن جازۋعا قۇدىرەتى جەتپەيتىنىنە گيۋستاۆتىڭ كوزى انىق جەتتى. كۇن ارتىنان سىناپتاي سىرعاناپ كۇندەر وتسە دە ەليزانى ۇمىتا المادى. ايلى تۇندەردە ءتاتتى ويلاردىڭ تىلسىمىندا جانى قىسىلىپ، ونى ويلاۋمەن جىل ارتىنان جىلدى شىعارىپ سالدى.
ون توعىزعا تولعاندا مەكتەپتى ءبىتىرىپ، جوعارعى وقۋ ورنىنا ءتۇستى. توبەلەرى كوككە جەتكەندەي بولعان اكە-شەشەسىنىڭ قۋانىشى قوينىنا سىيماي كەتىپ، ۇلدارىن پيرەنەيا مەن كورسيكاعا ساياحاتتاۋعا جىبەردى. بويى اجەپتاۋىر ءوسىپ، بويجەتكەن قىزداردىڭ ءبارى قىزىعا قارايتىن سۇلۋ جىگىت ەل كورىپ، جەر كورىپ كورسيكادان قايتاردا مارسەل قالاسىنا ايالدادى. ويىڭدا ەشتەڭە جوق ول سول كۇنى تاڭەرتەڭ تەڭىزگە تۇسۋگە بارعاندا قوناق ءۇيدىڭ جانىنداعى ساكىدەن ەليزانى كورىپ قالعانداي بولىپ، جۇرەگى اتتاي تۋلاپ، كوڭىلى الىپ-ۇشىپ جاس كەلىنشەكتىڭ جانىنا جەتىپ باردى. وكىنىشكە قاراي، ساكىدە وتىرعان ەليزا ەمەس، ەلالي فۋكو ەسىمدى بوتەن ايەل بولىپ شىقتى.
ەكەۋى تانىسىپ، اڭگىمەلەرى جىلدام جاراسىپ كەتتى. جاس كەلىنشەك كەمەدە قىزمەت ەتەتىن كۇيەۋىنىڭ كەلۋىن توسىپ ءجۇر ەكەن. تالاي-تالاي اققۋداي ارۋلاردىڭ ارمانى بولعان سۇلۋ جىگىت ءتان راحاتىنىڭ ءدامىن تاتىپ ۇلگەرىپ، ەركەكتىڭ ءيىسىن اڭساعان قاتىننىڭ باسىن تەز اينالدىرىپ الدى. بويلارىن بيلەپ قۋانا ويناق سالعان ءناپسىنىڭ جىلاندارىن جەڭە الماعان ەكەۋى قۇشاقتارى ايقاسىپ، تار توسەكتە تابىسىپ، سول ءتۇندى بىرگە وتكىزدى.
جاس دەنەسى ارشىلماعان جۇمىرتقاداي اپپاق ايەلدىڭ ىستىق قوينىنان جانى بايىز تاپقانداي بولعان جىگىت تاسقىنداپ كەلگەن سەزىمىن تۇساۋلاي الماي، سۇلۋ كەلىنشەكتىڭ شيەدەي قىزىل ەرنىنەن تىستەلەپ ءسۇيىپ، ءتوسىن يىسكەپ، بالداي ءتاتتى ءتانىنىڭ ءشارباتىنا مەيىرىن قاندىرىپ جاتىپ ەليزانى ويلاپ، كەسكىن-كەلبەتىن كوز الدىنا ەلەستەتتى. سۇيىكتىسىن اڭساعان شاقتارىندا كور ازابىنا تۇسكەندەي قيناپ، تاڭدى-تاڭعا ۇرعىزعان ازاپتى تۇندەردىڭ قارىمتاسىن مىنا ءتۇن ءسال دە بولسا قايتارعانداي ما، قالاي؟ ايتكەنمەن، تۇلا بويىن بيلەپ الىپ، تامىر-تامىرىن قۋالاعان سەزىم تولقىندارى باسقا بىرەۋدى اڭسايدى. ساعىنادى. ءۇمىت جالاۋىن جەلبىرەتىپ، قولىن بۇلعاپ الىستان شاقىرعانداي بولادى.
شىدامىنان ايىرىپ، جەلىگە ماستانعان ءناپسىسىن قاناعاتتاندىرىپ، جالعىزدىقتان جابىرقاعان جۇرەگىن جۇباتقان مىنا ايەلدىڭ ەليزا بولىپ شىقپاعانى قانداي وكىنىشتى. سۇيگەن جانىنىڭ تانىنە ءتان سۇلۋلىقتىڭ ءبارى – تۇندەي تۇڭعيىق كوزدەرى، سىمباتتى ءمۇسىنى، تولقىندانىپ يىعىنا توگىلگەن قولاڭ ءشاشى، قىپشا بەلى، سىڭعىرلاعان ءتاتتى كۇلكىسى.. ءبارى- ءبارى – قۇمارلىقتىڭ ماستىعىنا ەلىرىپ، قوينىندا تورعا تۇسكەن اق سازانداي تۋلاپ جاتقان مىنا كەلىنشەكتىڭ بويىندا بار. قۇددى، سويىپ قاپتاپ قويعان ەليزانىڭ سىڭارى ما، دەرسىڭ. تەك، جانى، جانى عانا ەليزانىكى ەمەس. ءناپسىڭدى الداعانىڭمەن، جۇرەگىڭدى الداي المايسىڭ. ەلالي فۋكونى كوڭىلى ۇناتقانىمەن، جۇرەگى سۇيمەيدى. ءتانى تويات تاپقانىمەن، سەزىمى قاناعاتتانبادى.
تاڭ سىبىرلەپ اتا سالىسىمەن گيۋستاۆ كەزدەيسوق جاعدايدا جولىققان كەلىنشەكپەن اسىعا قوشتاستى. كوڭىلىندە وشپەستەي ءىزىن قالدىرعان مارسەل قالاسىنداعى باسىنان كەشكەن ماحاببات وقيعاسىن ول ولگەنشە ۇمىتا المادى. كەيىن بارماعىن شايناپ وكىنىپ، جۇرتتان سۇراستىرىپ ەلالي فۋكونىڭ قايدا جۇرگەنىن سۇراستىرعان كەزدەرى دە بولدى.
تىرشىلىك قالىپتى ارناسىنا ءتۇسىپ، تاۋدىڭ تەنتەك وزەنىندەي سارقىراپ اعا بەردى. ەسىڭنەن تاندىرا جازداپ، ەركىڭدى بيلەپ الاتىنىنا قاراماستان، ادامنىڭ ءومىرى ماحاباتتان عانا تۇرمايدى. ەكى اياقتى پەندەدە ودان باسقا دا مىندەتتەر تولىپ جاتىر. سولاردىڭ ءبىرى جوعارى ءبىلىم الىپ، ءوز جولىڭدى تاۋىپ، كوڭىلىڭ قالايتىن سۇيىكتى ىسىڭمەن شۇعىلدانۋ.
ومىردە ءوز ورنىڭدى تابا الماعاننان ۇلكەن قاسىرەت جوق. ونەردە - ەكىباستان. مەيىرىمى مول اللا-تاعالا ادامنىڭ ءبارىن دە تالانتتى ەتىپ جاراتادى. الايدا، جۇرتتىڭ كوبىسى ءوز جولىن تاپپاي اداسىپ، اۋرە-سارساڭعا سالىنىپ، ابىگەرگە تۇسەدى. جاقسى عالىم بولۋعا قابىلەتى مول تالانتتى ادامدار كەيدە بويىنداعى بىلىمىنە سەنىپ قولىنان كەلمەيتىن ءىسى – جازۋشىلىققا، اقىندىققا ۇمتىلىپ ءجىبى ءتۇزۋ ءبىر شىعارما تۋعىزا الماي، ومىردەن وتەدى. ارينە، اقىن نەمەسە جازۋشى بولۋ ءۇشىن ءبىلىمنىڭ كەرەك ەكەنىن ەشكىم دە جوققا شىعارمايدى. دەگەنمەن، ءبىلىمدى ادامداردىڭ ءبارى شەتىنەن ۇلكەن اقىن نەمەسە اسا كورنەكتى جازۋشى بولا المايتىنى دا ايداي اقيقات. كەيدە، ەلگە ۇناعىسى كەلگەن كوڭىلشەك سىنشىلاردىڭ بىلىمىنە بولا كەيبىر قالامگەرلەردى اياعىن جەرگە تيگىزبەي ماقتاي جونەلىپ، حالىقتى اداستىراتىن كەزدەرى بار. فرانتسۋز كلاسسيگى ءومىر سۇرگەن ۋاقىتتا جازۋشىلىقتىڭ نە ەكەنىن تۇسىنبەي اداسىپ جۇرگەندەر فرانتسۋز ادەبيەتىندە كوپ ەدى. ءومىر شىندىعىنان الىس شىعارمالاردى مىسىقشا بالالاتقان گرافوماندار جاڭبىردان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاپ كەتكەن بولاتىن.
جازۋشىلىقتىڭ شىتىرمان شىرعالاڭىنا ءتۇسىپ كەتپەۋىن ويلاپ الاڭداعان فلوبەردىڭ اتا-اناسى ءوز بالالارىنىڭ بولاشاعى بۇلىڭعىر شىعارماشىلىقتان گورى، پايدا اكەلەتىن ناقتى ىسپەن اينالىسىپ، زاڭگەر بولعانىن اقىل كوردى. جۇرەگى قالاعاندىقتان ەمەس، قانداي دا ءبىر كاسىپكە بەيىمدەلۋ قاجەتتىلىگى تۋعاندىقتان فلوبەر ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ ماقساتىندا قۇقىق ءپانىن ودان ءارى تەرەڭدەتە وقي ءتۇسۋ ءۇشىن پاريجگە اتتاندى.
زاڭگەر ەمەس، پەشەنەسىنە ۇلى جازۋشى بولۋ تاعدىرى جازىلعان سۋرەتكەر ءىش پىستىراتىن عىلىمي كىتاپتاردى وقي الماي كوڭىلى قۇلازىپ، ۋنيۆەرسيتەتتەگى تەمىردەي تارتىپتەن جالىعىپ، اتاقتان، بايلىق پەن مانساپتان باسقا ەشتەڭەنى ويلامايتىن، تالعامى تومەن، ساناسىندا ساۋلە جوق زامانداستارىن جەك كورە باستادى. توعىشارلىقتىڭ تورىنا تۇسكەن بايعۇستاردىڭ ىشىندە سويلەسۋگە تۇرارلىق ءبىر جاننىڭ تابىلماعانىن قاراسايشى. كىممەن سويلەسەرىن بىلمەي قاپالانعان فلوبەردىڭ اقىماق توبىردىڭ داۋىستارى ەستىلمەيتىن قيال پاتشالىعىنىڭ مەكەنىنە كىرىپ الىپ، ەسىگىن قۇلىپتاپ تاستاپ، جان سىرىن اق پاراققا اقتارعاننان باسقا امالى قالمادى. ەليزانى ساعىنىپ جۇرگەندە ەليلا فۋكونى قالاي كەزدەستىرگەنى، ادەمى ايەلدىڭ وتتاي ىستىق قۇشاعىندا قالاي بالقىعانى ويىنا ورالىپ «قاراشا» اتتى پوۆەسىن شابىتتانىپ جازىپ تاستادى. شىعارمادا ەليلا فۋكومەن ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى بولعان ءبىر كۇندىك ماحاببات ويىنىنىڭ وقيعاسى سۋرەتتەلگەنىمەن، باستى كەيىپكەردىڭ كەسكىن-كەلبەتىن ول ەليزانىڭ كوركىنە ءتان سۇلۋلىق ناشىمەن ورنەكتەدى.
ايتپاقشى، سول جىلى تاعدىردىڭ بۇرالاڭ جولى ەليزا ەكەۋىنىڭ جولىن تاعى دا ءتۇيىستىردى. سۇيگەن جانىنىڭ اي ديدارلى ءجۇزىن كورۋدى قۇمارتىپ جۇرگەن گيۋستاۆ ءبىر كۇنى سىلتاۋ تاۋىپ موريس شلەزەنجەردىڭ كەڭسەسىنە باس سۇعىپ، بۇرىنعى تانىستىعىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋدىڭ امالىن تاپتى. ويىندا ەشتەڭە جوق موريس جاس جىگىتتى ۇيىنەن تۇسكى اس ءىشىپ كەتۋگە شاقىردى.
ەليزانى قايتا كورۋ باقىتىنا قولى جەتكەن گيۋستاۆتىڭ تاڭدانىسىندا شەك بولمادى. داۋىلدى جىلداردىڭ جاڭبىرى دا، وتكەن ۋاقىتتى بۇرقاسىنداتقان بورانى دا عاشىعىنىڭ سۇلۋ سىمباتىنا سىزىق تۇسىرە الماپتى. قايتا ول بۇرىنعىسىنان دا ادەمى بولىپ، گۇلدەي قۇلپىرىپ كەتكەن بە، قالاي؟ جۇرەگىنە شوق سالعان ۋىزداي جاس كەلىنشەكتى العاش كورگەندە ول بوزبالا ەدى، ال، قازىر ات جالىن تارتقان - زىڭگىتتەي ازاماتقا اينالدى. بويىنداعى قۇمارلىقتىڭ قۇشتارلىعى ءالى باسىلماعان جىگىت جۇرەگىندە ماحابات وتى قايتا مازدادى. سۇيگەنىنە قوسىلاتىن كۇن تۋسا ونىڭ جولىنا شىبىن جانىن قۇربان ەتۋگە ول دايىن. شەشەندىك پەن شەبەرلىكتىڭ ءبارى بويىندا بار بولعانىمەن جۇرەگىنىڭ تۇبىندە جاسىرىنعان اسىل سوزدەرىن جەتكىزۋگە گاۋھار ءتىلىنىڭ شاماسى كەلمەي قويعانىن ايتسايشى. جانىنا جاقىنداپ قالسا نە ايتارىن بىلمەي ساسقالاقتاپ، ءتىلى كۇرمەلىپ، جۇرەگىنىڭ ءتۇيىنىن جازا الماي ازاپتانعانىن قاراسايشى.
عاشىقتىق دەرتى قايتادان جانىن جالىنداي شارپىعانىمەن بۇل كۇندەر گيۋستاۆتىڭ ومىرىندەگى ەڭ باقىتتى كەزەڭى بولدى. شەلەنجەرلەردىڭ وتباسىمەن باياعىداي ارالاسىپ، ۇيلەرىنە ءجيى بارىپ، كەيدە ولارمەن بىرگە ساياحاتتادى. امالىن تاۋىپ اقىرى ءبىر كۇنى گيۋستاۆ عاشىعىنا سەزىمىن ءبىلدىرىپ، ءسوز ايتتى. ىشىنەن قاتتى قوبالجىعان ول بارىنەن بۇرىن سۇيىكتىسىنىڭ وكپەلەپ قالاتىنان قاتتى سەسكەنگەن. بىراق، ەليزا وزىنە دەگەن ويى بار عاشىق جىگىتكە رەنجىگەن جوق. الايدا، «دوستىق قارىم-قاتىناستان باسقا ەش نارسەدەن دامەلەنبەۋىن» البىرت جاسقا قاتاڭ ەسكەرتتى.
گيۋستاۆتىڭ كوزىنە سۇتتەن اق، سۋدان تازا پەرىشتەدەي بولىپ كورىنگەنىمەن، تاعدىرى قىزىق ەليزا شلەزەنجەر ءدال ول ويلاعانداي ارىنا كىر جۇقتىرماعان پاك ايەل ەمەس-ءتىن. 1836 جىلى فلوبەر ونىمەن العاش تانىسقاندا جۇرتتىڭ ءبارى ونى موريس شلەزەنجەردىڭ جۇبايى سانايتىن. الايدا سۇلۋ بيكەش ول جىلدارى الاياقتىعى ءۇشىن قارجىلىق داۋ-دامايعا ۇشىراعان ەميل جيۋدزا دەگەن بىرەۋمەن زاڭدى نەكەدە تۇرعان بولىپ شىعادى. باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋ قاۋپى ءتونىپ، سوتتى بولعان ازاماتتىڭ بەرەشەك اقشاسىن موريس شلەزەنجەر ءوز قالتاسىنان تولەپ، ونى تۇرمەدەن قۇتقارىپ قالادى. جاساعان جاقسىلىعى ءۇشىن ول جيۋدزەگە ادەمى ايەلىن وعان تاستاپ، فرانتسيادان ءبىرجولا كەتۋىن سۇرايدى. جيۋدزە كەلىسىپ، ەليزا زاڭدى ەمەس ەكىنشى كۇيەۋىمەن ءومىر سۇرە باستايدى. ەرلى -زايىپتىلاردىڭ اجىراسۋىنا ول كەزدەرى زاڭ جۇزىندە رۇقسات ەتىلمەگەندىكتەن 1840 جىلى ەميل جيۋدزە قايتىس بولعاننان كەيىن عانا موريس پەن ەليزا نەكەلەرىن زاڭداستىرا الدى.
شلەزەنجەرلەردىڭ شاڭىراعىمەن جاقىن ارالاسقان ادامداردىڭ ايتۋىنشا كەربەز كەلىنشەك موريستى جاقسى كورمەگەن. ەلدەن كەتىپ قالعانىنا قاراماستان العاشقى الاياق كۇيەۋىن ولەردەي ءسۇيىپ، ونى ءبىر كورۋگە اسىق بولعان. نەلىكتەن ەليزانىڭ ءوزىن جانىنان دا ارتىق جاقسى كورىپ، تاعدىرىن تالاق ەتۋگە دايىن گيۋستاۆتىڭ قولىنان ۇستاپ كەتە سالۋعا تاۋەكەل ەتپەگەنىن ءتۇسىنۋ قيىن ەمەس. باسپانامەن قامتاماسىز ەتىپ، جەكە باسىنا جاساعان جاقسىلىقتارى ءۇشىن ول ەكىنشى كۇيەۋىنە شەكسىز قارىزدار-تىن. ونىڭ ۇستىنە موريستەن سۇيگەن بالاسى دا بار.
عاشىقتىق دەرتى بويدى جەڭبەي قويمايدى. بىرەۋدى بار ىنتاسىمەن سۇيگەن ادامنىڭ جانارى ماڭدايىندا ەمەس، جۇرەگىندە بولاتىنى شىندىق شىعار. ال، عاشىق جۇرەك اسپانداعى شىراقتاي جانعان جۇلدىزداردىڭ ىشىنەن بىرەۋىن عانا كورىپ، ودان باسقا ەشتەڭەنى بايقاماي ەسىنەن تانادى. گيۋستاۆ تا قاپتاعان قىز-قىرقىنداردىڭ بىردە-بىرەۋىنە نازار اۋدارماي ەليزانىڭ قىر سوڭىنان كولەڭكەسىندەي قالماي قويدى. ەكى بايىنىڭ ورتاسىندا باسى قاتىپ جۇرگەن سۇلۋ قاتىن ءسوزىن جاۋاپسىز قالدىرسا دا ءۇمىتىن ۇزبەدى.
بەتىنىڭ قىزىلى بار ۇرعاشى كورسە سەزىمىن تەجەي المايتىن موريس شلەزەنجەر ايەلىنىڭ كوزىنە ءجيى ءشوپ سالاتىن. كۇيەۋىنىڭ وسىنداي جامان ادەتى بار ەكەنىن ەليزا جاقسى بىلەتىن. ەكەۋى سول ءۇشىن ءجيى-ءجيى ۇرىسىپ تا قالاتىن. ماحاباتقا تۇراقسىز كۇيەۋىنىڭ جەڭىلتەك مىنەزىنەن شارشاعان كەلىنشەك ءبىر كۇنى فلوبەردىڭ سەزىمىنە جاۋاپ بەرىپ، جىگىتتىڭ پاتەرىندە كەزدەسۋگە كەلىسىمىن بەردى.
جابىرقاعان قايعىنىڭ تۇساۋىندا جۇرگەن جىگىتتىڭ كوڭىلى جازداي جادىراپ كەتتى. الىستاعى ساعىمداي مۇنارلاعان ارمانىنا قولى جەتكەنىن ويلاعاندا ساۋلەلى سۇلۋ جاردى اڭساعان جۇرەگى لۇپىلدەپ، كوڭىلى تىنىشتىق تاپپاي، جۇزىندە ىستىق قان وينادى. ەليزانىڭ بەلىنەن قاپسىرا قۇشاقتاپ، اجارى تايماعان تۇڭعيىق قارا كوزدەرىنەن، اق تاماعىنان قالاي سۇيەتىنىن قيالداعاندا ىشتەگى ىستىق جالىنى سىرتقا شىققىسى كەلىپ تىلەنىپ، جانىنا مازا بەرمەي الاسۇردى.
اساۋ سەزىمىن وتقا سالعان جىگىتتىڭ ارمانى ورىندالمادى. ۋادەسىن بەرگەنىمەن ەكەۋى كەزدەسۋگە ۋاعدالاسقان پاتەرگە ەليزا كەلمەدى. فرانتسۋز كلاسسيگىنىڭ ومىرىندە بولعان بۇل وقيعا «سەزىم تاربيەسى» رومانىندا كورىنىس تاپتى. ۇلى جازۋشىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن زەرتتەگەن عالىمدار، بار جان-ءتانىن سالىپ تىرىسقانىنا قاراماستان ەليزا شلەزەنجەردىڭ ەش ۋاقىتتا دا فلوبەردىڭ كوڭىلدەسى بولماعانىن ايتادى.
فلوبەردىڭ ومىرىندە ەليزا شلەزەنجەر مەن ەليلا فۋكودان باسقا لۋيزە كولە ەسىمدى ايەلدىڭ بولعانى دا بىزگە بەلگىلى. ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى بولعان ماحاببات دراماسىنا ءبىز ءسال كەيىنىرەك توقتالارمىز. وقىرماندى تاپ قازىر لۋيزە كولەدەن گورى، فرانتسۋز كلاسسيگىنىڭ ەركىن بيلەپ الىپ، ەسىنەن تاندىرا جازداعان عاشىعى ەليزا شلەزەنجەردىڭ تاعدىرى قىزىقتىرىپ جاتقانىن ىشتەي سەزىپ، وسى ءبىر ماحاببات وقيعاسىنىڭ قالاي اياقتالعانىنا توقتالىپ، اڭگىمەمىزدىڭ نۇكتەسىن قويعاندى ءجون سانادىق.
ءسوزىمىزدىڭ باسىندا ءبىز گيۋستاۆ فلوبەردىڭ ءبىر عانا ايەل – ەليزا شلەزەنجەردى عانا ومىردەن ءسۇيىپ وتكەنىن ايتقانبىز. ءومىرىنىڭ سوڭىندا ونى جازۋشىنىڭ ءوزى دە جۇرتقا جاريا ەتىپتى. ءبىر كۇنى ادەبيەتتەگى ارىپتەستەرى تەوفيل گوتە، يپپوليت تەن جانە ەدمون گونكۋرلارمەن بىرگە مەيرامحانادان كەشكى اس ءىشىپ وتىرىپ، ول وتە قىزىق مالىمدەمە جاسايدى. ۇلى جازۋشى ومىرىندە ءبىر عانا كەلىنشەك - ەليزا شلەزەنجەردى عانا شىن نيەتىمەن سۇيگەنىن، باسقا ايەلدەردىڭ بارىمەن دە جۇرەگىن وتتاي جاندىرعان جالعىزدىق دەرتىنەن ارىلۋ ءۇشىن عانا كوڭىلدەس بولعانىن مويىندايدى. بىراق تاعدىر جولىقتىرعان بىردە-ءبىر ايەلدىڭ قيالىنداعى قول جەتپەس ارمانى بولعان ەليزانىڭ ورنىن الماستىرا الماعىن ايتىپ، مۇڭعا باتادى.
1871 جىلى موريس شلەزەنجەر دۇنيە سالدى. ەليزانىڭ ەكىنشى كۇيەۋى بولعان، الاياقتىققا جاقىن ازاماتتىڭ بيرجاداعى اۆانتيۋرالارى ءساتسىز اياقتالىپ، ول ايەلىمەن بىرگە بادەنگە قونىس اۋدارىپ، سول جاقتان اجالىن تاپتى.
كۇيەۋى ولگەننەن كەيىن، ەكەۋىنىڭ ەڭ العاش كەزدەسكەنىنە وتىز جىل وتكەندە فلوبەر ءوز عاشىعىنا ومىرىندە تۇڭعىش رەت ماحاببات حاتىن جازدى. ەليزاعا جولداعان حاتىنىڭ العاشقى سويلەمىن ادەتتەگىدەي «مادام» دەپ ەمەس، «مەنىڭ ەڭ العاشقى، ومىردەگى جالعىز ماحابباتىم!» دەگەن سوزدەرمەن باستادى.
فلوبەردىڭ حاتى ەليزانىڭ جۇرەگىن ەلجىرەتىپ، سەزىم تولقىنىسىنا سالدى. وزىنە عاشىق بولعان ۇيالشاق جىگىتتىڭ كەسكىن-كەلبەتى كوز الدىنا كەلدى. اشىق تەڭىزدە، اق جەلكەننىڭ استىندا يىقتارى ءتۇيىسىپ، ءبىر-ءبىرىنىڭ دەمىن سەزىپ سىرلاسقان باقىتتى كۇندەرى ەسىنە ءتۇستى. قۇشتارلىق سەزىمىن جۇگەندەي الماعان نيەتى جاڭا جاۋعان قارداي اپپاق ەسالاڭنىڭ كوڭىلىندە سول كۇنى قانداي جىندى قۇيىننىڭ قۇتىرىپ، جانىنا تىنىشتىق بەرمەگەنىن ەليزا قايدان ءبىلسىن. ءبارى دە كورگەن تۇستەي وتە شىقتى.
حاتتى وقي سالىسىمەن ەليزا جىلدام جينالىپ ەرتەگى جىلداردىڭ ەلەسىن قۋىپ فلوبەردى ءبىر كورۋ ءۇشىن كرۋاسسەگە كەلدى. وتىز جىل بۇرىنعى الاسۇرعان سەزىمدەرى قايتادان كوڭىلىنىڭ ءبىر تۇكپىرىنەن جىلانداي باسىن كوتەرىپ، گيۋستاۆ تا ءوز عاشىعىمەن كەزدەسۋگە اسىقتى. الايدا سۇلۋلىقتىڭ دا ۋاقىت-قۇدايمەن تىرەسۋگە شاماسى كەلمەيدى ەكەن.
ەليزا قاتتى قارتايىپ كەتىپتى. جارىق جۇلدىزدارداي جىمىڭداعان جانارى سۋالىپ، مايى تاۋسىلعان شامداي سونە باستاپتى. تاجال تاعدىر بايعۇس ايەلدىڭ سۇلۋلىعىن اياماي تالقانداپ، بۇرىنعى ادەمىلىكتىڭ ءىزىن دە قالدىرماپتى. ءشاشى اعارىپ، بەتىن ءاجىم باسىپ، سالدىراپ قۋ سۇيەگى عانا قالىپتى.
ەرتەگىدەي ادەمى ءومىردى ارمانداعان بايعۇس قاتىن تيگەن ەكى بايىنان دا وپا تاپپادى. ءبىرىنشى كۇيەۋى، تۇرمەدەن باسىن امان الىپ قالۋ ءۇشىن، كەرەك ەمەس كەزدە ساتىپ جىبەرەتىن اسىل بۇيىمداي ونى بوتەن ەركەككە قيىپ، بەرە سالدى. ەكىنشىسىنىڭ دە ايداي سۇلۋ ارۋدى ۇشپاققا جەتكىزگەنى شامالى. ەركەك بىتكەننىڭ ءبارى قىزىققان ادەمى قاتىنى بولعانىنا قاراماستان، بوكسەسى بۇلتىڭداعان ۇرعاشى كورسە، ءوزىن ۇستاي المايتىن جامان ادەتىنەن ارىلا الماي قويدى. ونى مىنا جالعاندا شىن سۇيگەن، ول ءۇشىن جانىن قۇربان ەتۋگە دايىن ءبىر عانا ادام بولىپتى. ول – فلوبەر. جاسى الپىسقا تاياپ قالعان كەمپىردىڭ ەندى عانا وسى شىندىقتقا كوزى جەتتى. الدە، ون ەكىدە ءبىر گۇلى اشىلماعان بوزبالانى باقىتسىز ەتكىسى كەلمەگەندىكتەن، كەزىندە ونى ادەيى تۇسىنگىسى كەلمەدى مە؟
جەندەت ۋاقىت فلوبەردى دە ايامادى. ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارىن كرۋاسسەدە وتكىزگەن فرانتسۋز كلاسسيگى شىعارماشىلىقتىڭ قىزىعىنا بەرىلىپ، سىرتقا كوپ شىعا قويمايتىن. كۇنىنە ون ءتورت، ون بەس ساعاتتان جۇمىس ىستەۋ ونى قاتتى قالجىراتىپ، جۇيكەسىن جۇقارتىپ، قارتايتىپ جىبەردى. ونىڭ ۇستىنە ول بۇرقىراتىپ تەمەكىنى دە كوپ شەگەتىن. قاتىنى جوق ەركەكتىڭ كۇتىمى دە بولمايدى. وتىزدان اسقاندا فلوبەردىڭ ءشاشتارى تۇسە باستاپ، دۇرىستاپ تاماقتانباعاندىقتان دەنەسى دە تەز تولىپ، سەمىرىپ كەتتى. ءبىر سويلەمدى جازۋعا كەيدە ءبىر كۇنىن ارنايتىن سۋرەتكەر قارجىلىق تاپشىلىقتىق ازابىن دا قاتتى تارتتى. ال، «بوۆاري حانىم» رومانىنىڭ توڭىرەگىندەگى داۋ-داماي جازۋشىنى بۇرىنعىدان بەتەر قاتتى كۇيزەلتىپ جىبەردى.
وتكەن-كەتكەندى ەسكە ءتۇسىرىپ، ەكەۋى ۇزاق سويلەستى. ۇلى جازۋشىنى باقىتتى ەتە الاتىن قۇداي بەرگەن مۇمكىندىكتى ءوز قولىمەن قيراتقانىن ەليزا ەندى عانا ءتۇسىندى. بۇل فلوبەر مەن ەليزانىڭ ەڭ سوڭعى رەت كەزدەسۋى بولدى. كوپ ۋاقىت وتپەي ۇلى سۋرەتكەر دۇنيەدەن ءوتتى.
فلوبەر قايتىس بولعاننان كەيىن ءبىر جىلدان كەيىن فرانتسۋز كلاسسيگىنىڭ دوسى ماكسيم ديۋ كان جاز كەزىندە بادەندە دەمالادى. ساۋىق-سايران قۇرىپ جۇرگەن كۇندەرىنىڭ بىرىندە ول اداسىپ يللەناۋدا ورنالاسقان جىندىحانانىڭ جانىنان ءبىر-اق شىعادى. اقىل-ەسى اۋىتقىعان ناۋقاستار جاتاتىن اۋرۋحانىنىڭ ەسىگى اشىق قالىپ، ارعى جاعىنداعى ءبىر توپ سىرقات ايەلدەر سەرۋەندەپ ءجۇر ەكەن. ءبىر توپ ايەلدىڭ ىشىنەن ەگدە تارتقان بىرەۋى وعان ىزەت تانىتىپ، باسىن يزەپ قاسىنان وتە شىعادى. ماكسيم ديۋ كانمەن امانداسقان بەيتانىس كەمپىر فرانتسۋز كلاسسيگىنىڭ جۇرەگىن وتتاي جاندىرىپ، ءومىر بويى ءسۇيىپ وتكەن ماحابباتى ەليزا شلەزەنجەر بولاتىن
(«فلوبەردىڭ سەرتى مەن دەرتى» اتتى كولەمدى ەڭبەگىمنىڭ تولىق نۇسقاسىن كەلەشەكتە رەسپۋبليكالىق باسىلىمداردىڭ بىرىنەن وقيتىن بولاسىزدار. سۋرەتتەگى فلوبەر عاشىق بولعان ەليزا شلەزەنجەر).
