مينيسترلىك شوشقا سىنىنا جاۋاپ بەردى

اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى قوعامدا قىزۋ تالقىلانىپ جاتقان شوشقا سىنىنا جاۋاپ بەردى. ايتۋلارىنشا، مەملەكەت ارقاشان ەكونوميكالىق تۇرعىدان ءتيىمدى بولۋ ءۇشىن كورشىلەس ەلدەردىڭ سۇرانىسىنا ءمان بەرىپ، نارىقتاعى تۇتىنۋشى تالابىن ەسكەرەدى. جىلقى مەن شوشقا شارۋاشىلىعىنا بايلانىستى سۋبسيديا ءتارتىبىن ءتۇسىندىردى. ەلىمىزدە جىلقى سانى قانشا؟ 1991 جىلى قازاقستانداعى بارلىق ساناتتاعى شارۋاشىلىقتاردا جىلقى سانى شامامەن 1,7 ملن باس بولدى. ودان كەيىنگى نارىقتىق ەكونوميكاعا كوشۋ كەزىندە مال سانى كۇرت ازايىپ، 2000 جىلعا قاراي رەسپۋبليكاداعى جىلقى سانى ميلليونعا دا جەتپەي قالعان. مەملەكەت 2002 جىلدارى قولداۋ كورسەتە باستاعاننان كەيىن مال سانىندا ءوسىم بايقالدى. اسىل تۇقىمدى جىلقىلاردى ساتىپ الۋعا، قىمىز بەن جىلقى ەتىن وندىرۋگە سۋبسيديا تۇرىندەگى مەملەكەتتىك قولداۋ - 2011 جىلى ىسكە قوسىلدى. قابىلدانعان شارالاردىڭ ناتيجەسىندە قازىر ەلىمىزدە جىلقى سانى 2,9 ملن باسقا دەيىن وسكەن (جىل باسىنداعى مالىمەتتەر بويىنشا). بۇل 1991 جىلعى جىلقى سانىنان 1,7 ەسە، ال 2000 جىلمەن سالىستىرعاندا 3 ەسە كوپ. تيىسىنشە، جىلقى شارۋاشىلىعى مەن بيە ءسۇتىنىڭ ءوندىرىسى دامىپ، اسىل تۇقىمدى جىلقىلاردىڭ سانى ارتتى. 2011 جىلدان باستاپ مەملەكەت ساتىپ الۋدى سۋبسيديالاپ ولاردىڭ ۇلەسى 1,9 ەسە ءوستى. جىلقى شارۋاشىلىعىنا ارنالعان قانداي سۋبسيديالار بار؟ قازىرگى كەزدە مەملەكەت جىلقى شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەرگە قولداۋ كورسەتۋدى جالعاستىرۋدا. اتاپ ايتقاندا، ولار ءۇشىن تومەندەگىدەي مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلعان:

• ساتىپ الىنعان اسىل تۇقىمدى ايعىرلار ءۇشىن سۋبسيديالاۋ نورماسى ءار باسقا 100 مىڭ تەڭگەدەن;
• بيە ءسۇتىن وندىرۋشىلەر ءۇشىن ءار ليترىنە 60 تەڭگەدەن;
• اسىل تۇقىمدى جىلقىنىڭ انالىق باسىن باعۋعا، جەم-شوبىنە جىلىنا 20 مىڭ تەڭگەدەن;
• جىلقى شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا ارنالعان تەحنيكالار مەن جەم-ءشوپ دايىندايتىن جابدىقتاردى ساتىپ العاندا مەملەكەت 25 پايىزدىق وتەۋ ۇلەسىمەن ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديا بەرەدى;
• نەسيەلەر مەن ليزينگ بويىنشا پايىزدىق مولشەرلەمەلەردى 10% سۋبسيديالاۋ.

بۇل قولداۋ شارالارىنىڭ بارلىعى جىلقى فەرمالارى مەن سالالىق قاۋىمداستىقتاردىڭ ۇسىنىستارى بويىنشا جاسالعان. جالپى العاندا، 2019 جىلى 4,7 مىڭ جىلقى فەرمالارى مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىمەن قامتىلدى. جىلقى شارۋاشىلىعىنا باسقا قانداي  جەڭىلدىكتەر بار؟ جوعارىدا اتالعان قولداۋ شارالارىنا قوسىمشا، جىلقى وسىرۋشىلەرگە «جىلقى ساتىپ الۋعا»  10 جىلعا دەيىنگى  6% جىلدىق جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرۋ قاراستىرىلعان. 2016 جىلدان بەرى «قۇلان» باعدارلاماسى جۇمىس ىستەپ كەلەدى. 2018 جىلى  12 مىڭ باس مال ساتىپ الۋعا 512 شارۋاشىلىق قاراجات الدى، بىلتىر 1440 شارۋاشىلىققا 40 مىڭنان استام جىلقى ساتىپ الۋعا جەڭىل نەسيە بەرىلگەن. 2020 جىلى قارجىلىق قولداۋ الۋشىلاردىڭ سانى ەداۋىر ارتادى دەپ كۇتىلۋدە. بۇل رەتتە جىلقى ەتى - تەك ىشكى نارىققا باعىتتالعان ءونىم ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون. ەكسپورتتىق    نارىق  مۇلدە  جوق  دەۋگە دە بولادى. شوشقا شارۋاشىلىعىندا قانداي سۋبسيديا بار؟ قازاقستاندا 2018 جىلدان باستاپ شوشقا ەتىن ءوندىرۋدى سۋبسيديالاۋ  توقتاتىلعان. بۇل شوشقا وندىرىسىنە مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ جالپى كولەمىنىڭ 2 ەسە ازايعانىن كورسەتەدى. قازىرگى ۋاقىتتا سالادا تەك ەكى سۋبسيديا بار: اسىلداندىرۋ مەن وسىرۋگە كەتكەن شىعىنداردى وتەۋ. الايدا، وتكەن جىلى بۇل سۋبسيديانى  تەك ءبىر شارۋا قوجالىعى عانا پايدالانىپ، نەبارى 6 باس مال الىندى. قازاقستاندا 1991 جىلى  2,9 ميلليون باس شوشقا بولعان، ال 2018 جىلى - 800 مىڭ عانا. 2019 جىلعا قاراي قازاقستانداعى شوشقا سانىنىڭ ارتۋى، شوشقا ەتى ەكسپورتىنىڭ وسۋىنە اسەر ەتتى. ەگەر 2017 جىلى قازاقستان شەتەلگە 300 تونناعا جۋىق ەت ساتسا، بىلتىر ول 800 تونناعا جەتتى. وسى كەزەڭ ىشىندە شوشقا ەتىنىڭ ىشكى تۇتىنۋ ۇلەسى 8% تومەندەدى.

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

      ب