جاڭا ءالىپبي - جاڭا ءداۋىر باستاۋى

2501
Adyrna.kz Telegram

ەل شەبىن كۇزەتۋ ەرەكشە مىندەت قوي. شەكارانىڭ قىراعى قورعالۋى –مەملەكەتتەگى بەيبىتشىلىك پەن دامۋدىڭ نەگىزى.
وسى جىلدىڭ باسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامالىق ماقالاسى اياسىندا قولعا الىنعان «قازاقستاننىڭ 100 جاڭا ەسىمى» جوباسىنىڭ جەڭىمپازى رەتىندە مەنىمەن كەزدەسۋگە بايلانىستى ۇيىمداستىرىلعان ءىس-شارادا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى شەكارا قىزمەتىنىڭ «بوران» دەسانتتىق-شابۋىلداۋشى مانەۆرلىك توبىنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي نامىس جانە ەرلىك مەرەكەلىك مەدالىمەن ماراپاتتالدىم. بۇل مەنى ەرەكشە سەزىمگە بولەدى!
وفيتسەرلەر مەن كەلىسىمشارتتاعى اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ جىگەرىن شىڭدايتىن، ۇلتتىق نامىسىن قايراي تۇسەتىن جالىن اتقان ويلى سوزدەر ايتۋعا تىرىستىم. بۇگىنگى تاڭدا قازاقتىڭ حالىقتىق قاسيەتىن ساقتاپ قالۋ اسا ماڭىزدى. اسىرەسە، كەيىنگى كەزدە يەسىز قالعان كەيبىر جاس بۋىننىڭ سەندەلگەن ساناسىن ءبىر ارناعا باعىتتاپ، ۇلتتىق مۇددە ءۇشىن كۇرەسە بىلەتىندەي «ەل باردا ەر قور بولماس، ەر باردا ەل قور بولماس.» دەگەن سياقتى ومىرلىك كرەدوسىن قالىپتاستىرۋ ءاربىرىمىزدىڭ مىندەتىمىز دەپ بىلەمىن.
كەزدەسۋ بارىسىندا ءتىل ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى. كوپتەگەن سۇراقتار قويىلىپ، كەلەلى اڭگىمە ءوربىدى. ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ 2017 جىلعى 26 قازاندا «قازاق ءتىلى ءالىپبيىن كيريلليتسادان لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ تۋرالى» جارلىققا قول قويعانىن بىلەمىز. بۇل جازۋدى جاڭا الىپبيگە كوشىرۋدىڭ لينگۆيستيكالىق، مادەني-الەۋمەتتىك، اقپاراتتىق، ساياسي جانە ەكونوميكالىق سەبەپتەرىنە سايكەس جاسالعان ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى بولدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ «قازاق تىلىنە رەفورما، ءتىپتى قاجەت دەسەڭىزدەر ءتىلىمىزدى جاڭعىرتۋ قاجەت. عالىمدارىمىزدىڭ سالماقتى پىكىرلەرىن كۇتەمىز. تاعى دا قايتالاپ ايتامىن، ءبىز ناقتى قازاق ءتىلىن رەفورمالايمىز. مۇنداي ۇلتىمىز ءۇشىن تاعدىرشەشتى ماسەلەدە ناۋقانشىلدىققا جانە جەڭىلتەكتىككە جول بەرۋگە بولمايدى»، – دەگەن بولاتىن. جاڭا ءالىپبيدىڭ جاڭا ءداۋىر باستاۋى جانە رۋحاني تاۋەلسىزدىككە جاسالعان قادام ەكەنىن استە ەستەن شىعارماعانىمىز ءجون دەپ ويلايمىن.
قازاق حالقى سوناۋ ەستە جوق ەسكى زامانداردان-اق ات تۇياعىمەن دۇنيەنى دۇبىرلەتكەن كونە تۇركىلەردىڭ تىكەلەي ۇرپاعى عوي. بابالارىمىز و شەتى مەن بۇ شەتىنە قۇلان جورتسا تۇياعى توزاتىن، قىران ۇشسا قاناتى تالاتىن ۇلان-عايىر جەردى ساقتاپ قالدى. ەلىن، جەرىن، ءتىلىن جان اياماي قورعاي بىلەتىن وتانشىلدارىمىز كوپ بولعاي!

قۋانىش جۇمابەكۇلى

PhD دوكتورى،
ا.بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى

پىكىرلەر