2 جەلتوقسان 2020 جىل، قازاقستاننىڭ «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى
«اق جول»پارتياسى كاسىپكەرلەردى مونيتورينگتىك توپتاردىڭ زاڭسىز بوپسالاۋىنان قورعاۋ بويىنشا ماسەلەنى تاعى دا كوتەردى. وسى بويىنشا بۇگىن ازات پەرۋاشەۆ ۇكىمەت اتىنا ءتيىستى ساۋال جولدادى.
قر پرەمەر-مينيسترىنە
18 قاراشادا «اق جول» پارتياسىنىڭ فراكتسياسى شاعىن جانە ورتا بيزنەس نىساندارىن تەكسەرۋ كەزىندە «مونيتورينگتىك توپتار» قۇراتىن قۇقىقتىق زاڭسىزدىق تۋرالى دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.
ءبىز ولاردىڭ قىزمەتىن زاڭناما تالاپتارىنا سايكەس رەتتەۋدى جانە كاسىپكەرلەردى زاڭسىز بوپسالاۋدان قورعاۋدى سۇرادىق.
ءبىزدىڭ ساۋالىمىزدان كەيىن وسى ماسەلە بويىنشا وتىنىشتەر اعىنى ارتا ءتۇستى. ايماقتارداعى كاسىپكەرلەر باقىلاۋ توپتارى شەنەۋنىكتەردىڭ تۋىستارىنا تيەسىلى مەيرامحانالار مەن كلۋبتارعا تيىسپەي، اينالىپ وتەدى دەپ حابارلايدى. مۇنداي مەكەمەلەر كارانتيننىڭ بارلىق كەزەڭىندە كەدەرگىسىز جانە تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەگەنى ايتىلعان.
ايىپپۇلداردىڭ جوعارى سومالارىمەن (جارتى ميلليوننان 2-3 ميلليون تەڭگەگە دەيىن) بوپسالاۋ ارقىلى مونيتورينگتىك توپتاردىڭ باسشىلارى بيزنەس وبەكتىلەرىنەن تۇراقتى تۇردە الىم-سالىق ەنگىزۋدە دەگەن اقپارات بار. كەيبىر جاعدايلاردا «تاريف» دەپ اتالادى، ياعني اپتا سايىن 50 مىڭ تەڭگە. ەگەر ءىرى قالالار مەن وبلىس ورتالىقتارىندا ورتا ەسەپپەن 1 مىڭنان 2 مىڭعا دەيىن قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارى جانە قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنىڭ باسقا دا وبەكتىلەرى بار ەكەنىن ەسكەرەتىن بولساق، وندا ءاربىر قالادا وسىنداي تاسىلمەن تەكسەرۋشىلەردىڭ سىبايلاس جەمقورلىق رەنتاسى ايىنا 100 ملن. تەڭگەدەن استامدى قۇراۋى مۇمكىن. بۇل جاعدايدىڭ بارلىعى شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە اۋىرتپاشىلىق تۋعىزۋدا.
ايىپپۇلدار مەن بوپسالاۋعا ارنالعان رەيدتەر تەك الىم-سالىق تولەۋدەن باس تارتقان جانە ءوز قۇقىقتارىن قورعاۋعا باتىلدىعى بار كاسىپكەرلەرگە عانا قاتىستى دەپ كورسەتىلگەن. بۇل تەكسەرۋشىلەردىڭ وزدەرىنىڭ تىكەلەي ارانداتۋعا يتەرمەلەۋىنە دەيىن جەتۋدە.
بۇل رەتتە مونيتورينگتىك توپتاردىڭ وكىلەتتىكتەرى، ارەكەت ەتۋ ءتارتىبى جانە ءتىپتى قالىپتاسۋى ناقتى رەتتەلمەگەن. اتاپ ايتقاندا، كاسىپكەرلىك كودەكستە تەكسەرۋدى بيزنەس تەكسەرىلەتىن سالاداعى ۋاكىلەتتى ورگان جۇرگىزۋى ءتيىس دەپ بەلگىلەنگەن. ياعني، ەپيدەميولوگيالىق تالاپتاردى تەكسەرۋ كەزىندە ونى سەق باسقارۋى ءتيىس. الايدا، مىسالى، الماتىدا سەق قىزمەتكەرلەرىنە مونيتورينگتىك توپتارعا قاتىسۋعا تىكەلەي تىيىم سالىنعان. ولاي بولسا وتكەن تەكسەرۋلەردىڭ ءبارى زاڭسىز بولىپ تابىلادى!
ءبىز قۇقىق بۇزۋشىلاردى قورعامايمىز، بىراق زاڭنىڭ قاتاڭ ساقتالۋىن تالاپ ەتەمىز.
ويتكەنى، باقىلاۋدان اقشا ارقىلى قۇتىلعان مەكەمەلەر قاۋىپسىزدىك تالاپتارىن ەلەۋسىز قالدىرا الادى جانە ينفەكتسيالاردىڭ تارالۋ كوزى بولادى. اتالمىش مونيتورينگ نەگىزىندە ينفەكتسيانىڭ ازايۋى بايقالىپ جاتقان جوق.
سونىمەن قاتار، COVID-19 اۋرۋىنىڭ ءوسۋ تەندەنتسياسى مەن لوكداۋننىڭ قايتا پايدا بولۋى بيزنەس قاۋىمداستىقتى الاڭداتۋدا. بۇگىنگى كۇننىڭ دەرەگىنە سۇيەنسەك، اۋرۋ جۇقتىرعاندار سانى 689-دان 770-كە جەتتى.
نارىقتىڭ بارلىق دەرلىك قاتىسۋشىلارىنىڭ پىكىرىنشە، كوپتەگەن كاسىپورىندار ءۇشىن تاماقتانۋ جانە قىزمەت كورسەتۋ نىساندارىنىڭ جۇمىسىن كەزەكتى جابۋ جۇمىستىڭ مۇلدەم توقتاۋىنا اكەلەدى.
وسىعان بايلانىستى «اق جول» پارتياسى فراكتسياسى ۇكىمەتتەن كەلەسىنى سۇرايدى:
1) زاڭناماعا سايكەس مونيتورينگتىك توپتاردىڭ قىزمەتىن بىركەلكى رەتتەۋدى، سونداي-اق كاسىپكەرلەردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ شارالارىن بارىنشا جەدەلدەتۋ;
2) سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس اگەنتتىگىنە مونيتورينگتىك توپتاردىڭ قىزمەتىن ەرەكشە باقىلاۋعا الۋ، كاسىپكەرلەردەن قورقىتىپ اقشا الۋ مەن «الىم-سالىق» جيناۋ جاعدايلارىن جۇيەلى تۇردە انىقتاۋ جانە جويۋ. قۇرامىنا قوعام قايراتكەرلەرى ەنگەن مونيتورينگتىك توپتاردىڭ مۇشەلەرىن مەملەكەتتىك باقىلاۋ فۋنكتسيالارىن ورىندايتىن سىبايلاس جەمقورلىققا جاۋاپتى ادامداردىڭ تىزىمىنە ەنگىزۋ;
3)ايىپپۇلداردىڭ قورقىتىپ «اقى» الۋ ماقساتىندا قولدانىلىپ جاتقانىنا بايلانىستى پاندەميامەن كۇرەس كەزەڭىندە ايىپپۇلداردى 50%-عا قىسقارتۋدى قاراستىرۋ. ايىپپۇلدار «الىم-سالىق» ەتىپ بەرۋدەن گورى تولەۋگە وڭايىراق بولۋى كەرەك.
4) اۋرۋ جۇقتىرعاندار سانى ودان ءارى وسكەن جاعدايدا، قاتاڭ رەتتەۋ شارالارىن جۇرگىزە وتىرىپ، بيزنەستى جابۋدان باس تارتۋ.
5) ازاماتتاردىڭ ەل ىشىندە قوزعالۋى بويىنشا شەكتەۋلەر ەنگىزىلگەن جاعدايدا، وتكەن قاتەلىكتەردى قايتالاماۋعا جانە قالالار ايماعىنا قالا كاسىپورىندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەداۋىر بولىگى تۇراتىن ءتيىستى اگلومەراتسياعا كىرەتىن ىرگەلەس قالا ماڭى مەن ەلدىمەكەندەردى كىرگىزبەۋ.
قۇرمەتپەن،
«اق جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى»
