رەسەيلىك ساياساتكەر، رەسەي فەدەراتسياسى مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ دەپۋتاتى جانە رەسەيدىڭ ليبەرال-دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ جەتەكشىسى ۆلاديمير جيرينوۆسكي «كومسومولسكايا پراۆدا» راديوسىنا بەرگەن سۇحباتىندا قىرعىزستان مەن تاجىكستان شەكاراسىنداعى جاعدايعا تۇسىنىكتەمە بەرىپ، ورتالىق ازيا ەميراتىن قۇرۋدى ۇسىندى.
"مۇنداي ارقاشان بولعان. كاۆكاز، زاكاۆكازە جانە ورتالىق ازيادا. ءبىر ايماقتا كوپتەگەن از حالىقتار تۇراتىن بولسا، ول جەردە قاقتىعىس ۇنەمى بولىپ تۇرادى. كىمنىڭ جەرى، كىمنىڭ سۋى، كىمنىڭ كولىك تورابى دەپ تالاسادى. سوندىقتان، پاتشا داۋىرىندە پاتشا ايماقتاردى بۇرىن قالاي بولدى، سول كۇيىندە قالدىردى. مىنە، بۇحارا - بۇحارا امىرلىگى. بۇحارا امىرلىگىنىڭ باسىندا، ءامىر. ورىسشا ايتساق باسشى تۇردى. مەن بۇل اتاۋلاردى رەسەيدە قالپىنا كەلتىرەر ەدىم - قيىر شىعىستىڭ، شىعىس ءسىبىردىڭ، ورالدىڭ باسشىسى، زاكاۆكازەنىڭ باسشىسى، باسشى بولۋى ءتيىس...
بولدى. ايتالىق، حيۋا. سونىمەن قاتار امىرلىك نەمەسە حاندىق. سامارقاند. كەڭەس ۇكىمەتى اقىلسىنا باستاعاندا، ولار رەسپۋبليكالار قۇرا باستادى. ال ادامدار ءارتۇرلى جەردە ءومىر ءسۇردى. رەسپۋبليكانىڭ شەكارالارى ءاردايىم سول حالىقتىڭ شەكارالارى بولا بەرمەيدى. تاجىكتەر وزبەكستاندا تۇرادى دەلىك. سول سياقتى قىرعىزستاندا دا تۇرادى. بىراق ءبىز ولارعا تەك تاجىكستاندى بەردىك. ءدال سولاي قىرعىزدار، قازاقتار، تۇرىكمەندەر، ءبارى ارالاسىپ كەتتى.
تەك گەوگرافيالىق جەر اتاۋلارى. مەن ونى قالاي اتار ەدىم؟ ورتا ازيا امىرلىگى، بۇل امىرلىكتىڭ باسشىسى ورىس جانە ونىڭ شتاب-پاتەرى تاشكەنتتە بولادى. وزبەكتەر دە، قازاقتار دا، قىرعىزدار دا، قاراقالپاقتار دا، تاجىكتەر دە، تۇركىمەندەر دە ءادن ريزا بولادى. سوندا سۋمەن ەشقانداي ماسەلە بولمايدى. سوندا ادامدار سۋ ورتالىق ازيانىڭ بارلىق تۇرعىندارى ءۇشىن ەكەنىن تۇسىنەدى. كىم وسى جەردە ءومىر سۇرسە، ەشكىم ەشكىمدى قۋىپ جىبەرمەۋى كەرەك. ەنەرگيا بارلىعىنا تەڭ بولىنەدى»، - دەدى ۆلاديمير جيرينوۆسكي.
بۇعان دەيىن جيرينوۆسكي قازاقستانداعى كوشە اتاۋلارىنىڭ وزگەرتۋگە قاتىستى ءوز قارسىلىعىن ءبىلدىرىپ، "قازاقتار وزدەرىنە قالا سالىپ السىن" دەگەن ەدى.
اسحات قاسەنعالي،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
