حالىقتىڭ قۇقىقتىق ساناسىن دامىتۋ - تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ باستى ماقساتى

2844
Adyrna.kz Telegram
فوتو اشىق اقپارات كوزىنەن الىندى
فوتو اشىق اقپارات كوزىنەن الىندى

قۇقىقتىق مەملەكەتتى قالىپتاستىرۋ حالىقتىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتىن دامىتۋ پروتسەسىمەن تىعىز بايلانىستى. قۇقىقتىق مادەنيەتتى ارتتىرۋ، حالىقتىڭ قۇقىقتىق ساناسىن دامىتۋ - تاۋەلسىز، دەموكراتيالىق جانە قۇقىقتىق تۇرعىدان ساۋاتتى مەملەكەت قۇرۋعا ىقپال ەتەتىن ازاماتتىق قوعامدى قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزدى ولشەمدەرى.

قۇقىقتىق تاربيە - بۇل قۇقىقتىق نيگيليزمگە قارسى تۇرۋ جانە جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ پروتسەسىن قامتاماسىز ەتەدى. سونىمەن قاتار مەملەكەت پەن قوعامنىڭ ماقساتتى جانە جۇيەلى قىزمەتىن قامتاماسىز ەتەتىن كۇردەلى جانە كوپ ولشەمدى قىزمەت جۇيەسى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا قۇقىقتىق مەملەكەت قۇرۋ پروتسەسىندە قۇقىقتىق تاربيە ماسەلەلەرى قاشان دا ماڭىزدى. قۇقىقتىق تاربيە زاڭنىڭ ءرولىنىڭ كۇشەيۋىنە، قوعامنىڭ وبەكتيۆتى شىندىقتىڭ تاۋەلسىز فاكتورى رەتىندەگى ماڭىزدىلىعىن تۇسىنۋىنە بايلانىستى جانە دەموكراتيانى جەتىلدىرۋدىڭ، زاڭدىلىق پەن قۇقىقتىق ءتارتىپتى نىعايتۋعا جاۋاپ بەرەدى.

جەكە تۇلعانىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ پروتسەسى رەتىندە قۇقىقتىق تاربيەنىڭ مازمۇنى مىناداي قۇرىلىمدىق كومپونەنتتەردى قامتيدى:

  • - قۇقىق تۋرالى اقپارات بەرۋ;
  • - قۇقىققا دەگەن كوزقاراستى قالىپتاستىرۋ;
  • - زاڭدى مىنەز-قۇلىققا دەگەن كوزقاراستى تاربيەلەۋ;
  • - زاڭدى مىنەز-قۇلىقتىڭ قاجەتتىلىگىن سەزىندىرۋ;
  • - مەملەكەتتىك جانە قوعامدىق ينستيتۋتتار شەڭبەرىندە قۇقىقتىق تاربيە سۋبەكتىلەرىنىڭ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ.

قۇقىقتىق مەملەكەت جاعدايىندا زاڭنىڭ الەۋمەتتىك رەتتەۋشىلەر جۇيەسىندەگى ءرولى ارتادى، ادامداردىڭ مىنەز-قۇلقىنداعى، قوعام مەن مەملەكەت ومىرىندەگى قۇقىقتىق قاعيداتتاردىڭ كۇشەيۋى بايقالادى. قازاقستان ازاماتتارىنىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتى مەن قۇقىقتىق ساناسىنىڭ، قۇقىقتىق نيگيليزمىنىڭ جەتكىلىكسىز دەڭگەيى قۇقىق ۇستەمدىگى قاعيداتتارىن ىسكە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋدىڭ وزەكتى پروبلەماسى بولىپ تابىلادى.

2009 جىلعى 24 تامىزدا "قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2010 جىلدان 2020 جىلعا دەيىنگى كەزەڭگە ارنالعان قۇقىقتىق ساياسات تۇجىرىمداماسى تۋرالى" قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ № 858 جارلىعى شىقتى. بۇل تۇجىرىمداما مەملەكەتتىڭ قۇقىقتىق ساياساتى سالاسىنداعى ءتيىستى باعدارلامالاردى، زاڭ جوبالاۋ جۇمىستارىنىڭ پەرسپەكتيۆالىق جانە جىل سايىنعى جوسپارلارىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەرىنىڭ جوبالارىن ازىرلەۋ ءۇشىن نەگىز بولىپ تابىلادى. تۇجىرىمدامادا پرەزيدەنت زاڭ قىزمەتتەرىن ساپالى كورسەتۋ قاجەتتىلىگى جانە ولاردىڭ قر بارلىق اۋماعىندا قولجەتىمدىلىگى تۋرالى مىندەت قويادى.

وسىلايشا، بۇگىنگى تاڭدا جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمالاردىڭ ماڭىزدى باعىتتارىنىڭ ءبىرى قۇقىقتىق نيگيليزمگە قارسى كۇرەس، قۇقىقتىق مادەنيەتتى ارتتىرۋ، حالىق اراسىندا قۇقىقتىق ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ بولىپ تابىلادى. بەلگىلى بولعانداي، قۇقىقتىق ناسيحات جانە قۇقىقتىق جالپى وقىتۋ - ادىلەت ورگاندارىنىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى. سونىمەن قاتار، ادىلەت ورگاندارى قۇقىقتىق ناسيحاتتى ۇيىمداستىرۋدى ۆەدومستۆوارالىق ۇيلەستىرۋدى، زاڭنامانى تۇسىندىرۋگە قاتىسۋدى جۇزەگە اسىرادى (بۇل تۋرالى ادىلەت ورگاندارى تۋرالى" قر زاڭىندا ايتىلعان، سونداي - اق قر ءام-ءنىڭ 2011-2015 جىلدارعا ارنالعان ستراتەگيالىق جوسپارىندا باياندالعان).

قۇقىقتىق جالپى وقىتۋ - ازاماتتاردى جاپپاي قۇقىقتىق ناسيحاتتاۋ جانە قۇقىقتىق تاربيەلەۋ جۇيەسى. جالپىعا بىردەي قۇقىقتىق وقۋدىڭ ماقساتى - ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتىن ارتتىرۋ جانە زاڭدى قۇرمەتتەۋ ءداستۇرىن قالىپتاستىرۋ. جالپىعا بىردەي قۇقىقتىق وقۋدىڭ نەگىزگى قاعيداتتارى: جالپىعا بىردەي جۇيەلىلىك، ۇزدىكسىزدىك، قۇقىقتىق ءبىلىم الۋعا مۇددەلىلىك جانە مەملەكەتتىڭ ولاردى الۋ مۇمكىندىگىن ىسكە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ مىندەتى، دارالىق (ازاماتتاردىڭ ءارتۇرلى ساناتتارىنىڭ جاس، كاسىبي جانە باسقا دا ەرەكشەلىكتەرىن ەسەپكە الۋ) بولىپ تابىلادى.

ازاماتتارىمىزدىڭ قۇقىقتىق ساناسى مەن قۇقىقتىق مادەنيەتىنىڭ دەڭگەيىن ارتتىرۋ، ازاماتتاردىڭ بويىندا زاڭعا قۇرمەت كورسەتىگە تاربيەلەۋ ماسەلەلەرى تەك ادىلەت مينيسترلىگى عانا ەمەس، بارلىق باسقا دا مەملەكەتتىك ورگاندار قىزمەتىنىڭ ستراتەگيالىق باعىتتارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى - ۇلت كوشباسشىسى الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋدىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە حالىقتىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتىن تاربيەلەۋ بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ مىندەتى بولىپ تابىلاتىنىن بىرنەشە رەت اتاپ ءوتتى. بۇگىنگى تاڭدا مەملەكەت جۇرگىزىپ جاتقان قۇقىقتىق ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىنا، سونداي-اق ونى جاڭا ساپالى دەڭگەيگە شىعارۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا.

جوعارىدا ايتىلعانداي، ادىلەت ورگاندارى قىزمەتىنىڭ ستراتەگيالىق باعىتتارىنىڭ ءبىرى - ازاماتتاردىڭ قۇقىقتىق ساناسىن ارتتىرۋ، قۇقىقتىق ناسيحاتتىڭ كولەمىن كەڭەيتۋ جانە ساپاسىن جاقسارتۋ. وسىعان بايلانىستى، ادامنىڭ جانە ازاماتتىڭ كونستيتۋتسيالىق، ازاماتتىق جانە وزگە دە قۇقىقتارىن ىسكە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ، حالىقتىڭ قۇقىقتىق ساۋاتتىلىعىن جانە قۇقىقتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا دەپارتامەنتتەر باق-تا ءسوز سويلەۋ، "دوڭگەلەك ۇستەلدەر", كونفەرەنتسيالار، دارىستەر، سەمينارلار، بريفينگتەر جانە ت. ب. سياقتى ءىس-شارالار وتكىزەدى.

بۇگىندە بارلىق قۇقىقتىق اقپارات حالىققا ينتەرنەت ارقىلى قولجەتىمدى. ادىلەت دەپارتامەنتىنىڭ ۆەب-سايتى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ رەسمي ينتەرنەت-رەسۋرسىندا ورنالاستىرىلعان، وندا ازاماتتار مەملەكەتتىك قىزمەتتەرمەن كورسەتىلەتىن نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەرمەن تانىسا الادى، سونداي-اق جۇرگىزىلىپ جاتقان قۇقىقتىق ءتۇسىندىرۋ جۇمىسى تۋرالى اقپارات الا الادى جانە "سۇراق-جاۋاپ" ەلەكتروندىق سەرۆيسىندە ساۋالدارىنا جاۋاپ الادى. بىرلەسكەن ۇيىمداستىرىلعان جۇمىس ازاماتتاردىڭ بىلىكتى زاڭ كومەگىن الۋعا كونستيتۋتسيالىق قۇقىعىن ىسكە اسىرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋعا، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ، قوعامدىق بىرلەستىكتەر مەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ قۇقىقتىق ءتۇسىندىرۋ جۇمىسىن، ازاماتتاردى قۇقىقتىق وقىتۋ مەن قۇقىقتىق تاربيەلەۋدى قامتاماسىز ەتۋدەگى كۇش-جىگەرىن ۇيلەستىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

زاڭعا، قۇقىققا وڭ كوزقاراس قالىپتاستىرۋ، ازاماتتاردىڭ مەملەكەت پەن قوعام الدىنداعى ءوز قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرىن ءبىلۋى - قۇقىقتىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ ۇدەرىسىندەگى نەگىزگى مىندەتتەر.

پىكىرلەر