ماۋلەكەش قايبولديننىڭ فوتوسۋرەتتەرى

3292
Adyrna.kz Telegram

بەلگىلى ەسسەيست جازۋشى ماقسات ءتاج-مۇرات ماعان مۇستافا شوقايدىڭ بەل شاكىرتى، گەرمانيادا قالىپ كەتكەن جازۋشى، اقىن ماۋلەكەش قايبولديننىڭ فوتوسۋرەتتەرىن جولداپتى.

بۇلار – اسان قايعىنىڭ (ماۋلەكەش قايبولديننىڭ بۇركەنشىك ەسىمى) وتانىنا جەتىپ وتىرعان بىردەن-ءبىر فوتوبەينەلەرى. ونىڭ فوتوسى ءتىپتى الماتىدا تۇراتىن تۋما-تۋىستارىندا دا ساقتالماعان ەكەن.

– اتامىزدىڭ فوتوسۇگىرەتتەرى تۇرماق، ءومىرى جايلى دەرەك شەكتەۋلى، تام-تۇم، – دەيدى وسى ورايدا ماقسات اعامىز. – 2018 جىلى بۇل كىسىنىڭ تۋعان جەرى – باتىس قازاقستان وبلىسىنا قاراستى تەرەكتى اۋدانىنىڭ ەڭبەك اۋىلىنا بارىپ، تۇك تابا الماي قايتقانمىن. كەلگەسىن «ۇمىتىلماس ءۇش كۇن» دەيتىن جولجازبا جازىپ، وبلىستىق گازەتكە جاريالادىم. ىشىندە ەلەكتروندىق پوشتامنىڭ ادرەسىن كورسەتكەن ەدىم. سونى اتامىزدىڭ ۇلكەن اعاسى – كەزىندە جوعارى سوتتا قىزمەت ىستەپ، رەپرەسسياعا تۇسكەن تىلەك قايبولديننىڭ جيەنى نايليا نۇرقانوۆا كورىپ، حابارلاستى. ءوزى ماۋلەكەش اتاسى جايلى تۇركياداعى ابدۋاقاپ قارامەن، ميۋنحەندە «ازاتتىق» راديوسىندا قىزمەت ەتكەن ءاليحان جانالتايمەن الەۋجەلى ارقىلى بايلانىسقا شىققان. سولاردىڭ ىشىنەن ءاليحان جانالتاي ءۇن قاتىپ، جۋىردا بىرنەشە فوتوماتەريال جىبەرگەن ەكەن، سونىڭ ىشىنەن ماۋلەكەش قايبولدينگە قاتىستى ەكەۋىن ۇسىنىپ وتىرمىن. ءسوز سوڭىندا نايليا نۇرقانوۆا حانىم مەن ءاليحان جانالتايعا كوپتەن-كوپ راحمەت ايتسام دەيمىن.

ءاليحان شەريف جانالتاي (Alihan Şerife Canaltay) نىسپىلى بۇل قانداسىمىز «ازاتتىق» راديوسىندا 1978-1995 جىلدار ارالىعىندا قىزمەت ەتكەن. 1954 جىلى تۋعان، 1978 جىلدان بەرى ميۋنحەندە تۇرادى. ءوزى البەتتە، ماۋلەكەش اتامىزدى كورمەگەن، بىراق ەستىگەن، مىنا فوتولاردى «ازاتتىقتىڭ» قازاق رەداكتسياسىنىڭ تاريحىن تۇزگەن كەزدە ءار جەردەن جيناعانعا ۇقسايدى. زەرتتەۋشى رەتىندە مەنى قىزىقتىرعان ءبىر جاعداي – «ازاتتىقتا» ماۋلەكەش اتامىزبەن قاناتتاسا جۇمىس ىستەگەن داۋلەت تاعىبەرلى جانە بىزگە بۇرىن ءمالىمسىز ابدۋللا ءدۇسىپۇلى دەگەن قازاق ازاماتتارى جونىندە دە مالىمەت كەلتىرىلىپ، فوتوراسىمدەرى بەرىلگەن».

ماقسات اعانىڭ جازۋىنشا، ماۋلەكەش اتامىز ءاليحان اعاەۆتىڭ قاندىكويلەك مايدانداس دوسى ەكەن. ەكەۋى اسكەرگە ءبىر مەزگىلدە الىنىپ، يران ارقىلى ماسكەۋگە كەلىپ، 1941 جىلعى كۇزدە ءبىر كۇندە جاۋ قولىنا ءتۇسىپتى.

«ماۋلەكەش قايبولدين 1930-جىلداردىڭ ورتاسىندا ماسكەۋدە ءتىل-ادەبيەت ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ، الماتىعا كەپ، جازۋشى، اقىن، دراماتۋرگ، اۋدارماشى رەتىندە تانىلادى. قازمۋ-دە ورىس ادەبيەتىنەن ساباق بەرگەن، جامبىلعا ادەبي حاتشى بولعان. شىعارمالارى ورتا مەكتەپ باعدارلاماسىنا ەنگەن. تۇتقىندا مۇستافا شوقايدىڭ ەڭ سۇيىكتى شاكىرتى بولىپ، شوقاي وعان جەكە ءارحيۆىن سەنىپ قالدىرعان دەگەن دەرەك بار. «ميللي ادەبيەت»، «ميللي تۇركىستان» باسىلىمدارىن شىعارىسقان. سوعىستىڭ كەزىندە-اق ماينداعى فرانكفۋرت ۋنيۆەرسيتەتىن نەمىس فيلوسوفياسى جانە اعىلشىن ءتىلى ماماندىعىمەن بىتىرەدى. نەمىس، اعىلشىن، تۇرىك، ورىس تىلدەرىن ەركىن بىلگەن. نەمىسشە رومان جازىپ، گەتەنىڭ «فاۋستىن» قازاقشالاعان. 1969 جىلى كوشەدە بىرەۋلەر باسىنان ۇرىپ ءولتىرىپ كەتەدى. شوقاي جاتقان زيراتتا قارەس قاناتباي، داۋلەت تاعىبەرلىمەن قاتار جەرلەنەدى، بىراق بەيىتى ساقتالماعان» دەپ ءتامامدادى ءسوزىن ماقسات اعا.

 

سەرىكبول حاسان

پىكىرلەر