Belgılı esseist jazuşy Maqsat Täj-Mūrat maǧan Mūstafa Şoqaidyŋ bel şäkırtı, Germaniiada qalyp ketken jazuşy, aqyn Mäulekeş Qaiboldinnıŋ fotosuretterın joldapty.
Būlar – Asan qaiǧynyŋ (Mäulekeş Qaiboldinnıŋ bürkenşık esımı) otanyna jetıp otyrǧan bırden-bır fotobeinelerı. Onyŋ fotosy tıptı Almatyda tūratyn tuma-tuystarynda da saqtalmaǧan eken.
– Atamyzdyŋ fotosügıretterı tūrmaq, ömırı jaily derek şekteulı, tam-tūm, – deidı osy oraida Maqsat aǧamyz. – 2018 jyly būl kısınıŋ tuǧan jerı – Batys Qazaqstan oblysyna qarasty Terektı audanynyŋ Eŋbek auylyna baryp, tük taba almai qaitqanmyn. Kelgesın «Ūmytylmas üş kün» deitın joljazba jazyp, oblystyq gazetke jariialadym. Işınde elektrondyq poştamnyŋ adresın körsetken edım. Sony atamyzdyŋ ülken aǧasy – kezınde Joǧary sotta qyzmet ıstep, repressiiaǧa tüsken Tılek Qaiboldinnıŋ jienı Nailia Nūrqanova körıp, habarlasty. Özı Mäulekeş atasy jaily Türkiiadaǧy Abduaqap Qaramen, Miunhende «Azattyq» radiosynda qyzmet etken Älihan Janaltaimen äleujelı arqyly bailanysqa şyqqan. Solardyŋ ışınen Älihan Janaltai ün qatyp, juyrda bırneşe fotomaterial jıbergen eken, sonyŋ ışınen Mäulekeş Qaiboldinge qatysty ekeuın ūsynyp otyrmyn. Söz soŋynda Nailia Nūrqanova hanym men Älihan Janaltaiǧa köpten-köp rahmet aitsam deimın.
Älihan Şerif Janaltai (Alihan Şerife Canaltay) nyspyly būl qandasymyz «Azattyq» radiosynda 1978-1995 jyldar aralyǧynda qyzmet etken. 1954 jyly tuǧan, 1978 jyldan berı Miunhende tūrady. Özı älbette, Mäulekeş atamyzdy körmegen, bıraq estıgen, myna fotolardy «Azattyqtyŋ» qazaq redaksiiasynyŋ tarihyn tüzgen kezde är jerden jinaǧanǧa ūqsaidy. Zertteuşı retınde menı qyzyqtyrǧan bır jaǧdai – «Azattyqta» Mäulekeş atamyzben qanattasa jūmys ıstegen Däulet Taǧyberlı jäne bızge būryn mälımsız Abdulla Düsıpūly degen qazaq azamattary jönınde de mälımet keltırılıp, fotoräsımderı berılgen».
Älihan Şerif Janaltai (Alihan Şerife Canaltay) nyspyly būl qandasymyz «Azattyq» radiosynda 1978-1995 jyldar aralyǧynda qyzmet etken. 1954 jyly tuǧan, 1978 jyldan berı Miunhende tūrady. Özı älbette, Mäulekeş atamyzdy körmegen, bıraq estıgen, myna fotolardy «Azattyqtyŋ» qazaq redaksiiasynyŋ tarihyn tüzgen kezde är jerden jinaǧanǧa ūqsaidy. Zertteuşı retınde menı qyzyqtyrǧan bır jaǧdai – «Azattyqta» Mäulekeş atamyzben qanattasa jūmys ıstegen Däulet Taǧyberlı jäne bızge būryn mälımsız Abdulla Düsıpūly degen qazaq azamattary jönınde de mälımet keltırılıp, fotoräsımderı berılgen».
Maqsat aǧanyŋ jazuynşa, Mäulekeş atamyz Älihan Aǧaevtyŋ qandyköilek maidandas dosy eken. Ekeuı äskerge bır mezgılde alynyp, İran arqyly Mäskeuge kelıp, 1941 jylǧy küzde bır künde jau qolyna tüsıptı.«Mäulekeş Qaiboldin 1930-jyldardyŋ ortasynda Mäskeude tıl-ädebiet institutyn bıtırıp, Almatyǧa kep, jazuşy, aqyn, dramaturg, audarmaşy retınde tanylady. QazMU-de orys ädebietınen sabaq bergen, Jambylǧa ädebi hatşy bolǧan. Şyǧarmalary orta mektep baǧdarlamasyna engen. Tūtqynda Mūstafa Şoqaidyŋ eŋ süiıktı şäkırtı bolyp, Şoqai oǧan jeke arhivın senıp qaldyrǧan degen derek bar. «Milli ädebiet», «Milli Türkıstan» basylymdaryn şyǧarysqan. Soǧystyŋ kezınde-aq Maindaǧy Frankfurt universitetın nemıs filosofiiasy jäne aǧylşyn tılı mamandyǧymen bıtıredı. Nemıs, aǧylşyn, türık, orys tılderın erkın bılgen. Nemısşe roman jazyp, Getenıŋ «Faustyn» qazaqşalaǧan. 1969 jyly köşede bıreuler basynan ūryp öltırıp ketedı. Şoqai jatqan ziratta Qares Qanatbai, Däulet Taǧyberlımen qatar jerlenedı, bıraq beiıtı saqtalmaǧan» dep tämamdady sözın Maqsat aǧa.
Serıkbol HASAN
